erfgoedobject

Kasteel Ravenhof met park

bouwkundig / landschappelijk element
ID
87510
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/87510

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als vastgesteld bouwkundig erfgoed Kasteel Ravenhof
    Deze vaststelling is geldig sinds

Beschrijving

Omwald 'kasteeltje' met park, sinds 1989 stadseigendom. Op vandaag heeft het 'kasteeltje' een architecturaal karakter uit het laatste kwart van de 19de eeuw (achtergevel) en het eerste kwart van de 20ste eeuw (interieurinrichting 1912-1913, restauratie van de oostzijde in 1919-1920).

Geschiedenis van de site

De site gaat echter terug op een ouder gegeven, het huidige gebouw zou gebouwd zijn op de fundamenten van een gebouw uit de 13de tot de 15de eeuw. Vermelding van deze site als "Goet ten Walle" in 1370, een benaming die in voege blijft tot de vroege 17de eeuw. In 1418 wordt de site omschreven als "een huus staende up eenen wal, twelke men heet tgoet Ten Walle, met een woohuuse staende neffens het voorseide huus opten wal voorscreven met een scure, eene brauwerie ende brauhalamen". Aanduiding als 'bewalde mote' op de door M. Pyck op basis van de ommeloper gereconstrueerde kaart "Thorhoudt anno 1700", gelegen dicht bij de belangrijke Ieperstraat (de huidige Kortemarkstraat, creëerde handelsmogelijkheden in de periode van de jaarmarkten, 11de-13de eeuw) en met toegangsdreef vanaf de Wollemarkt; net ten westen van de site loopt de "stedeveste". De ommeloper heeft het over een "(…) casteelgoed, eene plaatse (…) met een woonhuys ende ronde bewalde mote (…) met een hoveniershof ende boomgaardeken". De site is bewoond door opeenvolgende notabelenfamilies. bewoners in de 17de en 18de eeuw zijn onder meer Laurent Allaert, proost Matthias Heynoot en de familie Decuypere. De familie Decuypere baat in de 17de eeuw de grootste linnenblekerij van de stad uit, gelegen aan de lage meersen achter de stadsvesten, tussen de huidige Wollemarkt, Zuidstraat en Kortemarkstraat (zie huidige Blekerijstraat). De "Bleekerye" van Jacobus de Cuypere aangegeven op de kaart "anno 1700" speelt tot het begin van de 18de eeuw een belangrijke rol in de bloeiende lijnwaadnijverheid. In de 18de eeuw komt het domein in handen van de grootgrondbezittersfamilie de Potter. Einde 18de eeuw, verkoop aan de familie Fraeys die het in 1818-1820 doorverkoopt aan geneesheer Louis Wauters, gewaardeerd om zijn werk voor de pokkenvaccinatie in het Torhoutse. Na zijn dood in 1825, verkoop aan Josephus Benedictus Serruys, eigenaar te Brussel. René Van Oye koopt het domein circa 1840. Deze richt in 1863 aan de nabijgelegen "Cortemarcq wegel" een vlaszwingelarij-linnenfabriek op en bouwt tussen 1850 en 1874 een aantal woningen voor zijn arbeiders, in de volksmond zogenaamd "Van Oye's reke" (zie Eugeen Van Oyestraat).

In 1880-1885 quasi volledige herbouw van het 'kasteeltje'. Aanleg van het park met medewerking van schoonbroer Charles de Gheldere, leraar aan de Torhoutse Landbouwschool. Deze familie blijft het 'kasteeltje' bewonen tot de openbare verkoop in 1904 (zie verhuis van het bedrijf naar het Noord-Franse Halluin in 1892-1895). Zoon Eugeen Van Oye (Torhout, 1840-Gistel, 1926), een belangrijke persoon in de literaire en flamingantische geschiedenis van Torhout en Oostende, groeit op op het kasteeldomeintje (voor een uitgebreidere situering van deze figuur, zie onder Eugeen Van Oyestraat), zie gedenkplaat aan de oostgevel van het 'kasteeltje'. In 1906 koopt Oscar Hostyn het "Ravenhof" en de vroegere fabrieksgebouwen, alwaar zijn schoenfabriekje komt. In 1912-1913 huidige interieurinrichting. Tijdens de Eerste Wereldoorlog is het 'kasteeltje' verblijfplaats voor de Duitse soldaten. Bij de Duitse aftocht wordt het gebouw beschadigd, in 1919-1920 volgen ingrijpende restauratiewerken. Later komt het domein en het bedrijf in handen van de familie Couppé. Na 1960 verkrot het domein.

