Geografisch thema

Tuinwijk N.M.B.S. van 1920

ID
3976
URI
https://id.erfgoed.net/themas/3976

Beschrijving

Gelegen ten westen van respectievelijk het station en de vaart leper-Komen. Eerste tuinwijkrealisatie te Ieper daterend van 1920; oorspronkelijk circa 66 woningen voor het spoorwegpersoneel, gesitueerd aan Capucienenstraat, Pater Wilibaldlaan, Orchideeënlaan, Narcissenlaan. Een meer progressief project in de stadsperiferie als uiting van eigentijdse huisvestingsprincipes gebaseerd op oudere tuinwijkgedachten en met aandacht voor de meer sociaal-functionele wederopbouwaanpak van de modernisten.

Tuinwijk enigszins geïnspireerd op het Engels tuinwijkvocabularium. Langgerekte aanleg met centrale hoofdstraat, verbredend en zich opsplitsend rondom de graspleinen en onder meer ook de bebouwing van de trechtervormige uiteinden, tussen Capucienenstraat en Tulpenlaan (laatst genoemde parallel aan de vaart Ieper-Komen). Losse woonblokken met twee à vier woningen en aan de Capucienenstraat uitzonderlijk acht en van één à twee bouwlagen Uitgespaarde voortuintjes ten voordele van grotere achtertuinen, aan de zijde van de vrijstaande gevels doorgetrokken tot aan de straat; afzomende lijsterbesboompjes. Kleine voetwegen achter de tuinen, nog bewaard tussen Pater Willibald- en Orchideeënlaan.

Geen gemeenschapsvoorzieningen; echter reeds in de jaren 1920 deels ondervangen door de oprichting van wijkschooltje en de kapucijnenkerk in de onmiddellijke nabijheid (zie Capucienenstraat nummer 46, 48). Naar verluidt, riolering en straatverharding respectievelijk pas daterend uit de jaren 1950 en van 1963; vanaf 1964, overgang van de woningen in privé-bezit en geleidelijke opvulling van de initieel voorziene uitbreidingsmogelijkheden met sociale woningen, tevens in aansluiting met nieuwe verkavelingen.

Oorspronkelijk vrij uniforme architectuur, echter veel meer overhellend naar de "regionale" bouwtraditie dan naar de radicalere modernistische vormgeving zie het gebruik van streekeigen bouwmaterialen zijnde baksteen, mechanische pannen, en onderdelen als zadeldaken onder meer geknikt, afgewolfd of met overstekende dakrand op houten schoorstukken, en soort van houten kozijnconstructies voor de muuropeningen onder meer met beluikte benedenvlakken. Inmiddels verschillende beeldtransformaties voornamelijk met betrekking tot de muuropeningen. Zes woningtypen van circa drie traveeën, zowel diep- als breedhuizen of in combinatie; typerende spiegelbeeldschema's onderlijnd door het dakenspel.

Type I: huizenblok met drie lage woningen onder doorlopend zadeldak doorbroken door puntgevel van een dakvenster met ovale oculus, en gevat tussen twee haakse hoekvleugels met deur in de lange gevel; straatpuntgevels met gemarkeerde schoorsteentravee; zie Pater Willibaldlaan nummer 11-15, 42-66.

Type II: variante op type I. Zie huizenblokken van twee woningen met haakse hoekvleugels voorzien van puntgevel; zie Narcissenlaan nummer 10-12, 14-16.

Type III: huizenblokken van vier lage woningen onder zadeldak (nok parallel aan de straat) met wolfseinden. Risalieten onder overstekende dakrand op houten schoorstukken, alternerend met puntgevels van dakvensters; zie Pater Willibaldlaan nummer 17-23, 22-28; nummer 19 en 23, met behouden houtwerk; zie onder meer pseudo-kruis en bolkozijnen. Klimmende dakkapellen.

Type IV: huizenblokken met drie lage woningen onder zadeldak doorbroken door haakse midden- en hoekrisalieten uitlopend op dakvenster respectievelijk onder afgewolfd zadeldak en puntgevel; zie Pater Willibaldlaan nummer 56-60, en Narcissenlaan nummer 5-9.

Type V: huizenblokken met drie en acht woningen van twee bouwlagen onder complexe bedaking, hier met nieuwe inbreng van het geknikte zadeldak.

Rondbogige deurportaaltjes zie Capucienenstraat nummer 72-76, 78-92, 94-98. Type VI: een huizenblok met twee woningen van twee bouwlagen onder zadeldak. Middenpartij met uitgebouwde portaaltjes, tussen haakse hoekvleugels met tuitgevel voorzien van bitumebeschieting zie Capucienenstraat nummer 100-102.

  • CATRY Y., De wederopbouw van Ieper na de eerste wereldoorlog, onuitgegeven eindverhandeling, Sint-Lucas Gent, 1981, p. 64-66.

Bron: DELEPIERE A.-M., HUYS M. & LION M. 1987: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Ieper, Kanton Ieper, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 11n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Lion, Mimi; Huys, Martine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Tuinwijk N.M.B.S. van 1920 [online], https://id.erfgoed.net/themas/3976 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.