Geografisch thema

Motestraat

ID
15452
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15452

Beschrijving

Straat die in het verlengde van de Mgr. Roelensstraat vanaf het kruispunt met de Prinsendreef-Brugstraat zuidwaarts loopt en aldaar verbinding geeft met de Kortrijksestraat. Aangelegd op het vroegere tramtracé.

In 1889 wordt de stoomtramlijn Hooglede-Roeselare-Ardooie-Zwevezele-Tielt aangelegd, bij kadaster geregistreerd in 1893. De tram volgt de Mgr. Roelensstraat en maakt van daar de verbinding met de Kortrijksestraat over een deel van de (vroegere) blekerijweiden (zie Blekerijstraat). Dit tracé wordt de latere Motestraat. Aanduiding op mutatieschets: "chemin de fer vicinal de Thielt à Hooglede". In 1909 wordt een verbinding naar Izegem gemaakt. In 1951 wordt het tramtraject Ardooie-Roeselare opgedoekt en vervangen door een busdienst. Kort daarna worden de tramsporen opgebroken. De Motestraat wordt nog niet weergegeven op een gemeentelijk kaartje in de publicatie "Dit is West-Vlaanderen" (1960).

Het toponiem Motestraat verwijst naar de omwalde mote die zich ten zuiden van de Brugstraat, tussen de huidige Motestraat en Blekerijstraat bevond. Deze site heeft een zeer oude en grotendeels ongekende geschiedenis als het opperhof en plaats van het vroegere kasteel van de heren van Ardooie, als centrum van de dorpsheerlijkheid van Ardooie. Op de kaart van het Brugse Vrije van Pieter Pourbus (1571, kopie Claeissens 1601) wordt op deze plaats een grote herenwoning aangeduid. Volgens P. Allossery wordt de heerlijke site in het landboek van Ardooie van 1689 vermeld als "behuysde hofstede met eene bewalde mote". Van een kasteel is geen sprake, maar in een rekening van Jan Cauwe uit 1683 komen kosten voor "als sy het casteel gheslecht hadden". In een stuk uit 1731 is sprake van "de peerdebrugghe ende de wal van d'oude casteelmote" (niet te verwarren met het kasteel van Autvyver, dat zich ten zuidoosten van de dorpskern bevond). Het kasteel op het opperhof is dus al afgebroken in de 17de eeuw, waarna enkel nog de gebouwen op het voormalig neerhof ten westen van de mote worden gebruikt (zie Prinsendreef). Op een kaart uit 1775 wordt de mote weergegeven als apart omwalde circulaire structuur, aangelegd als siertuin met vier perkjes en kruispad, toegankelijk vanaf het neerhof. De wal geeft verbinding met de Roobeek. Dezelfde constellatie van de site komt voor op de Ferrariskaart (1770-1778). Daarbij is de circulaire structuur van het opperhof minder regelmatig en is deze omgeven door een haag. In een artikel over Ardooie verwijst P. Allossery naar de "Baaskens mote" of "mote van Constant Cools", die voor de oorlog 'baas' of herbergier was van de herberg "Het Gemeentehuis" (Marktplein). Het primitief kadasterplan (1817) en de Atlas der Buurtwegen (1846) duiden de omwalde mote aan, met ten zuiden daarvan de blekerijweides van blekerij Verschaeve, die zich uitstrekten op de zuidwestelijke hoek van Brugstraat en Blekerijstraat en waren doorsneden door een grachtensysteem dat in verbinding stond met de Roobeek (zie Blekerijstraat). Op de kadastrale legger circa 1830 is de mote weergegeven als "tuin" met omringend "vermaek water". De walgracht rond de mote en de grachten van de bleekweide worden in 1894 gedempt.

Straat met woonfunctie, voornamelijk gekenmerkt door vrijstaande bebouwing in tuin, uit de tweede helft van de 20ste eeuw. Tussen nummers 3 en 5 is een pleintje gecreëerd dat verbinding maakt met de oostelijker Blekerijstraat.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Ardooie, Afdeling 1, 1893/6.
  • DENDOOVEN L., Dit is West-Vlaanderen. Steden, gemeenten, bevolking, 1960, p. 74.

Bron: SANTY P. & BOONE B., met medewerking van CALLAERT G. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ardooie, deelgemeente Koolskamp, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL44, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Santy, Pieter; Boone, Benjamin
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Onze-Lieve-Vrouwekapel

  • Is deel van
    Ardooie


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Motestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15452 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.