Geografisch thema

Donklaan (Berlare)

ID
13173
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13173

Beschrijving

Het tracé van de lange Donklaan gaat terug op de vroegere Groene Dijkstraat, vangt aan in het zuidwesten van Berlare bij Sluis en leidt naar de wijk Donk. Sinds het ontstaan van het Donkmeer loopt de Donklaan grotendeels langsheen de oostzijde van dit kunstmatig gevormd groot binnenmeer dat werd beschermd als landschap bij KB van 06.07.1956 en 29.05.1964 (Donklaan, Overmere).

De straat vormt sinds midden 20ste eeuw ook een onderdeel van een belangrijke uitvalsweg voor het verkeer in aansluiting met de Blauwhofdreef vanaf het centrum van Berlare noordwaarts vertrekkend met Nieuwstraat, over het Berlare-Broek. Ter hoogte van het Kapelleplein vormt de Donklaan de grensstraat met Uitbergen en voorbij de Kapellebergstraat verder lopend eerst op Uitbergs en dan op Overmeers grondgebied tot de Dendermondsesteenweg.

De benaming Donk van deze afgelegen noordelijke Berlaarse grenswijk gaat terug op het oude Bareldonk, een kleine voormalige heerlijkheid binnen Berlare, die al vermeld werd in de 13de eeuw. Het toponiem Barlodonc verwijst naar zandige opduikingen binnen een moerassig gebied, gevormd door het Barbroeck of Berlarbroeck dat Bareldonk met een boog ten noorden en ten oosten omgaf. Door het turfsteken sinds eind 17de eeuw werd deze verveende oude Scheldemeander rond Bareldonk omgevormd tot een waterpartij bestaand uit de Turfput en het Berlare-Broek die een als landschap beschermd natuurdomein vormen bij KB van 26.04.1977 en van 18.09.1981. In de kleine woonkern van deze nog steeds zeer landelijk gebleven wijk Donk liggen een paar duidelijk herkenbare zandheuvels waaronder de Kapelleberg met de kapel van Bareldonk (Kapelleplein). De kapel vond haar oorsprong in de late middeleeuwen en groeide uit tot een bedevaartsoord van Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Smarten. De kapel ligt fraai ingeplant op de deels beboste heuvel die verheven ligt vlakbij de toeristische aantrekkingspool gevormd door het natuurschoon en recreatieve infrastructuur van het meer van Overmere-Donk of Donkmeer. In de onmiddellijke omgeving van de Bareldonkkapel ligt nog het Pachthof, een omgrachte site met pachthoeve teruggaand op het goed van Bareldonk (Oude dreef).

Nabij het meer zijn ook nog een paar elementen bewaard van de vroege toeristische accommodatie in de vorm van een aanvankelijk hotel en restaurant.

  • DE POTTER F. - BROECKAERT J., Geschiedenis van de gemeenten der provincie Oost-Vlaanderen. Vierde reeks, Arrondissement Dendermonde, Eerste deel, Berlare, Gent, 1889.
  • MOERMAN C., Bareldonk: Berlare, Overmere, Uitbergen en hun geschiedenis, Berlare, 2000.
  • VAN DEN BREMT P., DE MEIRSMAN R., Een aanzet tot een beheersplan voor een gerangschikt landschap, het Staatsbos Berlare-Broek. Luik I: de natuurwetenschappelijke waarde, Monumenten en Landschappen, II, 1, 1982, p. 59-68.
  • VAN WAELVELDE W., Donkmeer te Berlare, Berlare, 1980.
  • VENNEMAN R., ADAM A., ADAM M., Berlare in prentkaarten, prentkaarten van de deelgemeente Berlare, Berlare, 1984, p. 173-187.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    De Scheve Villa

  • Omvat
    Villa Jeanne

  • Is deel van
    Berlare

  • Is gerelateerd aan
    Donklaan (Overmere)

  • Is gerelateerd aan
    Donklaan (Uitbergen)


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Donklaan (Berlare) [online], https://id.erfgoed.net/themas/13173 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.