erfgoedobject

Belgische mitrailleurpost Frontzate

bouwkundig element
ID
213434
URI
https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213434

Juridische gevolgen

Beschrijving

Gelegen in de berm langs de voormalige spoorwegbedding Nieuwpoort – Diksmuide, op circa 150 meter ten noordwesten van de brug van de autosnelweg A18, op circa 900 meter ten noorden van de kern van Ramskapelle. Links en rechts van deze constructie zijn restanten van diverse bakstenen en betonnen constructies terug te vinden.

Historische achtergrond

Het gaat om een Belgische mitrailleurpost, die volgens omwonenden "Villa Bertha" geheten werd. De opening in het dak zou het gevolg zijn van een naoorlogse poging om ijzer uit het dak te recupereren.

Langs de voormalige spoorwegbedding Nieuwpoort-Diksmuide liep lijn 74, de spoorverbinding tussen Diksmuide (waar ze aftakte van de lijn Adinkerke – Gent) en Nieuwpoort. Ze werd in gebruik genomen in 1868 en in 1974 buiten dienst gesteld.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog speelde de spoorlijn een belangrijke strategische rol als verdedigingslinie tegen het Duitse leger. Door de onderwaterzetting van de IJzervlakte in 1914, waarbij de spoorwegdijk als waterkering fungeerde, kon de opmars van de Duitsers gestopt worden. Het gebied tussen de IJzer en de spoorwegbedding werd herschapen in een zompig gebied, met een aantal daarboven uitstekende eilandjes, die door de Belgen en de Duitsers ingericht werden als voorposten in het niemandsland.

Achter en in de spoorwegberm werd de Belgische eerste linie aangelegd. Onder meer dankzij de nabijgelegen steenbakkerij van Wulpen konden schuilplaatsen uit baksteen opgetrokken worden, die beschermd werden met zandzakjes. Afhankelijk van de toestand van de grond konden de loopgraven ondergronds of half bovengronds aangelegd worden. Vanaf de spoorwegbedding liepen houten loopbruggen (passerellen) naar de voorposten in het onderwater gezette gebied.

De meeste bakstenen constructies, waarvan vandaag de dag de structuren en/of (delen van) de muren nog te zien zijn, fungeerden als schuilplaatsen voor de manschappen die hier de wacht hielden. Twee vierkante bakstenen constructies fungeerden waarschijnlijk als schietpostje. Eén bakstenen gebouwtje was een keuken, getuige hiervan de ovens en schoorstenen die nog deels aanwezig zijn. Eén betonnen constructie verraadt haar functie dankzij een medaillon: het gaat om een medische post. Er zijn minimum twee mitrailleurposten (zogenaamde Tobruks) uit de Tweede Wereldoorlog, namelijk een Tobruk in Ramskapelle en Tobruk in Nieuwpoort. Merkwaardig is eveneens het voormalige station van Ramskapelle dat met beton werd versterkt tot een mitrailleur- en observatiepost.

Kenmerken

Rechthoekige constructie van circa 230 centimeter hoog, 600 centimeter lang en 400 centimeter breed, opgetrokken uit geprefabriceerde betonblokken en beton, verstevigd met ronde ijzers. Het plafond is lichtjes gewelfd en opgebouwd uit 2 bogen (mogelijks gegoten op metalen platen). Hier en daar zijn de muren gecementeerd. Het dak is deels vernield. Aan de zuidwestkant (kant gracht) steekt een deur- en vensteropening. Aan de noordoostkant is een opening, die schuin gericht is (schietgat) en uitsparingen bevat voor een houten bekleding. Aan de zuidwestkant is een betonnen fundering terug te vinden (als toegangspad), aan de noordwestkant zijn nog bakstenen restanten overgebleven.

  • Onroerend Erfgoed West-Vlaanderen, Beschermingsdossier DW002078, Spoorwegberm Nieuwpoort - Diksmuide, (S.N. 1999).
  • HULSTAERT W. (VIOE), "Algemeen inplantingsplan frontzate Nieuwpoort-Diksmuide", opgemaakt ter ondersteuning van het project "Landinrichtingsproject De Westhoek. Deelproject Oude Spoorwegbedding Nieuwpoort-Diksmuide. Consolidatieproject oorlogsrestanten Eerste Wereldoorlog", in opdracht van de Vlaamse Landmaatschappij West-Vlaanderen. 25/04/2005.

Bron: WOI Relict (2110): Mitrailleurspost Villa Bertha (Ramskapelle - WOI)
Auteurs: Decoodt, Hannelore; Bogaert, Nele
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Ramskapellestraat

  • Is deel van
    Spoorwegberm Nieuwpoort - Diksmuide


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Belgische mitrailleurpost Frontzate [online], https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/213434 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.