waarneming

Geraardsbergen Hunnegem

archeologisch element
ID
980851
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/980851

Beschrijving

Opgraving naar aanleiding van de bouw van een complex van assistentiewoningen. In de aangetroffen sporen en muurresten kunnen verschillende fasen herkend worden: Vol- tot laatmiddeleeuwse sporen die mogelijk verband houden met de nederzetting Hunnegem; Restanten van de stadsversterking van Geraardsbergen vanaf de 14e tot de 18e eeuw; postmiddeleeuwse ophogingen; recente sporen gelinkt aan de bebouwing op de site vanaf het einde van de 19e eeuw. 

De site bevindt zich net ten westen van de oude nederzettingskern Hunnegem. De oudste vermelding van Hunnegem dateert uit 1081. De stad Geraardsbergen ontwikkelde zich vanaf het derde kwart van de 11e eeuw vanop de Oudenbergheuvel, op de oostelijke oever van de Dender.

Binnen het projectgebied werden verschillende sporen waaronder een gracht en kuilen aangetroffen die dateren uit deze vroegste periode van stadsontwikkeling. 

Hoewel de stad zich aanvankelijk vanop de Oudenbergheuvel ontwikkelde, moet deze zich vrij snel hebben uitgebreid over de Dender heen. In 1100 worden reeds drie stadspoorten op de westelijke oever van de Dender vermeld. Hoewel er reeds vanaf de 12e eeuw sprake zou zijn van een aarden wal die werd opgeworpen ter hoogte van het projectgebied dateren de eerste aanwijzingen voor de verstening van de versterking vanaf de 14e eeuw. Op de site werden een aantal van deze elementen aangesneden: de stadsgracht en -wal, en restanten van de historische stadsmuur.

In 1846 werd besloten om de terreinen van de voormalige vesten ter hoogte van de priorij van Hunnegem te nivelleren.92 Deze werken werden
archeologisch geattesteerd in de stadsgracht onder de vorm van een zeer dik en puinig dempingspakket.

Vanaf het midden van de 19e eeuw wordt de stadsomwalling ontmanteld. Vanaf het einde van de 19e eeuw verschijnt de eerste recente bebouwing op de site. Zowel een waterput als afval-/beerbak kunnen aan deze bewoningsfase worden gekoppeld.

Zowel op volmiddeleeuwse gracht als de stadsgracht werd bemonsterd voor pollen- en botanische macroresten onderzoek. In het geval van de volmiddeleeuwse gracht kan gesteld worden dat er lokaal sprake was van een milieu dat sterk verrijkt was in voedingsstoffen, waardoor zich een ruigtevegetatie kon ontwikkelen. Mogelijk houdt dit verband met het roten van hennep en/of de aanwezigheid van een opslag of een verlaten gebouw. In de gracht is pollen aanwezig van hennep dat waarschijnlijk voor de vezels werd verbouwd. Daarnaast is pollen van granen aangetroffen waaronder rogge, tarwe en mogelijk ook gerst
en/of pluimgierst.

In het geval van de stadsgracht kan gesteld worden dat er na de aanleg van de gracht sprake was van een soortenrijke oevervegetatie. In de gracht groeiden pionier-waterplanten die wijzen op helder, kalkrijk water. Later lijkt deze oevervegetatie plaats te hebben gemaakt voor een bramenhaag of -struweel. 

Er werd eveneens één geïsoleerde begraving aangetroffen. Dit individu bevond zich in een kist en was bedekt met een laagje textiel. Door omstandigheden waren enkel de benen van het individu beschikbaar voor fysisch-antropologische analyse. Op basis van 14C datering is de begraving te plaatsen in periode van de 17de tot 19de eeuw. Ondanks de geïsoleerde ligging kan de inhumatie vermoedelijk worden gelinkt aan het kerkhof van de priorij van Hunnegem. 

Er werd eveneens dierlijk botmateriaal verzameld (24 stuks) maar uit diverse contexten zodat de informatiewaarde hiervan gering tot onbestaande is. Ook het ingezamelde aardewerk was vrij beperkt in omvang en dateert van de volmiddeleeuwse periode tot de 19de eeuw. 


Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: BAAC Vlaanderen bvba

Bewoningsresten

Datering: nieuwste tijd
Typologie: beerputten, waterputten
Gebeurtenis:

Geïsoleerd inhumatiegraf

Datering: nieuwe tijd
Typologie: inhumatiegraven
Materiaal: bot (menselijk)
Gebeurtenis:

Stadsgracht

Datering: late middeleeuwen, nieuwe tijd
Typologie: grachten (verdedigingselementen), ophogingslagen
Gebeurtenis:

Volmiddeleeuwse sporen

Datering: volle middeleeuwen
Typologie: grachten (infrastructuur), kuilen
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Geraardsbergen Hunnegem [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/980851 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.