Geografisch thema

Kerkstraat

ID
7097
URI
https://id.erfgoed.net/themas/7097

Beschrijving

Korte straat in de dorpskern van Zuienkerke, begint aan de Nieuwe Steenweg langs de westzijde van het kerkhof, loopt westwaarts parallel aan de Steenweg om er een paar honderd meter verder weer op uit te komen. De situering van de kerk tegenover deze straat is van belang: de ingang tot het kerkhof bevindt zich in de Kerkstraat, het kerkportaal ligt juist in het verlengde van de straat. De Kerkstraat was een zandweg tot het gemeentebestuur de straat liet kasseien in 1859.

De vroegst bekende vermelding van de straat dateert van 1541. In 1690 wordt de weg vermeld als "De Halve Kerkweg": "ten westhende vanden kerckhove een strepe lants met veel diversche huijsen daerop staende bij cheinse anden noortsyde van den heerweg mette noortsyde inden halven kerckweg". Tot ca. 1900 waren de enige huizengroepen in het dorp te vinden in de Kerkstraat (cf. voorgaande 17de-eeuwse beschrijving) en op het kruispunt van de Nieuwe Steenweg en de Blankenbergse Dijk. Deze situatie is duidelijk af te lezen op de kaart van Ferraris (1770-1778) en op de Atlas der Buurtwegen (circa 1845). Op eerst genoemde wordt ten noorden van de Kerkstraat een geometrische moestuin weergegeven, wij achterhaalden niet waartoe deze behoorde. Aan de zuidzijde is het bouwblok in hele smalle kavels verdeeld met kleine dorpswoningen waarin sinds oudsher herbergen, smidsen, wagenmakerijen en dergelijke zijn gevestigd. De noordzijde bevat bredere kavels, zie inplanting gemeentehuis, school, " 't Boldershof" (confer infra). Tegenover het kerkhof bevond zich de oudste herberg van het dorp, met een eerste vermelding in een document van 1576: "Sint-Sebastiaan", het lokaal van de schuttersgilde van Zuienkerke, die in 1480 werd opgericht. Deze herberg verdween in 1984. Sint-Sebastiaan was één van de herbergen waarin het gemeentebestuur vanaf de hervormingen in de Franse Revolutie zijn zittingen hield. Een andere herberg in de Kerkstraat die daarvoor in aanmerking kwam, is het "Boldershof" (zie nummer 13). In 1942-1943 werd de oude onderwijzerswoning met politiezaaltje (rechts, dateerde van 1852) in de Kerkstraat herbestemd tot gemeentehuis. In 1979 werd de belendende politiezaal afgebroken, in 1992 werd het vervallen gemeentehuis vervangen door nieuwbouw (nummer 17). De onderwijzerswoning die moest wijken was samen met een gemeentelijk meisjesschooltje gebouwd in 1828-1829, op aandringen van de Hollandse overheid.

De huidige bebouwing in de Kerkstraat straalt nog steeds het 19de-eeuws karakter uit. Aan beide zijden bestaat de basisbebouwing uit lage dorpswoningen van één of twee bouwlagen en meestal drie traveeën onder een pannen zadeldak (nok parallel aan straat). De lijstgevels zijn heterogeen afgewerkt, met blote baksteen, cementering of beschildering. Ondanks de (ver)nieuwbouw bleven 18de- of 19de-eeuwse volumes bewaard, voorbeeld nummers 11 en 16, nummer 20 (met een halve bouwlaag verhoogd in 20ste eeuw) en nummer 24/ Nieuwe Steenweg, blote baksteen nu geschilderd.

  • BOTERBERGHE R., Zuienkerke. Geschiedenis van een polderdorp, Zuienkerke, 1992, p. 29, 31, 117, 280, 384.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie, Gent, 1927, zevende deel, kolom 600.

Bron: CALLAERT G. & HOOFT E. met medewerking van SNAUWAERT L. 2002: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Zuienkerke en deelgemeenten Houthave, Meetkerke en Nieuwmunster, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL13, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    In het Boldershof Estaminet

  • Is deel van
    Zuienkerke


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kerkstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/7097 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.