Geografisch thema

Hemelingenstraat

ID
6136
URI
https://id.erfgoed.net/themas/6136

Beschrijving

Een der invalswegen van de stad, die de markt verbindt met de Hasseltsesteenweg. Handelshuizen in het eerste gedeelte der straat.

Eerste vermelding in 1291 als platea de Heymelingen (Hemelingenstraat). De straat leidde van de markt naar de Heymelinghe poort. Waarschijnlijk is de naam "Heymelingen" een oud toponiem voor een plaats buiten de stadswal. De benaming Hasseltsestraat ontstond na aanleg van de steenweg Tongeren-Hasselt, waar de straat met een knik van 90° op uitgeeft. De huidige De Tieckenstraat, die vanaf deze bocht de Hasseltsestraat met de Sint-Maternuswal verbindt, en thans de verbinding vormt van de markt met de Bilzersteenweg was in zijn oorspronkelijke vorm slechts een steeg (1389: in den zacke; 1414: te Goeswijnstorne of ten sacke wert) die naar de wallen leidde, op de plaats waar zich de Goeswijns- of cleydersnyderstoren bevond; deze toren werd in 1843 afgebroken bij de aanleg van de steenweg naar Bilzen.

In de straat bevond zich oorspronkelijk het "Biesenhuys", het refugiehuis van de Landkommanderij der Duitse Orde van Alden Biesen, in 1661 of 1663 verkocht en in hetzelfde jaar overgebracht naar een nieuw goed in de Moerenstraat.

In 1640 werd hier ook een klooster der celestijnerzusters gesticht, dat echter in de brand van 1677 volledig verloren ging en niet meer heropgericht werd.

De tiendschuur van het kapittel van de Onze-Lieve-Vrouwekerk, oorspronkelijk gelegen in de Vermeulenstraat, afgebrand in 1499, werd in 1500 in de Hasseltsestraat heropgebouwd; ze bestond nog in 1864.

Tot 1862 bevond zich hier ook het huis In de drie rapen, een vakwerkgebouw van 1551, één der weinige huizen die in de brand van 1677 bewaard bleven.

De doorsnee-architectuur bestaat uit burgerhuizen van twee, drie of vier traveeën en twee of drie bouwlagen onder zadeldak, uit eind 19de eeuw (nummers 13, 19, 21, 22, 24, 27, 34). Bakstenen gebouwen met bepleisterde of gecementeerde lijstgevel en ornamenten van stuc. Al deze panden zijn handelshuizen; enkele behielden hun oorspronkelijke winkelpui: nummer 13, met centrale ingang en hardstenen plint; nummer 34, dito. Nummer 22 heeft een winkelpui waarvan deur en vensters voorzien zijn van geblokte, hardstenen posten. De overige gebouwen hebben aangepaste winkelpuien.

  • COLETTE A., SEVERIJNS P. & VANDEPLAS E., Een eeuw Belgische stad, in: 2000 jaar Tongeren. 15 vóór Chr. tot 1985, Hasselt, 1988, p.130.
  • PAQUAY J., Tongeren voorheen. Geschiedkundige schets, Tongeren, 1934, p.96, 282.
  • PAQUAY J., Glossaire toponymique de la ville de Tongres et de sa franchise, (Bulletin de la Société scientifique et littéraire du Limbourg, 25, 1907, p.273-367).
  • PERREAU A., Tongres et ses monuments, Tongeren, 1849, p.174.
  • ULRIX E., Les rues de Tongres à travers les siècles, Tongeren, 1904, p.11-15.

Bron: SCHLUSMANS F. met medewerking van VANTHILLO C. 1990: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kantons Riemst - Tongeren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    17de-eeuwse stadswoning

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Classicistisch burgerhuis

  • Omvat
    Classicistische stadswoning

  • Omvat
    Classicistische stadswoning

  • Omvat
    Herenhuis

  • Omvat
    Herenhuis

  • Omvat
    Hoekhuis

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning

  • Omvat
    Stadswoning met winkelpui

  • Is deel van
    Tongeren


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Hemelingenstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/6136 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.