Geografisch thema

Brecht

ID
13677
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13677

Beschrijving

Landbouwgemeente (9610 inwoners in 1976, 6184 hectare in 1971), gelegen aan de Kempische vaart, tussen Breda- en Turnhoutsebaan, doorsneden door autosnelweg E-19. Grondgebied reeds vroeg bewoond, zie de archeologische vondsten uit prehistorie, Merovingische periode en de nabijheid van Romeinse heirbaan Antwerpen - Hoogstraten.

Utrecht (huidige Tilburgbaan?). De heerlijkheid Brecht was in de 13de eeuw verdeeld in twee delen, het eerste behoorde toe aan de familie Berthout, het tweede aan de familie van Wilre; beide delen kwamen in het eerste kwart van de 17de eeuw in handen van Ch. de Lalaing, graaf van Hoogstraten, begin 18de eeuw door huwelijk in handen van de familie Salm-Salm. Op cultureel vlak beleefde Brecht een hoogtepunt met de zogenaamde Latijnse school (1515) en de humanisten Joannes Custos (latinist), Gabriël Mudaeüs (rechtsgeleerde), Leonardus Lessius (theoloog) en jonker van der Noot (renaissancedichter). Tijdens de troebelen van het vierde kwart van de 16de eeuw (1575-84) werd Brecht geplunderd en grotendeels verwoest, waarna het dorp jarenlang onbewoond bleef. Nadien had Brecht nog te lijden onder de beleringen van Bergen-op-Zoom en Breda (1622-25), en tijdens de Spaanse en Oostenrijkse Successieoorlogen (18de eeuw). Uitgestrekte gemeente met onder meer de gehuchten Overbroek, Locht, Broeckhoven, Stapelheede, Betkoven, Eindhoven en Steeghoven Sint-Lenaarts, aanvankelijk gehucht van Brecht, sinds 1846 een zelfstandige gemeente, werd in 1977 opnieuw een deelgemeente van Brecht, evenals Sint-Job-in-'t-Goor. Het vroegere gehucht Sint-Antonius-Brecht (ten zuiden) behoort thans tot de fusiegemeente Zoersel.

Landelijke gemeente met bossen (zuidwesten), heide (600 hectare) en weilanden (veeteelt). concentratie van bebouwing rondom het dorpsplein dat gedomineerd wordt door de kerk (ten noorden) en het heropgebouwde (1954) huis "Sint-Huibrecht", thans museum; lintbebouwing van hoofdzakelijk rijhuizen van twee bouwlagen uit de 20ste eeuw. Rond kern landhuizen uit de 20ste eeuw en recente verkaveling (ten noordoosten). Eveneens concentratie van woningen op gehucht Overbroek ronde de neogotische Sint-Willibrorduskerk (1890-91, L. Gife).

Verder weilanden, meestal recente hoeven met varkensstallen; hoeven uit de 19de eeuw. In het zuidwesten van de gemeente zeer vele weekendhuisjes, onder meer bungalowpark "De Eekhoorn"; beschermd natuurgebied - "Brechtse heide" die zich uitstrekt over Brecht, Sint-Lenaarts, Schilde en Westmalle - met heide, vennen, bos en voormalige kleiputten; militair oefenveld (ten westen) aansluitend bij Kamp van Brasschaat.

  • ERNALSTEEN E., Brecht en St.-Lenaarts, in De Toerist, jg. I, 1922, nr. 16, p. 242-2444; nr. 17, p. 270-274.
  • OOMS F., Wandeling door Brecht, in Toerisme provincie Antwerpen, 1964, nr. 2, p. 27-28.
  • SCHOBBENS J., Dans la province d'Anvers, dl. II, Brussel, [1930], p. 130-133.

Bron: PLOMTEUX G., STEYAERT R. & WYLLEMAN L. 1985: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 10n1 (A-He), Brussel - Gent.
Auteurs: Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Bidkapel toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw

  • Omvat
    De Vraagstraat

  • Omvat
    Duitse bunker

  • Omvat
    Duitse bunker

  • Omvat
    Duitse bunker

  • Omvat
    Duitse bunker

  • Omvat
    Duitse bunker

  • Omvat
    Duitse bunker

  • Omvat
    Duitse bunker

  • Omvat
    Duitse bunker

  • Omvat
    Duitse bunker

  • Omvat
    Duitse bunker

  • Omvat
    Duitse bunker

  • Omvat
    Duitse bunker

  • Omvat
    Gemeenteplaats

  • Omvat
    Hendrik Schoofsstraat

  • Omvat
    Herenhuis

  • Omvat
    Hoekstraat

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve De Broeigans

  • Omvat
    Hoeve en gekoppelde personeelswoningen

  • Omvat
    Hoeve en omwalling

  • Omvat
    Hoeve gedateerd 1852

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Hoeve Starrenborg

  • Omvat
    Kasteel Neut

  • Omvat
    Kasteeldomein Nottebohm

  • Omvat
    Krekelbergstraat

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Neoclassicistisch landhuis

  • Omvat
    Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Weeënkapel

  • Omvat
    Parochiekerk Sint-Michiel

  • Omvat
    Reliëf met Heilig Hartbeeld

  • Omvat
    Remise en hovenierswoning in gemeentepark

  • Omvat
    Schepenbank en schandpaal

  • Omvat
    Schoolplein

  • Omvat
    Sint Willebrordusstraat

  • Omvat
    Sint-Theobalduskapel

  • Omvat
    Stenen windmolen

  • Omvat
    Tramstation

  • Omvat
    Turnhoutkanalstellung

  • Omvat
    Waterhoeve

  • Is deel van
    Brecht


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Brecht [online], https://id.erfgoed.net/themas/13677 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.