Beschrijving
De parochiekerk Onze-Lieve-Vrouw ten Hemelopneming met omliggend kerkhof en ommuring is beschermd als monument.
Waarden
De kerk Onze-Lieve-Vrouw-ten-Hemelopneming, het kerkhof en de ommuring zijn beschermd als monument omwille van het algemeen belang gevormd door de:
historische waarde, sociaal-culturele waarde
De kerk van Heks werd vanaf 25 juni 1850 heropgetrokken op de plaats van een ouder gebouw. De nieuwbouw kreeg een nieuwe oriëntatie, met de westgevel en hoofdingang aan de zijde van het kasteelpark, waarmee op een erg pregnante manier de lokale machtsverhoudingen worden gei1lustreerd: Van de oude kerk bleven slechts drie 17de-eeuwse grafkruisen, een herdenkingsplaat van prins-bisschop de Velbrück en een eikenhouten archiefkast bewaard.
Het neoklassieke kerkgebouw, waarvan het sobere exterieur een decoratief accent heeft op de westgevel met zijn torenbekroning, is opgetrokken op een verheven terrein, omgeven door het kerkhof, waarmee de centrale rol van het gebouw in het dorp wordt benadrukt. De inplanting van het gebouw maakt het echter tot een belangrijk landschappelijk richtpunt, dat van ver in de omgeving kan worden geapprecieerd, maar vooral vanuit het terras in het kasteelpark een prachtig onderdeel van het decor lijkt te vormen.
Het bepleisterde interieur van de kerk heeft in tegenstelling tot het exterieur een accent op het koor, Waarvan de zware decoratie is opgebouwd rond een centrale voorstelling van Maria-ten-Hemelopneming, naar ontwerp van J. Delbove. Ook hier is de hand van de kasteelheren merkbaar: ze financierden de decoratie, maar hebben dan ook een eigen grafkelder en oratorium, dat aan het koor grenst en ervan gescheiden is door een raamwerk met glas-in-loodramen waarin hun familiewapen is verwerkt. De d' Ansembourgs droegen ook in aanzienlijke mate bij tot de bemeube1ing van de kerk.