Landelijke en bosrijke woongemeente aan de Dijle in het uiterste zuiden van de provincie Antwerpen; ten noorden begrensd door Bonheiden, ten noordoosten door Putte, ten westen door Mechelen; in het zuiden en het zuidoosten grenzend aan de provincie Vlaams-Brabant. Sedert 1/1/1977 deelgemeente van Bonheiden. Oppervlakte van 1.723 hectare en 5.053 inwoners (31/12/1996).

Het gehucht Peulis dat eertijds met een oppervlakte van 178 ha gedeeltelijk bij Rijmenam hoorde, werd door de fusie bij Putte gevoegd (zie aldaar).

Silexen en een ijzertijd-urne getuigen van het oude verleden van Rijmenam. Vooral in de Gallo-Romeinse periode moet de gemeente, met het centrum op een hoogte aan de Dijle, al een zeker belang gehad hebben. Vondsten van talrijke fragmenten van dakpannen en een kleine Molensteen nabij de Zwartwaterbeek verwijzen naar een Romeinse villa uit de 4de eeuw. De huidige Korte Dreef maakte oorspronkelijk deel uit van een heirbaan, een verbinding tussen het Gallo-Romeinse centrum van Elewijt en de weg Asse-Mechelen-Nederland.

Gelegen in het vlakke landschap aan de Dijle, behoorde Rijmenam in de Middeleeuwen tot het hertogdom Brabant, meer bepaald tot het land van Arkel of van Mechelen, onder toezicht van de Berthouts, heren van Mechelen en Grimbergen tot 1331. Daarnaast was het een grensparochie van het bisdom Kamerijk. Reeds in de 11de eeuw is er sprake van een kapel, afhankelijk van de abdij van Sint-Augustinus te Bornem, in 1120 verenigd met de abdij van Affligem. In 1558 kwam de heerlijkheid Rijmenam in handen van ridder Nicolas Ouddaert, die in dat jaar het leenverhef deed van Keizer Karel.

In augustus 1578 had de slag van Rijmenam plaats tussen de Spanjaarden en de staatsen, een strijd die werd uitgevochten om de controle over de stad Mechelen in het meest westelijke deel van de gemeente, meer bepaald in het Cassenbroek, in de omgeving van de Mispeldonckhoeve (zie Bonheiden, Mispeldonk nummer 1). Rijmenam werd nagenoeg volledig platgebrand en was pas 20 jaar nadien heropgebouwd. In de 17de eeuw kwam het in handen van de familie Cuypers; de laatste heer was Frans Corneel Cuypers, wiens wapenschild door de gemeente werd overgenomen. Ten tijde van Maria Theresia werden de zandduinen voornamelijk met dennen beplant, waardoor de oorspronkelijke heide verdrongen werd. Tot de Eerste Wereldoorlog voornamelijk landbouwdorp, nadien sterk toegenomen woonfunctie.

Landbouw- en woongemeente met dorpskern aan de Dijle, die de gemeente in het uiterste zuiden van oost naar west doorsnijdt. Ter bevordering van de scheepvaart werd de Dijle een circa twee eeuwen geleden rechter getrokken, waardoor een aantal coupures ontstonden; tegelijkertijd werden de eerste dijken aangelegd.

Het duidelijk driehoekige dorpsplein met de hoger gelegen Sint-Martinuskerk ten zuidwesten vormt het centrum, dat overigens wordt gekenmerkt door een vrij concentrisch stratenpatroon, uitwaaierend in noordelijke richting en naar het zuiden toe overgaand in één Dijle-overgang met in het verlengde de zogenaamde "Hollakenbaan" met inplanting van het omgrachte "Hollakenhof". Het nagenoeg vlakke landschap wordt gekarakteriseerd door verspreide dennenbossen met inplanting van riante villawijken vanaf het tweede kwart van de 20ste eeuw, afgewisseld met landbouwzones met schaars verspreide hoeven en diverse natuurgebieden, onder meer 't Ven, een moerasbiotoop omgeven door droge duinzandgronden met heide en bossen, gelegen ten zuiden van de Rijmenamseweg; de Vallei van de Bruine Beek, grotendeels op Bonheiden, het Cassenbroek, ten noord-westen van de dorpskern aan weerszijden van de Boeimeerbeek, en de Dijlevallei-Mispeldonk, alle aansluitend op het rivierenlandschap van de Dijle. De voornaamste villawijken zijn te situeren tussen Oude Booischotsebaan, Peulisbaan, Oude Schrieksebaan en Harentstraat en in de bosrijke zone ten noord-oosten van de dorpskern. Verspreid over de gemeente, onder andere rondom het centrum aan de Dijle, liggen een vrij groot aantal bunkers. Ze maakten oorspronkelijk deel uit van anti-tankcentra en bunkerrijen, die op hun beurt een onderdeel vormden van de KW-lijn, een anti-tankhindernis, aangelegd in 1939-1940 tussen de versterkte stelling Antwerpen en de versterkte stelling Namen (zie algemene inleiding).