Geografisch thema

Broekstraat

ID
498
URI
https://id.erfgoed.net/themas/498

Beschrijving

Staatsdomein Het Broek met een zeer rijke fauna en flora, gelegen in het westen van het natuurgebied tussen de Mechelsesteenweg en de Rupel, omvat naast een gedeelte voorbehouden aan watersport 144 hectare 61 are bossen, reservaat Arkenbos en vijvers. Oorspronkelijk een ontoegankelijk waterrijk gebied met landduinen, na het indijken van de Rupel tussen 1100 en 1300 werd het gebied niet meer overstroomd en kon men er turf winnen, later werden enkele turfputten gebruikt om vlas te roten. Door de aanplanting van populieren tussen 1920 en 1960 veranderden de lage bosjes in uitgestrekte aanplantingen. Heden recreatiegebied met vier uitgestippelde wandelwegen. In uiterste zuiden van het gebied, op de grens van het broek- en heidegebied: domein kasteel van Blaasveld met ter plaatse van het vroegere kasteel een landhuis uit midden 20ste eeuw. Op het domein: unieke tamme kastanjeboom (castanea sativa) van 300 à 500 jaar oud.

Ten zuiden van het kasteel: Sint-Franciscus-Xaveriuskapel, volgens de literatuur opgericht in 1807. Polygonale bakstenen, deels gecementeerde kapel gemarkeerd door steunberen, met rechthoekig uitspringend westkoor en oostelijke puntgevel, leien bedaking. Spitsboogvensters met ijzeren roeden in beschilderde omlijsting. Dito deur met engelenkop op makelaar. Bepleisterd en beschilderd interieur met koepelgewelf. Volgens literatuur 14de-eeuwse altaarsteen afkomstig uit de voormalige slotkapel van het kasteel. Altaarstuk met voorstelling van Sint-Franciscus Xaverius (16de-eeuwse missionaris in Oost-Azië), bij sommige auteurs verkeerdelijk in de 14de eeuw gedateerd.

Nagenoeg centraal in het Broek: onthaalcentrum zogenaamd Scheyvaerthof, eertijds Polderhoeve; voormalige, grondig aangepaste, hoeve met oudere kern uit de 17de of 18de eeuw zie Ferrariskaart), geïntegreerd in nieuwe bouw. Complex geheel van verankerde bakstenen gebouwen met sporen van gedichte muuropeningen, zandstenen omlijstingen en muurvlechtingen; zijtuitgevel met overhoeks topstuk en zandstenen schouderstukken.

In het westen van het Broek aan de Broekweg (parallel aan de Veertienbunderslaan): Kapel van Onze-Lieve-Vrouw van XIV bunders, in 1860 opgericht door Gerard van Bredam. Volgens de overlevering oorspronkelijke devotiekapel van 1760 voor een Mariabeeld dat door de lokale bevolking gevonden werd nadat het door bandieten in de vijver geworpen was; op deze plaats bevriest volgens de volkslegende het water nooit. Bepleisterd en beschilderd kapelletje met gepikte plint, één + twee traveeën op rechthoekige plattegrond onder (achteraan overkragend) pannen zadeldak. Rechthoekige en spitsbogige muuropeningen met ijzeren roeden. Bepleisterd en beschilderd interieur met tongewelf.

  • Bedevaartvaantjes uit de provincies Antwerpen en Limburg, Tentoonstelling 18 februari - 3 juli 1983, Antwerpen, 1983, p. 27.
  • CUMPS L.K., Geloof, bijgeloof en ongeloof. Sagen uit het Hombeekse, in Hoembekania nr. 3, Hombeek, 1988, p. 304-305.
  • DE DECKER K., Vroomheid in het Willebroekse Vaartland, in Eigen Schoon en de Brabander, XLII, 1959, p. 404-410.
  • DE KEERSMAECKER J., Ons eigen erfgoed. Blaasveld, in 't Vaartland, III, 1975, nummer 2, p. 34-35.
  • DE WIT J., Agrarische toestanden te Blaasveld door de eeuwen heen, in 't Vaartland, IV, 1976, nummer 4, p. 8.

Bron: KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. 1995: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Mechelen, Kanton Mechelen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 13n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Domein Blaasveld: Sint-Franciscus-Xaveriuskapel

  • Is deel van
    Blaasveld


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Broekstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/498 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.