Geografisch thema

Botermarkt

ID
2468
URI
https://id.erfgoed.net/themas/2468

Beschrijving

Dit plein is gelegen aan de Spaansemolenstraat. Het was voorheen gekend als Generale Mert (16de eeuw) en Botermerckt (1819), een verwijzing naar de boter- en zuivelmarkten die hier eertijds gehouden werden. Vroeger bestond er in Zandvliet ook een paarden- (zie Walenhoek) en een varkensmarkt (zie Spaansemolenstraat); verwijzend naar het toenmalige belang van de poldergemeente.

De Botermarkt is een vierkantig plein van ongeveer een halve hectare, aangelegd door de Spanjaarden tijdens hun verblijf in Zandvliet. In 1544 vormden de Botermarkt en de kerk, met het kerkhof en zijn omgeving, nog één plein. Later zijn ze gescheiden door het huizenblok, de zogenaamde 'corps de garde', van het Noordland.

Volgens beschrijvingen bij de kaart Van der Straeten uit 1749 stond in deze periode aan de noordoostelijke zijde van de Botermarkt het stadhuis. Volgens dezelfde kaart stond centraal op het plein een kaak of 'carcan', waarvan het fragment aan noordwestelijke zijde van het kerkplein nog een overblijfsel zou zijn.

De Hollanders beplantten in 1829 de markt met dertien lindebomen. In 2002 zijn deze bomen vernieuwd door jongere exemplaren. Sedert 1858 staat in het midden van de markt een ijzeren zuil en 10 jaar later werd de Minnepomp geplaatst. In 1959 is het plein verhard met kasseien.

Sinds 1927 wordt op de Botermarkt het gansrijden beoefend. Dit spel bestond reeds veel langer maar het werd omwille van zijn gruwelijkheid - de kop afslaan van een levende gans - verboden. Thans worden dode ganzen gebruikt die volgens Ganzerijders Zandvliet vzw op een pijnloze manier worden geslacht door een veearts.

  • Gegevens verstrekt door S. Gabriëls, Ganzerijders Zandvliet vzw (14 augustus 2018).
  • Gegevens verstrekt door Yannick Schepers, medewerker http://www.zandvlietdorp.be (22 juli 2015).
  • Beeldbank Haven van Antwerpen, GHA008000365, GHA008000366.
  • Documentatiecentrum Antwerpse Noorderpolders, Dia’s, Zandvliet, 2.
  • Documentatiecentrum Antwerpse Noorderpolders, Postkaarten, Zandvliet, C3, C8, C160.
  • Nationaal archief, Nederland, 494023_013, 494023_006.
  • GEERTS G. 1978: De Stadt Santvliet, s.l., 21, 35.
  • S.N. 2006: Straatnamen: Berendrecht, Zandvliet, Lillo, Zandvliet, 30.
  • VAN DER GOTEN C. & VAN EYCKEN A. 1962: Zandvliets verleden, Stabroek, 23-24.

Auteurs: Van den Borne, Steven; Van Severen, Elke
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Minnepomp

  • Omvat
    Neogotische ijzeren zuil

  • Is deel van
    Zandvliet


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Botermarkt [online], https://id.erfgoed.net/themas/2468 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Stad Antwerpen

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.