Geografisch thema

Wannegem-Lede

ID
14359
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14359

Beschrijving

De oorspronkelijke zelfstandige gemeenten Wannegem en Lede werden in 1810 verenigd tot Wannegem-Lede met behoud van de twee parochies. Huidige nog zeer landelijke gemeente, sinds 1977 deel uitmakend van Kruishoutem met een oppervlakte van 579 ha en 702 inwoners (01.01.01). In het noorden grenzend aan Kruishoutem, in het oosten aan Zingem (Huise), in het zuiden aan Oudenaarde (Eine, Ooike) en Wortegem-Petegem (Ooike) en in het westen aan Nokere en Kruishoutem. Gelegen in het overgangsgebied van Zandig- en Zandlemig Vlaanderen in een heuvelachtig landschap, opklimmend tot 64 meter. Uitgesproken agrarisch gebied met vruchtbare kouters en weilanden in de beekdepressie van de Kasteel- en Ledebeek.

Oudste vermeldingen als Letha (in 1038 in Liber Traditionum van Gentse Sint-Pietersabdij) van het Germaanse hlipa = helling en Wenehem (1186) van het Germaanse Wano-ingha-heim = woning van de stam van Wano.

Archeologische terreinprospectie in het kader van een archeologische streekinventarisatie belicht de occupatiegeschiedenis van de streek gaande van enkele losse vondsten uit het Mesolithicum, talrijke midden-neolithische vuursteenartefacten en Gallo-Romeins materiaal wijzend op minstens drie kleine landelijke nederzettingen of villae uit de periode van de 1ste eeuw tot het vierde kwart van de 3de eeuw. Oudere vondsten waren onder meer oude funderingen en een munt van keizer Commodus begin 19de eeuw gevonden in de hoeve zogenaamd "Heuverhuis". Dit was de zetel van de heerlijkheid "Ten Heuverhuus" reeds vermeld in de 13de eeuw in het bezit van "domina Aleidis van den Heuverhuus". In 1414 verenigd met de heerlijkheden Wannegem en Lede onder de naam Heuverhuis. Andere kleinere heerlijkheden waren het "Hermansche" en Rubimont of Sint-Nicolaas-Rubimont met volgens M. De Bast een Benedictijnerabdij opgericht door Anselme, graaf van Rubimont eind 11de eeuw en verwoest eind 16de eeuw. Bestuurlijk fiscaal afhankelijk van de kasselrij Oudenaarde, op kerkelijk gebied van het bisdom Doornik, na 1559 van het bisdom Gent.

In 1765 aankoop door François Baut de Rasmon van de heerlijke rechten van de heerlijkheid Heuverhuis-Wannengem-Lede. Alphonse Baut de Rasmon die in 1783 zijn vader opvolgt besluit er een nieuw kasteel te laten optrekken naar ontwerp van van de Franse architect G.B. Guimard in een uniek landschappelijk park in harmonie met het omringende glooiend landschap.

De familie de Ghellinck, eigenaars van het kasteeldomein sinds 1860, bezat of verwierf talrijke hoeven en huizen in het dorp.

Ontsluiting door de aanleg van de Oudenaardsesteenweg eind 18de eeuw, met bevolkingstoename en uitbreiding van de linnennijverheid.

Behouden agrarisch gebied met tot op vandaag voornamelijk een geconcentreerde bebouwing in de beschermde dorpskernen. Wannegemdorp, ingeplant op de heuvelkam tussen de beekvallei van de Plankbeek en de Herkplasbeek, ontwikkelde zich voornamelijk langs de oostwestas en een deel van de noordzuidas. Verspreide oude hoevebouw vooral in de lagergelegen delen. Lededorp heeft een typische webstructuur ontwikkeld rond de dorpskern met parochiekerk en pastorie als belangrijkste ensemble. Lintbebouwing komt sporadisch voor aan de dorpsstraten en de belangrijkste invalsweg, de Oudenaardsesteenweg. Recente inplanting van residentiële wijken verdubbelde de bebouwing.

  • BRAECKMAN K., Wannegem-Lede, Archeologische inventaris Vlaanderen, XV, Gent, 1992.
  • CASTELAIN R., De Heerlijkheid Ten Heuverhuus, 13e-16e eeuw (Wannegem), in HGOKO, XXVIII, 1991, p. 77-100.
  • DE BAST J., Recueil d'antiquités romaines et gauloises trouvées dans la Flandre proprement dite, Gent, 1808.
  • LAMIROY M.-BONTE M., Wannegem-Lede, Dorp van stilte, Oudenaarde, 1984.
  • VAN ISTENDAEL H., Heerlijkheid "Heuverhuis" Wannegem en Lede en de heerlijkheden Rubimont (of St.-Nikolaas-Rubimont) en het "Hermansche", 1989.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2000: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Brakel, Horebeke, Kruishoutem, Lierde, Zingem en Zwalm, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 15n4, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Boerenwoning

  • Omvat
    Dorpskom Lede

  • Omvat
    Dorpskom Wannegem

  • Omvat
    Fonteinstraat

  • Omvat
    Galgestraat (Wannegem-Lede)

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve 't Kleinhof

  • Omvat
    Hoeve Biebuyck

  • Omvat
    Hoeve De Stoop

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hof ter Linden

  • Omvat
    Huisepontweg

  • Omvat
    Kasseiweg Huisepontweg

  • Omvat
    Lededorp

  • Omvat
    Nokerepontweg

  • Omvat
    Onze-Lieve-Vrouwekapelletje

  • Omvat
    Oudenaardsesteenweg (Wannegem-Lede)

  • Omvat
    Schelde-Leie interfluvium

  • Omvat
    Semi-gesloten hoeve

  • Omvat
    Semi-gesloten hoeve

  • Omvat
    Semi-gesloten hoeve

  • Omvat
    Twee hoevetjes

  • Omvat
    Wannegem-Ledestraat

  • Omvat
    Wannegemdorp

  • Is deel van
    Kruishoutem


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Wannegem-Lede [online], https://id.erfgoed.net/themas/14359 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.