Geografisch thema

Kloosterstraat

ID
15553
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15553

Beschrijving

Drukke centrumstraat en verbindingsweg, samen met de Lichterveldsestraat en Tieltstestraat onderdeel van de verbindingsweg Pittem-Lichtervelde (N35). Straatdeel tussen het Dorpsplein en het kruispunt Zwevezeelsestraat - Oude Ardooisestraat.

Rechte steenweg aangelegd dwars door de dorpskern tijdens het Oostenrijks bestuur in de jaren 1759-1760. De weg wordt reeds gepland in 1753. Deze "armsteenweg" is een aftakking van de nieuwe steenweg (N50) Brugge – Kortrijk (1757-1760) en kadert in de ontsluiting van de steden en de uitbreiding van de wegeninfrastructuur onder het Oostenrijks bestuur en wordt bekostigd door de betreffende gemeenten. Hierdoor verliest de Diksmuidse Boterweg haar eeuwenoude functie als verbindingsweg langs waar onder meer boter van de Diksmuidse botermarkt over Tielt naar Gent wordt getransporteerd. De verbinding met Pittem wordt pas in 1774 van aan herberg "De Drie Zotten" doorgetrokken tot Pittem-dorp. De steenweg Lichtervelde-Koolskamp-Pittem-Tielt wordt voltooid in de periode 1775-1777.

In de 18de eeuw nog maar weinig bebouwd. Op de Ferrariskaart (1770-1778) zijn er op het bouwblok tussen Dorpsplein, Gemeentehuisstraat, Zwevezeelsestraat slechts twee gebouwen in L-vormige constellatie weergegeven, aan de zuidzijde zijn enkel op de hoek met de huidige Oude Ardooisestraat twee achter elkaar liggende volumes afgebeeld. Op de Atlas der Buurtwegen (1846) is de straat weergegeven als een deel van de "baan van Torhout naar Tielt". De zuidzijde is inmiddels doorlopend bebouwd ook aan de noordzijde ervan staan reeds een vijftal volumes. De straat is genoemd naar het klooster van de zusters maricolen van Staden (1849-1972), later de zusters Heilige Kindsheid Jezus uit Ardooie (1972-1993), (zie nummers 4-6).

In 1767 sticht Gregorius Demeulenaere in herberg en brouwerij "Het Prinsenhof", het naastgelegen herenhuis, naar verluidt uit circa 1775, gaat later over in handen van brouwer/burgemeester Palmer Schotte. Vanaf 1953 wordt het woonhuis gebruik als gemeentehuis en komen de bedrijfsgebouwen in handen van het naastgelegen klooster. Na de Franse Revolutie is de herberg reeds een tijdlang gebruikt als gemeentehuis. Het geheel wordt afgebroken in 2004.

Ter hoogte van de huidige apotheek (nummer 16) ligt circa 1830 de herberg "d' Oude Schole" uitgebaat door Martinus Damman die er voordien zonder de benodigde toelating school hield. Herberg "De Klokke", voorheen "De Brabander" en "La Concorde" wordt afgebroken na schade door een aanrijding in 1943 tussen een Duits legervoertuig en een tram. De vrijgekomen ruimte wordt gebruikt om de bocht met de Zwevezeelsestraat te verbreden. Andere gekende herbergen zijn "De Handboog" - "De Veloclub", "Sint Lucas", "Sint Joris" - "De Vliegende Hollander", "De Trompette", "Het Prinsenhof" - " 't Oud Dorpshuis" (ter hoogte van nummer 8), "De Keizer" en "Pretoria". Tijdens de Eerste Wereldoorlog is dit het uitgaansgebied voor de Duitse soldaten. Café "In De Zwaan" (nummer 9) is de enige overgebleven herberg, het gebouw wordt echter circa 1990 ingrijpend verbouwd. In "Dit is West-Vlaanderen" (1960) nog aangeduid als steenweg voor groot verkeer.

Voornamelijk woon- en handelsfunctie. Op de Ferrariskaart (1770-1778) staan slechts twee achter elkaar liggende volumes aan de zuidoostzijde van de straat afgebeeld. Thans aaneengesloten bebouwing van tweelagige woonhuizen onder zadeldak. Nummers 11-13, twee samenvoegde rijhuizen van elk twee traveeën met bewaarde houten kroonlijst, gecementeerde gevel met imitatievoegwerk en dito breukstenen plint. Rechthoekige muuropeningen onder meer later ingebrachte garagepoort, grotendeels vernieuwd schrijnwerk. Nummer 15, woonhuis van Zouaaf Karel-August De Rynck (1847-1871) en later ook van kunstschilder Alidor Lamote (1917-1949), thans met vernieuwd gevelparement. Nummer 3 en nummer 5, oudere volumes, respectievelijk een- en tweelaags met vernieuwd gevelparement in rode baksteen en lage natuurstenen plint, benedenverdieping met grote rechthoekige geriemde muuropeningen en bewaard schrijnwerk, nieuwe garagepoort. Achtergelegen gebouw, oorspronkelijk twee kleuterklassen (1927-1955), gebouwd in opdracht van de zusters maricolen van Staden en nadien gebruikt als schildersmagazijn, thans deel van Gemeentehuisstraat nummer 4. Langgerekt volume onder zadeldak (nok evenwijdig met de straat, mechanische pannen. Blinde witgeschilderde gevel met bloktandfries en pilasters, beglaasde spitsboog gevelnis met bekronend kruis in zwarte baksteen.

Klein eenlaags volume met vernieuwd roodbakstenen parement, voormalige dorpswoning, deel van nummer 9, dieperliggend en bereikbaar via steegje tussen nummer 5 en nummer 9, thans in gebruik als bergplaats.

Woonwinkelpanden en appartementen uit het laatste kwart van de 20ste en eerste decennium van de 21ste eeuw.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Koolskamp, 1927/4.
  • DAVID J., Kuieren in de Kloosterstraat, in Jaarboek van de heemkundige kring Ardooie-Koolskamp, jg. 2, 2006, p. 48-55.
  • DENDOOVEN L., Dit is West-Vlaanderen. Steden, gemeenten, bevolking, 1960, p. 799.
  • NUYTTENS M., Repertorium van kloosters en abdijen in West-Vlaanderen, Brussel, p. 79.
  • VAN ACKER L., VERVENNE A. en CALLEWAERT A., Geschiedenis van Koolskamp, Koolskamp, 1996, p. 207; 215-221; 328-341.

Bron: SANTY P. & BOONE B., met medewerking van CALLAERT G. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ardooie, deelgemeente Koolskamp, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL44, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Santy, Pieter; Boone, Benjamin
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Schoolgebouw

  • Is deel van
    Koolskamp


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kloosterstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15553 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.