Geografisch thema

Kaplotestraat

ID
14966
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14966

Beschrijving

Straat met twee vertakkingen, gelegen in het centrum van Wingene. Enerzijds beginnend bij de Guido Gezellestraat en eindigend bij de Tieltstraat, anderzijds overgaand in een vroegere landweg. Oorspronkelijke naam Pastorijstraat verwijzend naar de hier aanwezige pastorie. Gewijzigd in de huidige naam na de fusie in 1977. In de Atlas der Buurtwegen (circa 1843) aangeduid met de naam "Pastorystraat". De huidige naam verwijst naar één van de oudste bebouwing van Wingene de site "de kaplote" (kapel in het hout, volgens sommigen).

Straat met overwegend nog woonfunctie, doch ook vanouds beperkte commerciële functie bijvoorbeeld nummer 9 een voormalige smidse en bijhorende winkel.

De oudste weergave van de straat is terug te vinden in het renteboek van het Sint-Amandsche Wingene van 1639. De enige bebouwing in de straat is de "kaplote", een omwalde hoeve ingeplant op een perceel doorlopend tot aan de Tieltstraat. Een gelijkaardige situatie is terug te vinden op de kaart van 1640 horend bij het renteboek van de heerlijkheid Oyghem. In het renteboek wordt melding gemaakt van een omwalde hofstede en een "smisse". In het landboek van 1756 is aan de straatzijde bebouwing bijgekomen. Deze bebouwing wordt omschreven als "een huijs ende logtinck", een "boomgaert", een "boomgaert met een scheure" en een "logtinck ende huijs". Ook aanwezigheid van "'t pastoreel huijs boomgaert ende logtinck", op een ommuurd hoekperceel. In 1774 kreeg pastoor Rogerius Vynagie toestemming om een nieuwe pastorie te bouwen. De nieuwe pastorie was af in 1777. Volgens oude postkaarten was het een éénlaagsgebouw met dubbelhuisopstand van vijf traveeën met verhoogde begane grond onder een zadeldak. Centrale als risaliet uitgewerkte inkomtravee met brede dakkapel voorzien van een driehoekige frontonbekroning. In de jaren 1930 werd een verdieping opgetrokken. De pastorie wordt in 1966-1968 vervangen door een nieuwe.

In de Atlas van de Buurtwegen (circa 1843) wordt aan de zuidzijde van de straat verspreide bebouwing weergegeven, aan de noordoostzijde van de straat een éénheidsbebouwing. Geleidelijk aan wordt de straat volgebouwd en krijgen we een aaneengesloten bebouwing. Op het einde van de straat dierenzaak.

Heterogeen straatbeeld door de grote schaalverschillen. Enerzijds lage woningen van twee à drie traveeën en een bouwlaag onder pannen zadeldak, soms opgevat als een éénheidsbebouwing en voorzien van een nieuw gevelparement en nieuwe muuropeningen. Anderzijds burger- en herenhuizen van drie à vijf traveeën en twee bouwlagen onder een pannen zadel- of schilddak. De oudste bebouwing, de oorspronkelijk omwalde hoeve "de kaplote" (Kaplote nummers 1-3), staat weergegeven op de kaart van het Sint-Amandsche (1536) van Wingene. Grote schaalverschilen door de aanwezigheid van arbeiderswoningen enerzijds en burgerhuizen anderzijds. Nummers 16-20, een éénheidsbebouwing, al afgebeeld op het primitief kadasterplan (circa 1829), van drie lage arbeiderswoningen voorzien van een nieuwe gevelbezetting en aangepaste muuropeningen.

  • Bisschoppelijk Archief Brugge, Renteboek St.-Amandsche-Wingene, nr. C 119.
  • Heemkundige Kring Ons Wingene, Fototheek.
  • Rijksarchief Brugge, Gemeentearchief Wingene, nr. 71.
  • LAMS G., VANDEWIELE A., Wingene en Zwevezele door de jaren heen, 1990, p. 37.
  • LAMS L., Wingene, in HOLLEVOET F., Als straten gaan ... praten, Tielt, 2005, p. 285.
  • PATTEEUW J., Wingene in oude kaarten van 1600 tot 1800, in Ons Wingene, jaarboek 5, 2002, p. 12-30.

Bron: GILTÉ S. & BAERT S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Wingene, Deelgemeente Zwevezele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL43, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Gilté, Stefanie; Baert, Sofie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Arbeiderswoning

  • Omvat
    Arbeiderswoning

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis Kaplote

  • Omvat
    Dorpswoning met winkel

  • Is deel van
    Wingene


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kaplotestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/14966 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.