Geografisch thema

Elfde-Julistraat

ID
14776
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14776

Beschrijving

Straat ten zuidwesten van het centrum van Harelbeke, lopend in het verlengde van de Tramstraat naar de Hippodroomstraat. De straatnaam verwijst naar het feest van de Vlaamse Gemeenschap, gevierd op de elfde juli en verwijzend naar de overwinning van de Vlamingen op de Fransen in de Gulden Sporenslag (11 juli 1302). De elf juli vieringen worden reeds georganiseerd op het einde van de 19de eeuw, maar de dag wordt pas in 1973 als een nationale feestdag van de Nederlandstalige gemeenschap in België uitgeroepen.

Maakt van oudsher deel uit van één van de belangrijkste verkeersaders van Harelbeke en de streek, als verbinding - samen met de Hippodroomstraat, Tramstraat, Kortrijksestraat, Marktstraat, Gentsestraat en Beversestraat - tussen Kortrijk en Harelbeke. Eerste afbeelding van de volledige straat dateert uit de 18de eeuw zie de kaart uit het landboek van Harelbeke-buiten, opgemaakt in 1768 door landmeter Frans De Bal. De straat, "Ouden Herwegh van Cortryck naer Haerelbeke", is volledig onbebouwd. Op de Atlas der Buurtwegen (1845) wordt de "Ouden Gentschen heirweg" weergegeven als "Chemin n° 18" met als beschrijving "Chemin de l'endroit dit Peerd Eersgat vers Courtrai au Strop"; de weg vertrekt vanaf de Strop (grens met Kortrijk) en loopt over de huidige Hippodroomstraat, Elfde-Julistraat, Tramstraat tot het Peerdseersgat (hoek Nieuwstraat/Kortrijksestraat). In 1897 wordt tussen de Elfde-Julistraat/Hippodroomstraat en de Kortrijksesteenweg - ter hoogte van de huidige Forestier Ingelramstraat - een hippodroom met de naam "Les Tilleuls", verwijzend naar de bomenrij langs de weg Harelbeke-Kortrijk, aangelegd en op 4 oktober van dat jaar ingehuldigd. De open vlakte wordt in de loop van haar bestaan behalve voor paardenwedstrijden, ook gebruikt voor vliegmeetings, circussen en wielerwedstrijden.

In het begin van de 20ste eeuw loopt doorheen de straat een belangrijke tramweg als verbinding tussen Kortrijk en Harelbeke; naar verluidt volgen de sporen niet de parallel lopende Kortrijksesteenweg om de lindebomen uit de Oostenrijkse tijd te sparen. Die tramlijn wordt in 1931 geëlektrificeerd en in 1959 terug opgehoffen waarbij het vervoer wordt verzorgd door bussen. In het begin van de jaren 1960 raakt de hippodroom in onbruik en worden de gronden ervan verkaveld. Er wordt een nieuwe straat doorheen getrokken, de Forestier Ingelramstraat, die parallel loopt met de Hippodroomstraat. De nieuwe kavels, aan de zuidwestzijde van de straat dus, worden in het laatste kwart van de 20ste eeuw bebouwd met onder meer losse, vrij residentiële appartementsblokken die worden getypeerd door de gemansardeerde bedaking en met vrijstaande eengezinswoningen met tuin.

Thans vrij brede straat met wegdek van betonplaten. Tussen de Peter Pauwel Rubensstraat en de Goedendagstraat verbreedt de straat sinds het einde van de jaren 1960 tot een pleinachtige straat met plantsoenen. Voornamelijk woonfunctie; locatie van een voormalige vlasfabriek (nummers 112-118). In het eerste deel van de straat, achterbouwen (garages en uitlopers van bedrijfsgebouwen) van de bebouwing aan de Kortrijksesteenweg. Enkele vrij grote, onbebouwde percelen. Gevarieerde, hoofdzakelijk 20ste-eeuwse bebouwing tot twee bouwlagen. Uit de eerste helft van de 20ste eeuw dateren de grotendeels aaneengesloten of half vrijstaande kleine woningen met heterogene gevelafwerking zoals de nummers 16-24 en nummers 81-95. Voorts verschillende vrijstaande eengezinswoningen uit de tweede helft van de 20ste eeuw.

  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 1933: Vijfde carte figurative van de vijfden canton genaemt den Teerlinck palende west ten suyden over het Galge straatjen den volgenden canton, in Landboek van Harelbeke-buyten, J. De Lannoy naar plan van F. De Bal, 1768.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten VI, nr. 1933: Zesde carte figurative van Den sesden canton genaemt Harlebois palende suyd ten oosten over den Deerlycksche herwegh de twee volgende cantons, in Landboek van Harelbeke-buyten, J. De Lannoy naar plan van F. De Bal, 1768.
  • Harelbeke grafelijke stad, Harelbeke, 2003, p. 171, 175, 177, 226.
  • LAMPAERT F., De Harelbeekse straatnamen in 1845, in Tijdingen van de Roede van Harelbeke, jg. 2, nr. 3, 1999, p. 4
  • LAMPAERT F., De tram in Harelbeke, in Tijdingen van de Roede van Harelbeke, jg. 4, nr. 1, 2001, p. 16.
  • Straatnamen Harelbeke van a tot z, Harelbeke, 2002, p. 14, 22-23.

Bron: VANWALLEGHEM A. & CREYF S. 2009: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Harelbeke, Deel I: Stad Harelbeke, Deel II: Deelgemeenten Bavikhove en Hulste, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL42, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje; Creyf, Silvie
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Arbeiderswoning

  • Omvat
    Arbeiderswoningen en vlasschuur

  • Is deel van
    Harelbeke


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Elfde-Julistraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/14776 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.