Geografisch thema

Oud Dorp

ID
17193
URI
https://id.erfgoed.net/themas/17193

Beschrijving

Oud Dorp was voorheen de kern van Huizingen. De oorsprong van het dorp Huizingen zou teruggaan op een Frankische landbouwnederzetting, getuige daarvan de Karolingische begraafplaats (8ste tot 10de eeuw) die bij archeologische opgravingen werd gevonden. Er werden bovendien Romeinse bouwmaterialen gevonden die hergebruikt werden in de kerk.

Hiertoe behoorde ook het Hof ter Borcht dat wellicht te vereenzelvigen is met het huidige kasteel van Huizingen, of zijn landbouwuitbating (nu ter hoogte van de jeugdherberg op het provinciaal domein). De hofkapel of eigenkerk zou het parochiale centrum van de gemeente gaan vormen.

Het oude dorp bestond uit de Sint-Jan-Baptistkerk met ommuurd kerkhof en het gemeenteschooltje aan de noordzijde van het dorpsplein, enkele huizen en het plein zelf. De pastorie lag iets oostelijker, weg van het dorpscentrum. De site werd in de 19de eeuw geïncorporeerd in het Domein van Huizingen door Albert Vaucamps. Recht over de kerk lag herberg De Drie Romers (vermeld in 1649) met brouwerij, huis, hopveld, stallen, … De schepenbank vergaderde er, er was een gevangenis en er werd recht gesproken. Het pand wordt in verkoopaktes van 1756 en 1768 nog vermeld. In de dorpskern lag ook herberg Den Achterlap (vermeld in 1759).

In de 19de eeuw was de kerk te klein en bouwvallig geworden. Rond 1900 werd de kerk gesloopt nadat in 1896-97 een nieuwe werd opgetrokken op ruime afstand van het oude dorpscentrum. Deze neogotische kerk vormde samen met het neogotische gemeentehuis en de pastorie de nieuwe dorpskern van Huizingen. Vanaf dan wordt in documenten gesproken van Oud dorp. Op 20 april 1900 geeft de Koninklijke Commissie voor Monumenten haar akkoord om de kerk af te breken daar ze geen enkele artistieke of archeologische waarde zou hebben. Het voormalige kerkhof werd gebruikt als moestuin.

Bij de aanleg van de E19 in 1956-70 verdween het oude dorp van Huizingen deels onder de sloophamer. Het Domein van Huizingen en de nieuwe dorpskern werden ontzien. Er werden op het grondgebied van Huizingen 156 'innemingen' uitgevoerd, vijftien hectaren grond werden onteigend, twee schuren, 32 huizen en één feestzaal werden afgebroken. Het 'Oud Dorp' werd gehalveerd. De huidige bebouwing gaat terug op de bebouwing die op de Atlas der buurtwegen (1841) al werd geregistreerd.

  • Onroerend Erfgoed Vlaams-Brabant, Archief Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen, Beersel-Huizingen, Sint-Jan-de-doperkerk.
  • Atlas der buurtwegen, opgesteld naar aanleiding van de wet op de buurtwegen van 10 april 1841, schaal 1:2.500 (overzichtsplannen schaal 1:10.000).
  • BAL A. 1957: Geschiedenis van Huizingen en van het kasteel, De Brabantse Folklore 133.
  • BAL A. 1958: Geschiedenis van Huizingen en van het kasteel, s.l.
  • BAL A. 1965: Geschiedenis van Huizingen, De Brabantse Folklore 165.
  • BAL A. 1979: Huizingen Toponymische studie, Brussel.
  • BRASSINE J. 1997: Onze vijf deelgemeenten, s.l.
  • GRAGOIRE J.M. 1984: Autosnelwegen in België, Ontstaan en ontwikkeling, Brussel.
  • S.N. 1958: Geschiedenis van Huizingen en zijn kasteel, De Brabantse Folklore 138.
  • STIENS H. 2002: Verdwenen Huizingen, En het dorp zal duren … 4.16.
  • THEYS C. 1963: Over brouwerijen en herbergen te Huizingen, Eigen schoon en de Brabander 46.-, 223-229.
  • VERBESSELT J. s.d.: Verdwenen en verplaatste dorpscentra, s.l.
  • VERBESSELT J. 1986: Verdwenen en verplaatste dorpscentra in Brabant, Eigen schoon en de Brabander, 68.1-3, 1-26.

Auteurs: Mertens, Joeri
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Huis Ter Kamme

  • Omvat
    Huis Terborght

  • Is deel van
    Huizingen


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oud Dorp [online], https://id.erfgoed.net/themas/17193 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.