Geografisch thema

Heindonk

ID
13503
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13503

Beschrijving

Noordoostelijke deelgemeente van Willebroek, gelegen bij de samenvloeiing van de Dijle en de Nete in de Rupel, ten noorden van Blaasveld en Heffen, op linker oever van de Rupel en de Dijle. Oppervlakte: 368 hectare.

Noordwestelijk deel van de gemeente horend bij het Broek (zie Blaasveld) met het bekende rijkssportcentrum voor watersport Hazewinkel. Heindonk, zijnde de polder van de heide, was een oud donkengebied tussen het Zennegat en de Rupel; van Blaasveld gescheiden door de Hondekotbeek en van Heffen door de Leibeek. Volgens enkele literatuurbronnen, echter niet gestaafd door archeologische vondsten, liep de heirweg Bavai-Asse-Utrecht langs Heindonk.

Kerkelijk was het dorp eertijds een gehucht van de parochie Zemst en vanaf 1603 van Heffen, zelfstandige parochie in 1803. Bestuurlijk hoorde Heindonk bij de heerlijkheid Rumst, die in het bezit was van de Berthouts en hun opvolgers. Bij de verbrokkeling van het Land van Rumst (17de eeuw), kwam Heindonk achtereenvolgens in het bezit van de families Van Schuren van Haghoort (17de eeuw - eerste helft 18de eeuw), Van Groesbeek (18de eeuw) en de Croix van Heuchin (18de eeuw). In 1486 stichtten reguliere kanunnikessen van Sint-Augustinus uit Ekeren in Heindonk het klooster Vallis Pacis (Vredendaal), dat ze ten gevolge van overstromingen (onder meer in 1547 en 1551), de godsdiensttroebelen en financiële problemen begin 17de eeuw verlieten. De kapel van het klooster bleef tot 1856 bestaan als kerk van Heindonk, later als gemeentehuis en ontmoetingscentrum (zie Dorpsplein). In Heindonk bestond tot voor enkele decennia een intense verering van de Heilige Lucia, voornamelijk na de schenking van een voor echt verklaarde reliek in 1652.

Heindonk is thans nog een zeer landelijke, water- en boomrijke gemeente met landbouw en veeteelt. Talrijke getuigen van de landelijke bebouwing (middelgrote hoeven) zijn heden sterk aangepast of vervangen door villa's. Concentratie van de bebouwing aan de Hazewinkelstraat en in het dorpscentrum met doorsnee-woningen uit de 19de en de 20ste eeuw. De aanwezigheid van de roeivijver Hazewinkel, de zeilvijver De Bocht, de visvijvers Mayersbroeken en de mooie natuur maken van Heindonk een recreatieve aantrekkingspool.

  • Bedevaartvaantjes uit de provincies Antwerpen en Limburg. Tentoonstelling 18 februari - 3 juli 1983, Antwerpen, 1983.
  • KOCKEN M., Mechelen volgens Van den Eynde, Mechelen, 1982, p. 214.
  • MELKENBEECK J., Heraldiek der gemeenten van Klein-Brabant, in Eigen Schoon en de Brabander, LII, 1969, p. 105-106.
  • MERTENS H.E., Heindonk anno 1899, in 't Vaartland, V, nr. 1, p. 9-12.
  • VERBESSELT J., Het parochiewezen in Brabant tot het einde van de 13e eeuw, dl. X: Tussen Zenne en Rupel, Pittem, 1969, p. 391-398.


Bron: KENNES H., PLOMTEUX G. & STEYAERT R. 1995: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Mechelen, Kanton Mechelen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 13n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs: Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Edmond Verheydenstraat

  • Omvat
    Gemeentehuis van Heindonk

  • Omvat
    Grote Bergen

  • Omvat
    Kleine Bergen

  • Omvat
    Oude Broekstraat

  • Omvat
    Parochiekerk Sint-Jan-Baptist en Sint-Amandus

  • Omvat
    Pastorie van de Sint-Jan-Baptist en Sint-Amandusparochie

  • Omvat
    Villa

  • Omvat
    Zennegat en Battenbroek

  • Is deel van
    Willebroek


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Heindonk [online], https://id.erfgoed.net/themas/13503 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.