waarneming

Waterhoek

archeologisch element
ID
980095
URI
https://id.erfgoed.net/waarnemingen/980095

Juridische gevolgen

  • is aangeduid als gebied geen archeologie, gewestelijk Gebied 8172
    Deze aanduiding is geldig sinds

Beschrijving

Een groot deel van het vondstmateriaal dateert in de laat- en postmiddeleeuwse periode. Relatief dateerbare artefacten uit de middeleeuwen zijn bijna uitsluitend afkomstig uit greppel- en grachtcontexten, die te relateren zijn aan pogingen om meersland om te vormen tot akkerland omstreeks de 13de eeuw. De observatie van sterke erosie van de oude bodem door regenwater op een [licht] hellend vlak getuigt eveneens van akkerbouw.

Het geërodeerde bodemniveau raakte vermoedelijk omstreeks het eind van de 13de en het begin van de 14de eeuw geleidelijk bedekt door een hellingerosiepakket. Wiens homogene aard en substantiële dikte op de noordelijke sitehelft suggereert dat voor een korte periode na de eerste cultivering dit deel van het land niet werd geploegd, of verbouwd.

Recentere greppels en sporadische kuilen ingegraven ín het colluvium leveren uitsluitend aardewerkfragmenten op typisch voor de 14de-15de eeuw en jonger. Ze zijn zo getuige van een nieuwe landschappelijke ontsluitingsfase in de vroegmoderne periode. Evenzo een tweede, opgehoogde ploeglaag, waarvan de bodemvorming in de textuur B-horizont zich mengt met de bovenkant van het hellingsediment.

In het zuidelijk deel van de site rest de oorspronkelijk laatmiddeleeuws geërodeerde bodem zonder colluviale deklaag. Hierin zijn spoorcontexten vertegenwoordigd van zowel de late middeleeuwen als de vroegmoderne tijd. Het opmerkelijkste voorbeeld is een goed onderhouden gracht die de site noordoost-zuidwest doorkruist en vermoedelijk zowel in de late middeleeuwen als de vroegmoderne periode in gebruik is genomen.

Aan de zuidrand grenst de site aan pas gesloopte hoevegebouwen. De gebouwen, of hun directe voorgangers, zijn historisch te traceren tot de 18de eeuw. Een in het vooronderzoek getroffen puinlaag onthief de zone van verder onderzoek. Recente kuilen komen tijdens de opgraving voor in het archeologisch vlak grenzend aan de gesloopte zone, maar niet uitsluitend. Bovengenoemde perioden mengen zich hier met recente contexten.

Op de site werd een waterput aangetroffen, die aan de hand van absolute dateringen wordt gedateerd aan het eind van de 7de en waarschijnlijker in de loop van de 8ste eeuw, i.e. de vroege middeleeuwen.

Een dubbel menselijk inhumatiegraf of menselijke depositie palend aan de waterput lijkt prima facie niet gerelateerd aan enig ander [grond]spoor op de site. De spoorcontext is geïsoleerd van spoorrelaties en -associaties, bezat geen temporeel opvallende kenmerken of artefacten en valt slechts op door de oriëntatie van het graf én oriëntatie/positie van beide betrokken individuen daarin. Hier brengt een fysisch antropologische studie raad, evenals een absolute datering uitgevoerd op de collageenfractie van een intacte premolaar-tand van individu 1. De menselijke depositie betreft met enige zekerheid twee jonge, onvolgroeide personen [14-16 jaar oud] waarvan het geslacht door fragmentarische bewaring niet te achterhalen blijkt. Trauma is afwezig, maar de aanwezige pathologie, en onvolgroeide aard van sommige beenderen wijst mogelijk in de richting van ondervoeding. De spoorcontext is gedateerd in de 2de helft van de 15de eeuw – begin 16de eeuw. 

Er werden eveneens enkele krengbegravingen van minstens drie rundkarkassen en een paardenkadaver aangetroffen naast en onder een gracht.


Auteurs: Laloo, Pieter
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: GHENT ARCHAEOLOGICAL TEAM bvba

Fragment terra sigillata

Datering: Romeinse tijd
Typologie: vaatwerk
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Fragment terra sigillata, aangetroffen in het colluvium.

Late middeleeuwen

Datering: late middeleeuwen
Typologie: archeologische objecten, grachten (infrastructuur), greppels, kuilen, ploegsporen
Materiaal: aardewerk
Gebeurtenis:

Lithisch materiaal

Datering: steentijd
Typologie: werktuigen
Materiaal: vuursteen
Gebeurtenis:

Beschrijving:
Een geretoucheerde afslag of boordschrabber, gevonden samen met een meervoudig gebroken afhakingsfragment. De vondsten komen uit het colluvium.

Vroeg Moderne periode

Datering: nieuwe tijd
Typologie: gebouwplattegronden, grachten (infrastructuur), inhumatiegraven, krengbegravingen, kuilen, puinlagen
Materiaal: bot (dierlijk), bot (menselijk)
Gebeurtenis:

Vroege middeleeuwen

Datering: vroege middeleeuwen
Typologie: waterputten
Gebeurtenis:

Beschrijving:
De absolute dateringen plaatsen de gebruiksfase aan het eind van de 7de en waarschijnlijker in de loop van de 8ste eeuw, i.e. de vroege middeleeuwen. De waterput dient zo als brug tussen de eerder veronderstelde Romeinse aanwezigheid in de Scheldemeersen en de periode van intensieve landbouw in de volle en late middeleeuwen.


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Waterhoek [online], https://id.erfgoed.net/waarnemingen/980095 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.