Geografisch thema

Ricksteenweg

ID
15066
URI
https://id.erfgoed.net/themas/15066

Beschrijving

Lange weg met gebroken tracé die de verbinding maakt tussen de Lichterveldestraat en de Vannekenstraat. Verbindt de dorpskern en het gehucht De Rick met het Vrijgeweid. De weg loopt verder in de Vijfwegenstraat. Het oorspronkelijke tracé van de Ricksteenweg dat al gekend is van in de 18de eeuw als de "Rijckstraat" liep slechts tot aan het kruispunt met de huidige Blindestraat en de Driekavenstraat. In 1885 wordt een rechte verbinding gemaakt met de dorpskern van Zwevezele. De benaming wordt ook gebruikt voor een gedeelte van het oude tracé van de Zeswegestraat dat bij de rechttrekking in 1860 een verbindingsweg werd tussen de Zeswegestraat en de Ricksteenweg. De benaming verwijst naar het gehucht "de Rick" wat een vervorming is van "Ter Eect" en oorspronkelijk een van de tiendehoeken was. "Ter Eeckt" is een van de oudste bewoningskernen van de gemeente en de enige wijk die over een eigen marktplaats voor de paardenhandel beschikte.

Huidig tracé gaat terug op de weg weergegeven op de Grote Kaart van het Brugse Vrije door Pieter Pourbus (1561-1571), gekopieerd door Pieter Claeissens (1601). Op de Rick zelf is nog geen bebouwing opgetekend. Een ongedateerde, mogelijk 17de-eeuwse kaart toont een gehucht van een viertal gebouwen waarvan één gebouw aangeduid wordt als "ter eeckt". De Ferrariskaart (1770-1778) toont een vijftal hoeves binnen een boomgaard en een vijftal vrijstaande gebouwen op een rechte rij. Op een kaart van 1788 zijn een viertal gebouwen weergegeven en benoemd als "ter eect". Op een kaart van 1798 is de zogenaamde Rickmolen al weergegeven, de bouwdatum moet dus worden gesitueerd tussen 1788 en 1798. De molen bevindt zich langs de westzijde van de straat in het gedeelte tussen de Rickplaats en de kruising met de Stampkotmolenstraat.

In de Atlas der Buurtwegen (circa 1843) is de straat quasi onbebouwd: twee kleine gebouwen haaks ingeplant in het deel tussen de Stampkotmolenstraat en de Blindestraat en een concentratie van hoeves, woningen en de Rickmolen aan de Rick. Een mutatieschets van 1886 toont het opsplitsen en verleggen van de aansluiting van de Ricksteenweg zodat deze in het verlengde van de Vijfwegenstraat komt te liggen. Hiervoor wordt de site van Het Vanneken (Vannekenstraat) doormidden gesneden. De herberg en een haaks bijgebouw komen zo tussen het oude en nieuwe tracé te liggen. Bij de terugtrekking in 1918 ondermijnden de Duitsers onder meer het kruispunt aan het Vanneke om de opmars van de geallieerden te vertragen. Hierbij worden de brouwerij, de brouwersput, de mouterij en de helft van de herberg vernield.

De straat behoudt tot op vandaag haar landelijk karakter met geconcentreerde bebouwing op de Rickplaats namelijk aan het kruispunt met de Willemstraat en de Watermolenstraat. Ook ter hoogte van de dorpskern is de bebouwing dichter geconcentreerd. Het straatbeeld wordt gevormd door vrijstaande hoeves met losse bestanddelen, boerenarbeiderswoningen van eind 19de eeuw en begin 20ste eeuw en villabouw uit de jaren 1960-1970 tot op vandaag. Nummer 50 is de voormalige hoeve zogenaamd "Hof ter Eeckt" zie houten naambord en bestaat uit een vrijstaande woning uit de jaren 1960-1970 en behouden 19de-eeuwse bijgebouwen.

  • Heemkundige Kring Ons Wingene, Fototheek.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, Primitief kadasterplan, 207: Mutatieschetsen, Zwevezele, 1932/24.
  • Rijksarchief Brugge, Verzameling Kaarten Mestdagh, nr. 2157.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 2571.
  • LAMS L. in samenwerking met VANDEWIELE A., Zwevezele, in HOLLEVOET F., Als straten gaan... praten, Tielt, 2005, p. 308.
  • VANDEWIELE A., Zwevezele. Deel 1. De Parochie Zwevezele tot 1795, Zwevezele, 1981, p. 456.

Bron: GILTÉ S. & BAERT S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Wingene, Deelgemeente Zwevezele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL43, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Gilté, Stefanie; Baert, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Boerenarbeiderswoning

  • Omvat
    Café en handelshuis

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning met werkhuis

  • Omvat
    Dorpswoning van 1900

  • Omvat
    Herberg, blekerij en garenwasserij 't Liverkin

  • Omvat
    Samenstel van dorpswoningen

  • Omvat
    Villa

  • Is deel van
    Zwevezele


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Ricksteenweg [online], https://id.erfgoed.net/themas/15066 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.