erfgoedobject

Dekenij met tuin

bouwkundig / landschappelijk element
ID
207422
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/207422

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Dekenij
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Historiek

15de eeuw. Een eerste pastoorswoning ('priesterage'), gelegen bij de Gaverbeek, wordt concreet vermeld in een kerkrekening van 1487. Over de specifieke locatie bestaat in eerste eeuwen geen zekerheid.

18de eeuw. Een kaart uit het landboek van Waregem, opgetekend door Anthone Van Outrive in 1753-1757, is een eerste bron die ons de locatie van de 18de-eeuwse pastorie weergeeft. Deze is gelegen binnen een omwalling, die zich situeert tussen twee beekarmen van de Gaverbeek. Via twee brugjes bereikt de pastoor een lange dreef die leidt naar de kerk. In 1797 worden de kerkelijke bezittingen aangeslagen en vanaf 1798 deels openbaar verkocht.

19de eeuw. In 1802 beslist een nieuwe wet dat de kerk, het kerhof, de woning, de tuin van de pastoor en de woning van de kapelaan eigendom blijven van de kerk en vanaf 1809 beheerd worden door de opgerichte kerkfabriek. De eerste kadasterkaarten tonen een ruime woning op L-vormig grondplan, naar verluidt van twee bouwlagen hoog.

In 1834 wordt het kerkhof, dat van oudsher voornamelijk ten noorden en ten oosten van de kerk was gelegen, verlegd naar een perceel ten westen van de huidige dekenij en kort daarop in 1851-1853 overgebracht naar de Olmstraat. Het perceel naast de dekenij blijft echter gemeentegrond en in 1861 beslist de gemeenteraad op die grond een nieuwe pastorie te bouwen. Redenen daarvoor zijn de aanzienlijke afstand tussen de pastorie en de kerk en de bouwvallige toestand van de pastorie. De plannen voor de nieuwbouw worden getekend door provinciaal architect P. Croquison en de werken starten in 1863. Geregistreerd in het kadaster in 1864. In 1864 wordt de voormalige pastorie omgevormd tot hospitaal, geleid door de zusters van het nabijgelegen klooster van Waregem. Aangezien de toestand van die gebouwen slechter is dan eerst gedacht, wordt de oude pastorie uiteindelijk verkocht en aangekocht door Felix De Ruyck (1818-1884), toenmalig kasteelheer van kasteel "Casier" als uitbreiding van zijn kasteeldomein.

In 1882 laat de gemeente tussen de nieuwe pastorie en het klooster (thans Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartinstituut) een brandweerpost bouwen.

20ste eeuw. Het brandweerarsenaal wordt in 1932 op initiatief van pastoor Honoré Maes overgebracht naar de Guido Gezellestraat en het bestaande gebouw verbouwd tot parochiezaaltje met een bibliotheek, zogenaamd 'Volksboekerij'.

In 1941 wordt Waregem verheven tot dekenij van een aantal van de omliggende parochies. In 1972 is de Volksboekerij verhuisd om Gemeentelijke Bibliotheek te worden en is het bestaande gebouwtje omgevormd tot secretariaat van de dekenij. Bij de heraanleg van park "Casier" na aankoop door de gemeente in 1977 wordt een deel van de dekenijtuin ten westen van de dekenij aangekocht om ook een toegangsweg naar het park te realiseren vanaf de Markt. Tegelijkertijd wordt de dekenijtuinmuur gebouwd. In 1999-2000 volgt dan de renovatie van de dekenij onder leiding van ingenieur-architect Putman waarbij de linkervleugel wordt herbouwd met toevoeging van een verdieping. Van het hoofvolume wordt naar verluidt de voorgevel volledig herbouwd om de uniformiteit in de kleuren van het materiaal met de nieuwe bijbouw te bewaren.

Beschrijving

Vrij beeldbepalend gebouw bestaande uit een 19de-eeuws hoofdvolume van twee verhoogde bouwlagen onder leien schilddak met volledig herbouwde voorgevel naar 19de-eeuws uitzicht. Smalle vensters, per twee gekoppeld door middel van natuurstenen accoladevormige boogvelden met doorgetrokken arduinen waterlijst. Boven de voordeur onder een gedeeld bovenlicht, beeldnis met heiligenbeeld. Bovenvensters met verschillende vlaggenmasten.

Links lagere aanbouw en rechts smallere woning met trapgevel. Aansluitende tuin.

  • Archief Ruimte en Erfgoed - Afdeling West-Vlaanderen, Archiefnr. W/01194.
  • Archief Vlaams Instituut voor Onroerend Erfgoed, Documentatiecentrum, Kaarten en plattegronden K.C.M.L., nr. 925.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Waregem, 1864/13, 1888/47.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 1938: Sevensten Canton, Begint aen het lant ende bosch van Pieter en Joos Huys aende Vyfweegsche straete begrypende d'hofstede van den heer de Bisschop, de gronden voor d'hofstede Caerel Blaublomme, ende d'hofstede ende landen van den voornomden Huys, begrypende het gelent den roosman, den noordcant van den Plaetsemeulencoutter, ende soo voorts tot ende met n° 974 wesende den huyse ende erfve van Geeraert Van Drousbeke, hoedwasscher, in Landboeck der prochie van Waereghem, Anthone Van Outrive, 1753.
  • VANDEWIELE A., Oud en nieuw in Waregem. Van Pastorij tot dekenij, in De Gaverstreke, jg. 28, 2000, p. 79-114.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Waregem, Deel I: Stad Waregem, Deelgemeente Sint-Eloois-Vijve, Deel II: Deelgemeenten Desselgem en Beveren-Leie, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL45, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Dekenij met tuin [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/207422 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.