Geografisch thema

Bloemgatstraat

ID
15325
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15325

Beschrijving

Landelijke weg met gebogen verloop, die vanaf de Provinciaal Domeinstraat (dreef naar het kasteel) langs de grens met Meulebeke zuidwaarts in de richting van Emelgem loopt. Vormt de zuidoostgrens van de gemeente. Enkel het meest zuidelijke straatdeel, ten zuiden van het "Ardoye Veldt", komt voor op de Ferrariskaart (1770-1778). Dit zuidelijke straatdeel maakt in het midden van de 19de eeuw deel uit van het tracé van de Kasteelstraat, in de Atlas der Buurtwegen (1846) omschreven als "chemin du cabaret dit: Braembosch (Pitthem) au cabaret dit: het Blomgat". Het noordelijke straatdeel dat vanaf deze Kasteelstraat de grens met Meulebeke vormt, wordt aangeduid als "chemin privé". Op de Atlas der Buurtwegen van Meulebeke (1846) komt de weg echter wel voor in zijn huidige benaming en omschreven als "weg van d' herberg genaemd de Snippe naer de plaets genaemd Bloemgat, gemeente Meulebeke en Ardoye grondschydende". Op een gemeentelijk kaartje in de publicatie "Dit is West-Vlaanderen" (1960) wordt de straat nog grotendeels aangeduid als aardeweg, enkel het uiterste zuidelijke straatdeel als grind- of tarmacweg.

Straat genoemd naar de wijk "het Blomgadt", gelegen op de grens met Meulebeke en Emelgem, met oudste vermelding in 1640, zie De Flou. Op een kaart bij het landboek van Meulebeke uit 1654-1656 wordt het onbebouwde tracé van de weg weergegeven doorheen het "Ardoyeveldt". Dit veld- of wastinegebied met heide, kreupelhout of moeras is tot in de tweede helft van de 18de eeuw buiten het eigenlijke landbouwareaal gelegen en begrensd door oude loofbossen, onder meer het bosgebied gelinkt aan de baronie van Ingelmunster. Als onbewoond 'eiland' is dit veldgebied geruime tijd ingeschakeld voor beweiding van het vee van omwonenden en later productief bebost, vaak met naaldhout, de zogenaamde "Veldbossen", weergegeven op de Ferrariskaart (1770-1778).

In dit veld zijn verschillende vijvers gelegen, waarvan de meeste drooggelegd worden door de Gentse baron Theodoor de Jonghe, die in 1773 de heerlijkheid Ardooie en het omgevende veld koopt en er in 1780-1781 een kasteel laat optrekken, dat later nog verbouwd wordt. Eén van deze vijvers is de "Blo(e)mgatvijver", gelegen aan de zuidoostzijde van de straat en omschreven in het landboek van Meulebeke (1654-1656) als "vyvere ghenaempt den blomgat vyvere wesende een dryehouckte partye door welcke vyvere dese prochie van meulebeke is scheeden". Tevens gelijknamige herberg gelegen aan de zuidoostzijde van de straat, vermeld op de kaart bij het landboek (afbeelding) en op de Ferrariskaart (1770-1778) als "Blomgat Cabaret" aan de noordzijde van de weg. In het tweede en derde kwart van de 20ste eeuw ontwikkelt de Sint-Antoniuswijk zich op 't Veld, op de grens van Ardooie en Meulebeke. De kerk van de onafhankelijke parochie Sint-Antonius van Padua wordt gebouwd in de periode 1937-1951 (Meulebeke).

Een deel van de straat en de bebouwing erlangs is opgenomen in een relictzone in de Landschapsatlas, met name als onderdeel van het Ardooieveld dat zich grotendeels uitstrekt op het grondgebied van Ardooie, maar in oorsprong ook uitlopers kent tot Meulebeke en Ingelmunster.

Beperkte bebouwing op het grondgebied van Ardooie. Behouden landelijk karakter met enkele 20ste-eeuwse hoeves met losstaande bestanddelen, aangevuld met vrijstaande eengezinswoningen uit de tweede helft van de 20ste eeuw (Sint-Antoniuswijk). Oudere bebouwing nabij het driegemeentenpunt Ardooie-Meulebeke-Emelgem (nummers 1-3), minstens opklimmend tot de 18de eeuw, zie Ferrariskaart (1770-1778). Nummer 1, hoeve met boerenhuis en schuur in L-vormige constellatie, reeds als dusdanig voorkomend op primitief kadasterplan (1817). Huidig woonhuis met oudere kern en nieuw gevelparement, oude zijgevel met vlechtingen; roodbakstenen schuur onder pannen zadeldak en met rondbogige kapelnis in de zuidelijke zijgevel, met omlijsting in witgeschilderde gesinterde baksteen met kruis, waarin beeld Onze-Lieve-Vrouw en waarboven jaartalsteen "1928".

Nummer 11, "Bosvogelhof", opgericht in 1928 als woning in opdracht van ingenieur Raphaël Depoorter uit Veurne, in een stuk dennenbos in eigendom van de Jonghe d'Ardoye. Onder meer met opengewerkte bakstenen schouw, in de tweede helft van de 20ste eeuw grotendeels voorzien van nieuw parement.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Ardooie, 1928/53, 1954/42.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Deel II, Brugge, 1921, kolommen 169-170.
  • DENDOOVEN L., Dit is West-Vlaanderen. Steden, gemeenten, bevolking, 1960, p. 74.

Bron: SANTY P. & BOONE B., met medewerking van CALLAERT G. 2010: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ardooie, deelgemeente Koolskamp, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL44, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Santy, Pieter; Boone, Benjamin
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Herberg 't Bloemgat

  • Omvat
    Lourdesgrot

  • Is deel van
    Ardooie


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Bloemgatstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/15325 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.