Geografisch thema

Sint-Jan

ID
14139
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14139

Beschrijving

Kleine gemeente met circa 600 inwoners (12/1986) in Zandlemig Vlaanderen en de Westhoek, gelegen ten noordoosten en nabij de stad Ieper. Ontstaan als een buitenwijk van de stad, met een gelijklopende geschiedenis. De benaming komt voor het eerst voor in 1266 als parochia Sancti Johannis Yprensis, Sint-Jans buyten Ypre (1523), Sint-Jans neven Ypre (1774). Het leprozenhuis, gesticht te Ieper in de 12de eeuw, werd rond 1237 afgebroken en buiten de stad heropgericht. Het nieuwe tehuis werd opgericht op een heuvel, heden nog bekend als Hoge Zieken, zie Hoge Ziekenweg gelegen ten noorden van de huidige dorpskom. Er werd tevens een kapel, toegewijd aan de Heilige Maria-Magdalena, opgericht waar sinds 1292 dagelijks mis werd gelezen. Toen circa 1637 het leprozengesticht werd afgeschaft had er zich ondertussen in de buurt een dorp gevormd, dat de naam droeg van Sint-Jan of Hoge Zieken. In 1810 bij Sint-Jacobs te Ieper gevoegd, werd Sint-Jan in 1825 een afzonderlijke gemeente, die in 1839 tot parochie werd verheven.

Voornamelijk landbouwgemeente en woongemeente voor Ieperse pendelaars. Uitbreidingsgebied van de stad Ieper, zie onder meer: stedelijk industrieterrein aan het kanaal Ieper naar IJzer; nieuwe afdeling chronische ziekten (Brielensestraat nummer 12) naar ontwerp van architectenbureau Van Kerkhove (Roeselare), van het Ieperse Onze-Lieve-Vrouwehospitaal.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd de gemeente volledig verwoest. De talrijke Britse begraafplaatsen getuigen van het oorlogsgeweld: Buffs Road Cemetery (Hoge Ziekenweg), La Brique Military Cem. N° 1 (Pilkemseweg), La Brique Military Cem. N° 2 (Pilkemseweg), Minty Farm Cemetery (Hemelrijkstraat), New Irish Farm Cemetery (Briekestraat), Track "X" Cemetery (Moortelweg), White House Cemetery (Brugseweg), Wieltjes Farm Cemetery (Brugseweg).

Alsook de oorlogsmonumenten ter herinnering aan de 50th Northumbrian division 1917-1918 and T.T. 1944 (Wieltje) en aan de 1ste Batt. The Monmoutshire Rgt. (Wieltje).

Na de Eerste Wereldoorlog werd Sint-Jan grosso modo naar vooroorlogs plan heropgebouwd naar ontwerp van architect G. Lernould (Ieper). Straatdorp aan de Brugseweg. Voornamelijk aaneengesloten bebouwing, onder meer doorbroken ter hoogte van de parochiekerk en de pastorie (Brugseweg nummer 271). Doorsnee-wederopbouwarchitectuur voornamelijk bestaande uit breedhuizen van één à twee bouwlagen onder zadeldaken. Naar dorpsuiteinde overgaand in recente losstaande bebouwing. Recente verkaveling, aan de Groenestraat en Potyzestraat.

Belangrijk gehucht "Wieltje" gelegen aan de tweesprong van de voormalige weg naar Roeselare en deze naar Brugge.

De architecten J. Walleghem (Brussel), J. Coomans (Ieper), L. Masure (Elsene), C. Schmidt (Poperinge), A. Carrette (Kortrijk), A. Lenen (Brussel), A. Depoortere (Ieper), R. Moenaert (Brussel) waren betrokken bij de wederopbouw van Sint-Jan. De kerk en pastorie zijn respectievelijk naar ontwerp van L. Damide (Dottenijs), J. Walleghem (Brussel).

  • CORNILLE J., Ieper door de eeuwen heen, Ieper, 1950, p. 320-324.

Bron: DELEPIERE A.-M., HUYS M. & LION M. 1987: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie West-Vlaanderen, Arrondissement Ieper, Kanton Ieper, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 11n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Delepiere, Anne Marie; Lion, Mimi; Huys, Martine
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Afspanning

  • Omvat
    Belgische militaire graven

  • Omvat
    Betonnen militaire post Gatwick Cot

  • Omvat
    Bijgebouwen van hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Buffs Road Cemetery

  • Omvat
    Dorpswoningen

  • Omvat
    Duits-Britse bunker Goumier Farm

  • Omvat
    Duitse mitrailleurpost Pickelhaube House

  • Omvat
    Eenheidsbebouwing van vijf arbeiderswoningen

  • Omvat
    Geallieerde militaire post

  • Omvat
    Geallieerde militaire post

  • Omvat
    Gedenkkapel Koningin van Vrede

  • Omvat
    Gedenkzuil militaire doden

  • Omvat
    Herberg 't Hof van Commerce

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve 't Langemarkcasteel

  • Omvat
    Hoeve Van Heulehof

  • Omvat
    Hoeve Wilgenhof

  • Omvat
    La Brique Military Cemetery No 1

  • Omvat
    La Brique Military Cemetery No 2

  • Omvat
    Minty Farm Cemetery

  • Omvat
    New Irish Farm Cemetery

  • Omvat
    Noodwoning Koning Albertfonds

  • Omvat
    Parochiekerk Sint-Jan Baptist

  • Omvat
    Pastorie

  • Omvat
    Schaapsweidehoeve

  • Omvat
    Track X Cemetery

  • Omvat
    Wederopbouwhoeve

  • Omvat
    Wederopbouwhoeve Goed der Hoge Zieken

  • Omvat
    Wederopbouwschuur

  • Omvat
    White House Cemetery

  • Omvat
    Wieltje

  • Omvat
    Wieltje Farm Cemetery

  • Is deel van
    Ieper


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sint-Jan [online], https://id.erfgoed.net/themas/14139 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.