Geografisch thema

Paul de Smet de Naeyerplein

ID
3259
URI
https://id.erfgoed.net/themas/3259

Beschrijving

Gelegen binnen de wijk zogenaamd Sint-Pieters-Aalst of deel van het domein Sint-Pieters-buiten-de-muren, tot 1795 toebehorende aan de Sint-Pietersabdij. Urbanisatie voorzien in 1902-1904 doch in 1911-1912 uitgekozen als terreinen voor de Gentse wereldtentoonstelling van 1913. Verkaveld in 1926 als typische rijke burgerwijk, in de volksmond zogenaamd Miljoenenkwartier.

De aanleg van het kwartier bleef grotendeels bepaald door de aanleg van de tentoonstelling. Het huidige Paul de Smet de Naeyerplein (in 1918 zo genoemd naar graaf Paul de Smet de Naeyer, erevoorzitter van de wereldtentoonstelling; voorheen Grondwetplaats) vormde het centrum.

Een vijver met monumentale fontein en het spectaculair bronzen beeld van het Ros Beyaert met vier heemskinderen naar ontwerp van de beeldhouwers Alois De Beule en Domien Ingels (voor het paard) prijkte in het midden. Het standbeeld bleek nadien nog onmogelijk te verplaatsen en bleef dan ook ter plaatse in zijn cirkelvormig vijvertje. De fontein werd vervangen door een grasperk. Dit vormt het centrum van het huidige plein met ovale plattegrond, afgezoomd door bomen. In het park werden nog een aantal kleinere bronzen beelden geplaatst.

Ter hoogte van het monumentale standbeeld vertrekken twee korte beboomde straten, respectievelijk in het noorden de Jemappestraat en in het zuiden de Fleurusstraat in het perspectief van de Sint-Pietersbuitenkerk. De Congreslaan, een brede laan met centrale grasberm werd aangelegd op de plaats van het ereplein terwijl de gebogen straatwanden van de Onafhankelijkheidslaan overeen komen met de wanden van het voorportaal van de hoofdingang van de tentoonstelling aan de Kortrijksesteenweg. Ervoor werd een beboomd grasperk aangelegd, als westelijke begrenzing. Dit nieuwe kwartier werd in het noorden begrensd door de Achilles Musschestraat (evenwijdig met de spoorlijn), in het oosten door de Krijgslaan. De reeds bestaande Sint-Pietersaalststraat werd in de tentoonstelling opgenomen. De Vaderlandstraat (evenwijdig met laatst genoemde) doorkruist het zuidelijk gedeelte. De reeds vroeger aangelegde Woeringenstraat vormt nu de verbinding tussen de Congreslaan en Achilles Musschestraat. Rond het plein en de aangrenzende straatgedeelten werden volgens het aanlegplan villa's met omringende tuinen voorzien. In de zuidelijke en westelijke straten (voornamelijk Congreslaan, Onafhankelijkheidslaan en Vaderlandstraat) kwamen rijhuizen met voortuintjes.

De villa's rondom het plein illustreren de enorme diversiteit van de toenmalige villabouw. Huizen in eclectische stijl wisselen af met modernistisch getinte gebouwen naar ontwerp van bekende Gentse architecten.

Nummer 1-3 in zakelijke baksteenstijl naar ontwerp van G. Henderick.
Nummer 2 in neoclassicerende bak- en natuursteenstijl naar ontwerp van P. Diegerick (1930).
Nummer 5 modernistisch getint naar ontwerp van J. Hebbelynck.
Nummer 6 in neoclassicerende stijl (natuursteen) naar ontwerp van P. Buyck (1929).
Nummer 8 in een gemengde (traditionele en modernistische) stijl naar ontwerp van V. Vaerwyck (1927).
Nummer 10 in zuivere neorococostijl naar ontwerp van J. Hebbelynck (1927).
Nummer 12 in art-decostijl naar ontwerp van M. Braeckman (1930).
Nummer 14 in art-decostijl naar ontwerp van O. Vandenhoeck (1927).
Nummer 15 in strakke baksteenarchitectuur naar ontwerp van J. Hebbelynck (1927).
Nummer 16 in art-decogetinte stijl naar ontwerp van J. De Cuyper (1928).
Nummer 17 in neotraditionele stijl naar ontwerp van M. Fetu (1927).
Nummer 19 in strakke baksteenstijl naar ontwerp van J. Hebbelynck (1930).
Nummer 21 in modernistische stijl naar ontwerp van A. Claessens (1932) (plintopschrift).

  • Stadsarchief Gent, Bouwaanvragen particuliere woningen, G12, 1930/D/29, 1929/D/41, 1929/D/39, 1927/D/5, 1927/D/22, 1930/D/14, 1927/D/12, 1927/D/4, 1928/D/24, 1927/D/20 en 1930/D/27.

Bron: BOGAERT C., LANCLUS K. & VERBEECK M. 1982: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Gent, 19de- en 20ste-eeuwe stadsuitbreiding, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 4nc, Brussel - Gent.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Is deel van
    Miljoenenkwartier

  • Omvat
    Villa G. Naeyaert

  • Omvat
    Villa Jozef Nève De Mévergnies

  • Omvat
    Villa mejuffer De Jaeger

  • Omvat
    Villa Overfeldt

  • Omvat
    Villa Remy Welvaert

  • Omvat
    Villa Virginie Henderick - Carpentier


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Paul de Smet de Naeyerplein [online], https://id.erfgoed.net/themas/3259 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.