Geografisch thema

Oude Lichterveldsestraat (Ardooie)

ID
15464
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15464

Beschrijving

Lange straat die vanaf de Stationsstraat noordwest- en noordwaarts loopt om op grondgebied Koolskamp aansluiting te geven op de Burgerleenstraat. Vormt vanouds de belangrijkste en kortste verbinding van het dorpscentrum van Ardooie met Lichtervelde, als huidig tracé weergegeven op de Ferrariskaart (1770-1778). Op de Atlas der Buurtwegen (1846) vermeld als "Lichterveldestraet" en omschreven als "Chemin d' Ardoye à Lichtervelde". De straat wordt op een gemeentelijk kaartje in de publicatie "Dit is West-Vlaanderen" (1960) al aangeduid als grint- of tarmacweg, vermeld als "Lichterveldestraat".

Een doodlopende zijstraat naar de nrs. 94-100 maakt eertijds deel uit van de verdwenen Landmanstraat, die vanaf de hoeve "Lindenhoeve" (nummer 67) en voor een stuk parallel met de Oude Lichterveldsestraat er opnieuw verbinding mee gaf ter hoogte van huidig nummer 58. Op de Atlas der Buurtwegen (1846) vermeld als "Landsmanstraetje" en omschreven als "Sentier d' Ardoye au cabaret dit: den Landsman, commençant au chemin dit: Lichterveldstrate". Het toponiem "Landman" wordt ook gebruikt als herbergnaam (zie nummer 71).

In de tweede helft van de 18de eeuw spreidde zich op de zuidelijke hoek met de Stationsstraat het grondgebied van de pastorie uit, binnen ruime vierkante omwalling. Ter hoogte van het kruispunt met de huidige Ommegangstraat wordt aan de westzijde van de weg een kapel weergegeven, daarmee mogelijk één van de twintig staties van de Passie-Ommegang uit 1624 (zie Stationsstraat). Volgens literatuur bevond zich ook op de hoek met de Stationsstraat een van de staties, in het midden van de weg en omringd door drie bomen, echter niet weergegeven op de Ferrariskaart (1770-1778), later verplaatst in de gevel van Stationsstraat nummer 18. Op een prent uit 1813 door kunstenaar Serafijn Vermote (1788-1837) wordt de kerk afgebeeld, gezien vanuit het noorden, van op het kruispunt Stationsstraat-Oude Lichterveldsestraat. Centraal op dit kruispunt bevindt zich rond het eind van de 18de en het begin van de 19de eeuw een boom en een torenvormig bouwsel op vierkant grondplan (ook afgebeeld op een plan van het dorpscentrum uit 1771), waarop bewegwijzering "A COOLSCAMP" is geschilderd. Op de Pourbuskaart van het Brugse Vrije (1571, kopie Claeissens 1601) wordt op deze plaats al een solitaire boom weergegeven.

In het begin van de 19de eeuw bestaat in het begin van de straat (ter hoogte van nummer 16) een molen, vermoedelijk gekend als "Lioens Molen" (nog niet weergegeven op Ferraris, wel op het primitief kadasterplan, 1817). Verdwenen in de loop van de 20ste eeuw.

Niet weergegeven op de Ferrariskaart (1770-1778) maar wel op het landboek van Ardooie (1778) is een vierkante omwalling die niet meer bebouwd is, in het landboek omschreven als "omwalde mote" die behoorde bij de dorpshoeve ten zuiden (zie Polenplein). In het midden van de 19de eeuw nog voorkomend zie Atlas der Buurtwegen (1846).

In 1964 wordt er een Rijksschool opgericht (nummer 13), die haar deuren heeft gesloten circa 1985. In 1994-1995 wordt op de terreinen ten zuiden daarvan het Cultureel Centrum Het Hofland opgericht, naar ontwerp van architecten J. Cauwe, R. Verfaillie en L. Allaert.

