Geografisch thema

Wondelgem

ID
14016
URI
https://id.erfgoed.net/themas/14016

Beschrijving

Fusiegemeente ten noordwesten van Gent, 582 hectare groot met 11.207 inwoners (1976). Grenst aan Evergem (noorden), Oostakker (oosten), Gent (zuiden) en Mariakerke (westen), met eertijds de Durme of Kale, de Schipgracht en de Lieve en de Rietgracht als begrenzing. De grens met Gent werd in 1885-86, 1900 en 1920 verlegd tot de spoorlijn naar Terneuzen.

Vroeger zogenaamd "Gundinglehem", Germaans toponiem opklimmend tot de Merovingische periode (6de-7de eeuw), voor het eerst vermeld in een charter van 966 tot 967. Het voormalige Wondelgem (benaming uit de 13de of 14de eeuw) was een Merovingisch kroondomein zogenaamd "Marka" dat naast het "Vroonstalle", het centrum met koninklijke hoeve, het huidige Wondelgem, eveneens het oude Wondelgem (gebied rond het huidige Edmond Van Beverenplein, Gent), gelegen binnen het Vrije van Gent, besloeg. Beide delen werden gescheiden door de Rietgracht.

Wettelijk en rechterlijk deel uitmakend van het graafschap Evergem. Vormde een der bezittingen van de Sint-Baafsabdij, waarvan het graafschap Evergem een latere voortzetting was. Na de opheffing van de abdij vermoedelijk overgegaan op het bisdom. De eerste bidplaats werd gesticht in de 12de eeuw op de hoek met de Maasstraat en de Anjelierstraat te Gent, op de plaats van de huidige watertoren (van circa 1950); in 1200 verheven tot zelfstandige parochiekerk, toegewijd aan de Heilige Catharina. Gesloopt in 1579. In de jaren 1680 werd zij verplaatst naar de Vroonstalledries, in vroegere eeuwen het centrum van het koninklijk domein Marka.

Onder het Franse bewind werden de nieuwe gemeentegrenzen vastgelegd en werd Wondelgem van het Vrije Gent definitief bij de stad gehecht. Door zijn gunstige ligging dicht bij de stad Gent, lange tijd bekend om zijn buitenverblijven en lusthoven met voornamelijk landelijk karakter. Vanaf eind 19de eeuw toename van arbeidende bevolking als gevolg van de uitbouw van de Gentse haven en industrie in de kanaalzone, een gedeelte van het grondgebied Wondelgem wordt in 1885-86, 1900 en in 1920 door de stad Gent aangeworven voor verdere expansie van de haven.

Thans voornamelijk woongemeente voor pendelaars en arbeiders tewerkgesteld in de metaalconstructie, bouwmaterialen, confectie en een katoenspinnerij, deels gevestigd op een nieuw industrieterrein aan de Ringvaart (noordelijk deel van de gemeente) en aan het kanaal. Laatste decennium belangrijke uitbreiding van villabebouwing en sociale woningen in nieuwe verkavelingen.

  • DE POTTER F. en BROECKAERT J. 1864-1870: Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen, reeks I, deel 7, Gent.
  • VANAVERBEKE L. 1968: Geschiedenis van Wondelgem, Wondelgem.

Bron: BOGAERT C., LANCLUS K. & VERBEECK M. 1982: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Gent, Fusiegemeenten, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 4nd, Brussel - Gent.
Auteurs: Lanclus, Kathleen
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Bedrijfsgebouw Meca Pneumatics

  • Omvat
    Classicistische pastorie Sint-Catharinaparochie met tuin

  • Omvat
    Directeurswoning Van den Hove

  • Omvat
    Dokterswoning Aers

  • Omvat
    Dokterswoning Liekens

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoningen

  • Omvat
    Evergemsesteenweg

  • Omvat
    Hoekhuis

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve Lootens

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Huis Lummerzheim

  • Omvat
    Kasteel de Ghellinck de Walle met parkrestant

  • Omvat
    Kasteel Morek met park

  • Omvat
    Landhuis Les Cygognes met park

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Lusthuis Meulewater

  • Omvat
    Meulestedebrug

  • Omvat
    Rij sociale woningen van 1934

  • Omvat
    Rij van vier arbeiderswoningen

  • Omvat
    Rustoord en school van Sint-Jozef

  • Omvat
    Sint-Markoenstraat

  • Omvat
    Station Wondelgem

  • Omvat
    Stationsplein Wondelgem

  • Omvat
    Villa Ekstermere en hoeve

  • Omvat
    Villa Les Hêtres

  • Omvat
    Villa met paardenstallen

  • Omvat
    Villa ontworpen door D. Craet

  • Omvat
    Villa Van den Berghe

  • Omvat
    Vroonstalledries

  • Omvat
    Woestijnegoedlaan

  • Omvat
    Woning Cleyman

  • Omvat
    Woning De Baets

  • Omvat
    Woning De Bruycker

  • Omvat
    Woning Van Rompaey

  • Is deel van
    Gent - fusiegemeenten


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Wondelgem [online], https://id.erfgoed.net/themas/14016 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.