Geografisch thema

Vroenhoven

ID
13809
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13809

Beschrijving

Woonforenzen- en landbouwgemeente, op de grens met Nederland, aan het Albertkanaal (aangelegd 1930-1934). De oude mergelgroeven bieden thans plaats aan enkele kampernoeliekwekerijen. Sinds de laatste decennia, toenemende Nederlandse inwijking. De bebouwing is geconcentreerd in de gehuchten Montenaken en Heukelom (kerndorptype) en lintbebouwing aan de steenweg Tongeren-Maastricht (aangelegd in 1804).

In het gehucht Heukelom werden belangrijke neolithische resten gevonden: een bandkeramische nederzetting, opgegraven in 1959 en 1960, en een bandkeramische vindplaats nabij de watertoren aan de weg Vroenhoven-Heukelom. De Romeinse bewoning wordt aangetoond door de aanwezigheid van de resten van een villa en een tumulus, die verdween bij de aanleg van de steenweg Tongeren-Maastricht; bij de aanleg van het Albertkanaal werd een Romeinse muntschat gevonden. De Romeinse weg Bavai-Tongeren-Maastricht loopt ongeveer parallel met de huidige steenweg Tongeren-Maastricht, aan de noordelijke grens van de gemeente; ook de heerbaan Tongeren-Nijmegen langs de linker Maasoever liep door het grondgebied.

Vroenhoven vormde samen met de gehuchten Montenaken en Heukelom, de heerlijkheid Lenculen en het dorp Wylre (Nederland) het graafschap Vroenhof, in 1206 door de graaf van Loon samen met de stad Maastricht afgestaan aan de hertog van Brabant. In 1648 maken de Staten-Generaal van de Verenigde Provinciën aanspraak op de soevereiniteitsrechten; hun rechten worden door het verdrag van Fontainebleau (1785) bevestigd.

De schepenbank sprak Brabants recht en fungeerde als beroepshof voor de redemptiedorpen en een aantal andere gemeenten. Beroep tegen de vonnissen van Vroenhoven werd aangetekend bij de keizerlijke hoven van Aken en Wetzlar.

Bij de scheiding van Belgisch en Nederlands Limburg in 1843 werd Vroenhof gesplitst in Vroenhoven (Belgisch) en Oud-Vroenhoven (Nederland); laatstgenoemde omvatte de dorpen Wylre en Wolder, sinds 1920 grondgebied van de stad Maastricht.

De Sint-Pieterskapel was een filiaal van de Sint-Pieters- en Paulusparochie van Wylre, met patronaat bij de landcommandeur van Alden Biesen; Heukelom hoorde bij de parochie Riemst.

Op 10 mei 1940 vond aan het Albertkanaal het treffen tussen het Belgische en het Duitse leger plaats.

Oppervlakte: 743 hectare. Aantal inwoners (1990): 1.092.

  • BAUWENS-LESENNE M., Bibliografisch repertorium van de oudheidkundige vondsten in Limburg, behoudens Tongeren-Koninksem (vanaf de vroegste tijden tot de Noormannen), Brussel, 1968, p.372-374.
  • de CRASSIER L., Dictionnaire historique du Limbourg néerlandais, (Publications de la Société d'Archéologie dans le Duché du Limbourg, 69, 1933, p.306-308).
  • LENSEN J.P., De Bandkeramische nederzettingen van Vroenhoven-Heukelom en Zichen-Zussen-Bolder, (Limburg, 60, 1981, p.220-240).
  • LUX G.V., Bandceramiek in de noord-oosthoek van Haspengouw, (Archeologie, 1964, 1, p.9-10).

Bron: SCHLUSMANS F. met medewerking van VANTHILLO C. 1990: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Tongeren, Kantons Riemst - Tongeren, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 14n1, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Schlusmans, Frieda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Aaneenschakeling van dienstgebouwen

  • Omvat
    Betonnen brug

  • Omvat
    Betonnen bunker

  • Omvat
    Dwarsschuur

  • Omvat
    Gesloten hoeve

  • Omvat
    Gesloten hoeve

  • Omvat
    Gesloten hoeve

  • Omvat
    Gesloten hoeve

  • Omvat
    Gesloten hoeve van 1855

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve in U-vorm

  • Omvat
    Kapel

  • Omvat
    Oorlogsgedenkteken

  • Omvat
    Parochiekerk Sint-Petrus en Paulus

  • Omvat
    Resten van hoeve

  • Omvat
    Resten van hoeve

  • Omvat
    Watertoren

  • Is deel van
    Riemst


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Vroenhoven [online], https://id.erfgoed.net/themas/13809 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.