Eerste straatdeel met voornamelijk woonfunctie, als uitloper van de dorpskernbebouwing, vanaf het kruispunt met de Scharestraat eerder agrarische functie met verspreide landelijke bebouwing. Op de Ferrariskaart (1770-1778) wordt over de volledige straat verspreide hoevebebouwing en landelijke bewoning weergegeven. Onder meer nummer 55, op Ferraris weergegeven als hoeve met vier gebouwen rondom het erf, met een dreef bereikbaar vanaf de Scharestraat, thans hoeve met gerenoveerd woonhuis en stalvleugel in L-vormige opstelling. Stalvleugel in rode baksteenbouw onder zadeldak van diverse nokhoogte in mechanische pannen (nok haaks op straat). Rechthoekige muuropeningen onder witgeschilderde betonlateien. Een tweede erfoprit geeft nog steeds verbinding met de Scharestraat, met op de hoek een vervallen kapel (zie Scharestraat). Nummer 90 op Ferraris weergegeven als kleine hoeve met woonhuis en landgebouw in L-vormige constellatie, thans gerenoveerde hoeve met vernieuwd woonhuis, in de zijgevel met rondbogige kapelnis met Onze-Lieve-Vrouwebeeld; schuur met nieuwe erfgevel en nieuwe muuropeningen.

Het eerste straatdeel wordt vanaf het interbellum dichter bebouwd. Nummer 5, uit 1938, met rood baksteenparement, rechthoekige muuropeningen, deels beglaasde deur met kwartronde dagkant en bovenlicht in glas in lood. Overige woningen in het begin van de straat doorsneebebouwing van twee bouwlagen in halfopen of gesloten opstelling uit tweede of derde kwart van de 20ste eeuw. Nr. 58, dorpswoning uit het interbellum, eenlaags enkelhuis in rode baksteenbouw onder zadeldak in mechanische pannen (nok parallel met straat). Straatgevel verlevendigd door gebruik van gele baksteen voor de banden en boogjes. Aflijnend consolefries. Korfbogige muuropeningen met vernieuwd schrijnwerk. Latere oostelijke aanbouw onder platte bedaking, in lichtrode baksteenbouw met afgeronde zijgevel.

Nummer 67 woning met vlasschuur uit 1947: woning in rode baksteenbouw van twee bouwlagen en twee traveeën onder zadeldak, naastgelegen vlasschuur van twee beuken onder opeenvolgende zadeldaken, in roodbruine baksteenbouw, met centrale metalen schuifpoort en bovenliggende laaddeur. Rechthoekige muuropeningen onder betonlateien. Vanaf nummers 21 en 34 bebouwing meegaand met de achtergelegen woonwijk. Gekoppelde en losstaande woningen uit het derde kwart van de 20ste eeuw, voornamelijk in rode baksteenbouw onder zadeldaken. Nummers 102-104 gekoppelde woonhuizen uit het derde kwart van de 20ste eeuw.

Nummer 11, dokterswoning uit 1965, villa in rode baksteenbouw. Dokterspraktijk toegankelijk via ijzeren hek met kruis en esculaap, aan straatzijde een gevelkeramiek met afbeelding van slang.

Aangevuld met vrijstaande woningen uit laatste kwart van de 20ste eeuw, met tuin.

Doodlopende zijstraat nummers 94-96 en 100, woonhuizen nieuw of vernieuwd in de tweede helft van de 20ste eeuw, serres.

Dienstenfunctie. Nummer 13A: RTT-gebouw met mast, twee bouwlagen onder stomp zadeldak, geelbakstenen straatgevel met arduinen RTT-monogram.

Nummer 13, cultureel centrum 't Hofland. Geopend in 1995. Ontwerp van architecten J. Cauwe, R. Verfaillie en L. Allaert.

Naastgelegen barakken in paneelbouw uit de jaren 1960, voormalige Rijksschool, thans in gebruik als jeugd- en sportlokalen. Nummer 11A: nieuw politiekantoor.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Ardooie, 1938/2, 1947/3.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling kaarten en plannen, nr. 947: Plan van het centrum van de parochie en heerlijkheid van Ardooie, 1771.

 

  • DENDOOVEN L., Dit is West-Vlaanderen. Steden, gemeenten, bevolking, 1960, p. 74.

Bron: SANTY P. & BOONE B., met medewerking van CALLAERT G. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ardooie, deelgemeente Koolskamp, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL44, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Santy, Pieter; Boone, Benjamin
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Elektriciteitscabine

  • Omvat
    Herberg De Landman

  • Omvat
    Lindenhoeve

  • Omvat
    Onze-Lieve-Vrouwekapel

  • Omvat
    Samenstel van dorpswoningen

  • Is deel van
    Ardooie

  • Is gerelateerd aan
    Oude Lichterveldsestraat (Koolskamp)


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oude Lichterveldsestraat (Ardooie) [online], https://id.erfgoed.net/themas/15464 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.