Geografisch thema

Vrijlegemstraat

ID
14914
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14914

Beschrijving

Straat in het zuidwesten van Hulste, in het gehucht Diselbos. De straat vertrekt vanaf de Brugsestraat en loopt in zuidoostelijke richting naar de grens met Bavikhove. Een zijtracé langs het goed "te Vryleghem" (nummer 2) loopt in zuidwestelijke richting eveneens naar de grens met Bavikhove. De straat wordt genoemd naar het historische goed "te Vryleghem" , reeds vermeld in de 10de eeuw.

Het goed "te Vryleghem" (nummer 2) wordt reeds vermeld in de 10de eeuw en behoort hierbij tot de oudste met naam genoemde nederzettingen in het Leiegebied. In het midden van de 10de eeuw wordt de hoeve geschonken aan de Sint-Pietersabdij te Gent. In 1281 behoort het goed niet meer tot de bezittingen van de abdij maar wordt het Vrijleghem een achterleen van de heerlijkheid van Hulste. Eerste weergave van de straat met afbeelding van de historische hoeve op de kaart van 1683, opgemaakt door Albert de Bersaques. Op een kaart van 1716 uit het landboek van Hulste en op de kaart van landmeter Frans De Bal van 1758 wordt de straat met bomen omzoomd en worden er twee omwalde hoeves weergegeven (onder meer nummer 2); het in zuidoostelijke richting lopende tracé vanaf de Brugsestraat wordt op de kaart van 1758 aangeduid als "Straete leedende van Harelbeke naer Ingelmunster". Zelfde situatie op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778).

Op het primitief kadasterplan (circa 1830) wordt het in zuidoostelijke richting lopende tracé vanaf de Brugsestraat aangeduid als "chemin du beldeken à Cuerne". Op de Atlas der Buurtwegen (1845) wordt dit straatgedeelte gecatalogeerd als "Buldeken of Oudenmanstraet" met als aanduiding "Chemin n° 16" en omschrijving "Grand Chemin du Lendeledestraet à Cuerne"; de in zuidwestelijke richting lopende dreef langs het goed "te Vryleghem" heeft geen aanduiding.

Landelijke en schaars bebouwde straat, gekenmerkt door weiden en velden. De huidige hoevebebouwing gaat terug tot de 17de en 18de eeuw, doch de sites zijn veel ouder (nummer 2). Zonder nummer: voormalige stalling (zie afbeelding) gelegen bij de Hazebeek voorheen behorend tot een thans verdwenen hoeve die reeds wordt weergegeven op 18de-eeuwse kaarten zoals op een kaart van 1758, opgemaakt door landmeter Frans De Bal, waar de hoeve is afgebeeld binnen een 8-vormige omwalling. Stalling vermoedelijk voor het eerst weergegeven op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778). Circa 1830 is de omwalde hoeve met boerenhuis, stalling, poortgebouw en bakhuis eigendom van landbouwer P.J. Masureel. Op de Atlas der Buurtwegen (1845) en op de Popp-kaart (1856) aangeduid als "Ferme Brugman". Verankerde baksteenbouw onder een overkragend pannen zadeldak in zeer vervallen toestand; rechthoekige muuropeningen, licht getoogd laadluik in zijgevel.

  • Rijksarchief Kortrijk, Gemeentearchief Hulste, nr. 81: Caerte figurative van het vijfde deel der prochie van Hulste van oosten het dreveken lopende van het Schuerken naar Hulste Meulen toe suyd west de prochie van Bavichove Ceurne en Lendelede en noort de straete loopende van Hulste straete naer de prochie van Lendelede..., in Lantbouck ende afmetinghe der prochie van Hulste, Pieter Stueperaert, 1716.
  • Rijksarchief Kortrijk, Oud Stadsarchief Kortrijk, nr. 4697: In de prochie van Hulste toebehoorende Joh. Justus Waye heere van Rosendale Brande etc. ..., Albert de Bersaques, 1683.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Deel XVI, Brugge, 1934, kolom 866.
  • Straatnamen Harelbeke van a tot z, Harelbeke, 2002, p. 69.
  • Familiegeschiedenis Masureel, Wortegem-Petegem, 2001, p. 44-45.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Harelbeke, Deel I: Stad Harelbeke, Deel II: Deelgemeenten Bavikhove en Hulste, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL42, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Hoeve Vrijlegemhof

  • Is deel van
    Hulste


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vrijlegemstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/14914 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.