Geografisch thema

Zammel

ID
14488
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14488

Beschrijving

Meest zuidelijk gehucht van Geel dat evenals Oosterlo tussen de Wimp (ten noorden) en de Grote Nete (ten zuiden) ligt, grenzend aan de gehuchten Stelen en Oosterlo en de gemeenten Laakdal, Herselt en Westerlo. In het noorden van het gebied, tussen Zammel en Oosterlo, vond men de oudste sporen van bewoning in Geel uit de late ijzertijd en volgens de legende zouden Sint-Dimpna en de Heilige Gerebernus hier drie maanden in een kluizenaarshut geleefd hebben (zie Sint-Dimpnakapel).

Een van de oudste parochies van de gemeente, opgericht in 1536, die bestond uit de gehuchten Zammel, Oosterlo en Hazenhout op het grondgebied van Geel en Watereinde, Blaardonk en Varendonk, thans horend bij Laakdal (Veerle); een zesde gehuchtje zogenaamd Hindersom, aan de overgang van de Laak en de Nete (ten Voorde, dus richting Watereinde), verdween tijdens de troebelen van de Tachtigjarige oorlog.

De gehuchten waren eertijds van elkaar gescheiden door akkerland en vooral broeken en heideland. Langs de Grote Nete bevinden zich het Zammelsbuitenbroek en het Zammelsbinnenbroek (in de 16de eeuw "den Sammelaer") samen het Zammelsbroek, dat doorloopt op grondgebied Laakdal (Eindhout). Het landschap met een enorme vogelrijkdom omvat een afwisseling van duinen, bossen, broekbossen, rietlanden, waterpartijen en kleinschalige landbouwzones met heggen en bomenrijen; de drassige alluviale gronden langs de Nete doen van oudsher dienst als weiden en hooiland.

Door de ligging op de splitsing van de drukke transitoweg van Turnhout naar Diest enerzijds en naar Aarschot anderzijds kende Zammel een relatief sterke demografische groei. In het uiterste zuiden als straatdorp uitgegroeide woonkern met de parochiekerk, de pastorie, een school en recente woonuitbreidingen uit het vierde kwart van de 20ste eeuw (Tongerlosebinnenweg).

Landelijk gebleven gebied in het noordwesten zogenaamd Paddenhoek.

  • STIJNEN M., De parochie Zammel in vijf eeuwen, Tessenderlo, 1986.

Bron: KENNES H. & STEYAERT R. 2002: Inventaris van het cultuurbezit in Belgiƫ, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Turnhout, Kanton Mol, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 16n5, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Breerijt

  • Omvat
    Kempische schuur

  • Omvat
    Langgestrekt complex

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Sint-Dimpnakapel

  • Omvat
    Zammelseweg

  • Is deel van
    Geel


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Zammel [online], https://id.erfgoed.net/themas/14488 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.