Geografisch thema

Zwinstraat

ID
9378
URI
https://id.erfgoed.net/themas/9378

Beschrijving

Van de Stationsstraat ten noordoosten met licht gebogen tracé tot de kruising met de Kerkweg, Holleweg en Zomerstraat-West ten zuidwesten. Wordt ten noorden van de Bruggesteenweg doorkruist door de oude bedding van de in 1862 aangelegde spoorlijn Brugge-Eeklo, in 1960 opgebroken en in de jaren 1980 ingericht als wandel-, fiets- en ruiterpad (zie Oud Spoorwegpad en Stationsstraat).

Vermoedelijk vroegmiddeleeuwse secundaire zandstreekweg waarlangs het vee wordt geleid in de "wastinen" of woeste gebieden en van waaruit de ontginning is gebeurd; tevens ter verbinding van de hofsteden en de akkers op de droge zandruggen. Eertijds gekend als "Zwijnsstraat", met oudste vermelding als "tzwijnstraetkin" in een renteboek van 1397, die vóór de aanleg van de Stationsstraat in de tweede helft van de 19de eeuw, aansluiting geeft op de Spermalieweg en de voormalige "Spermalieabdij" (Spermalieweg nummer 25). Het noordelijk deel vormt de oostgrens van het voormalige "Sijseleveld", gelegen in het noordwesten van Sijsele en voor het eerst vermeld in 1241; dit veld wordt vanaf de 12de-13de eeuw, bij de uitbreiding van de ontginningen buiten de zandruggen na het droogleggen van de komvormige depressies, gebruikt als gemeenschappelijke weideveld ("Gemene Weideveld") voor het vee (zie Veldstraat).

De Ferrariskaart (1770-1778) geeft het gehucht "Tentecke" weer ter hoogte van de kruising met de Kerkweg en de Zomerstraat-West; op de Atlas der Buurtwegen (1845) aangeduid als het gehucht "Hekhoek". Tevens wordt in laatst genoemde ook het gehucht "Zwynsgat" vermeld aan de kruising met de Veldstraat, en het gehucht "Stakendijke" met de gelijknamige herberg ten oosten ervan, zogenaamd naar de indijkingswerken die in het begin van de 13de eeuw het Zwinsgat te Sijsele definitief dichtmaken.

Woonfunctie. Heterogene bebouwing onder meer enkele restanten van landelijke bebouwing. Nummer 5, dieper gelegen, thans verwaarloosde hoeve opklimmend tot minimaal de eerste helft van de 19de eeuw zie volume weergegeven op de Atlas der Buurtwegen (1845), in 1931 gesplitst in twee woningen. Eénlaagsvolume onder vrij hoog zadeldak (Vlaamse pannen) met gecementeerde gevel en witgeschilderd voegwerk; licht getoogde muuropeningen onder strek (rood-wit geschilderd) waarin bewaard houtwerk met grote roedeverdeling. Nummer 9, gerenoveerd 19de-eeuws hoevetje waarvan boerenhuis onder mansardebedaking (vernieuwd) en met onder meer losstaande bakstenen schuur onder licht overkragend zadeldak met Vlaamse pannen. Nummer 19, hoeve voorzien van recent woonhuis met rondbogig beeldnisje boven dito toegang; bewaarde oudere stalvleugel.

Nummer 13-15, samenstel van twee interbellumwoningen voorzien van verankerde bakstenen puntgevel op gecementeerde en van schijnvoegen voorziene plint onder pannen zadeldak (nok loodrecht op straat).

Aanvullende losstaande 20ste-eeuwse bebouwing, aansluitend op deze in de verkavelingen ten westen van de Stationsstraat, ingezet vanaf de jaren 1970. Ten zuidoosten is een recent bedrijventerrein gelegen waarin de voormalige gebouwen van het "Logistiek centrum nr. 5" behorend bij het militair domein aan de Dorpsstraat (nummer 188) geïntegreerd zijn.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207 : Mutatieschetsen, Sijsele, 1931/39.
  • BLONDEEL C.; GODDYN P., Sijsele in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1975, afb. 14, 41.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van Westelyk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het Land van den Hoek, de graafschappen Guînes en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel XVIII, Brugge, 1938, kolom 887, 891.
  • VERSTRAETE D., De bewoning van Sijsele in de XVIIe eeuw, in 1000 jaar Sijsele, Brugge, 1976, p. 105.
  • VERSTRAETE D., Het Sijseelse Veld, in Ons Heem, jg. 27, nrs. 2-3, 1973, p. 105-107.
  • WINTEIN W., Landschapsontwikkeling te Sijsele, in Bos en Beverveld, jg. 2, 1967, p. 15, 20.

Bron: CALLAERT G. & HOOFT E. met medewerking van SANTY P. & SNAUWAERT L. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Damme, Deel I: Stad Damme, Deelgemeenten Hoeke, Lapscheure en Moerkerke, Deel II: Deelgemeenten Oostkerke, Sijsele en Vivenkapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL17, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Onze-Lieve-Vrouwkapel

  • Is deel van
    Sijsele


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Zwinstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/9378 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.