Renovatie van het gebouw in 1993-1994 waarna de benedenverdieping ingericht wordt als toeristische infobalie, de bovenverdieping als museum "Torhouts Aardewerk". Tevens inrichting van "Gildekamer van de Sint-Sebastiaansgilde".

Beschrijving

Toegang via ijzeren hekken tussen bakstenen pijlers. Brug over de omwalling, afgebakend met twee schamppalen, gekasseid brugdek en koer. 'Kasteeltje' op L-vormige plattegrond, twee bouwlagen onder vernieuwde pannen schild- en zadeldaken, verzorgde gootlijst op klossen. De meest representatieve, oostelijke gevel is heropgebouwd in 1919-1920 in een geelbakstenen wederopbouwarchitectuur. In de oksel, vierkante portaal- en traptoren, bekronende leien spits met windwijzer, beglaasde vleugeldeur met neoclassicistische paneeldeuren. In de linker vleugel, bowwindow met deurvenster, leien bedaking onderbroken door balkon met bewaarde houten geometrische leuning, deurvenster, oplopend in dakvenster met aandak en veelhoekige oculus; links hiervan erker. Bewaard beschilderd twee- en drieledig houtwerk met kleine roedeverdeling in de bovenlichten. Arduinen gedenkplaat met art-deco-inslag voor Eugeen Van Oye: "HIER WERD GEBOREN 3-6-1840 DR. DICHTER EUGEEN VAN OYE DE DICHTER VAN DE ZEE".
Sobere gecementeerde en witgeschilderde achtergevel.

Interieur teruggaand op 1912-1913, door de Roeselaarse familie Duyvewaerdt: bewaard Lodewijk XVI-salon met wandtapijten die de dagen van de week voorstellen, en de zogenaamde "salle moderne" met een art-decogetinte etagerie op de lambrisering, voorts de zogenaamde "vestibule" en het "petit corridor".

Park van het "kasteel Ravenhof" met laat 19de-eeuwse parkaanleg, met een aantal belangrijke in- en uitheemse bomen. In 1991 deels heraangeplante hoogstamboomgaard. Voorts bewaarde moerascypres, taxussen, vederesdoorn, rode beuk.

  • Foto's: twee foto's van het Stadsbestuur.
  • Archief Ruimtelijke Ordening West-Vlaanderen - Onroerend Erfgoed, levend archief.
  • BRUNO, Torhout rond 1900, Torhout, 1985, p. 46 (iconografie).
  • MESTDAGH M., Archiefbeelden Torhout, Gent, 2002, p. 38.
  • MESTDAGH M., Torhout. De geschiedenis van een stad, Torhout, 2000, p. 111-113.
  • NAERT A., De achtergevel van het Ravenhof - archeologie van een muur, in Jaarboek van de Geschied- en Heemkundige kring Het Houtland, Torhout, 1996, p. 63-66.
  • Nota van het stadsbestuur Torhout, 14 februari 1992.
  • Parken in West-Vlaanderen. Gids voor de toegankelijke parken in de provincie West-Vlaanderen, ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Bos & Groen, Brussel, 1998, p. 94-96.
  • PYCK M., Torhout 1702, in Jaarboek van de Geschied- en Heemkundige kring Het Houtland, Torhout, 1999, p. 53-125.

Bron: VANNESTE P. met medewerking van MOEYKENS S. & CALLENS T. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Torhout, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL28, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kasteel Ravenhof met park [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/87510 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.