Geografisch thema

Ingelmunstersestraat

ID
13126
URI
https://id.erfgoed.net/themas/13126

Beschrijving

Straat met kronkelend verloop die vanaf de Rozebeeksestraat noordwaarts in de richting van Ingelmunster loopt, en over de grens verderloopt. In het tweede kwart van de 18de eeuw is de meest voorkomende benaming: "Roosestraete" (nog steeds zo geheten op grondgebied Ingelmunster). In 1784 wordt de straat omschreven als "de straete commende van de plaetse van Ingelmunster naer Lendelede", zie renteboek heerlijkheid Steurenambacht. In de Atlas der Buurtwegen (1847) komt reeds de benaming "Ingelmunsterstraat" voor, in 1878 gewijzigd in "Ingelmunstersestraat". In het eerste decennium van de 20ste eeuw wordt de straat verhard met grind, in de jaren 1950 of 1960 geasfalteerd.

In het laatste kwart van de 16de of het begin van de 17de eeuw laat heer Joos de Beer nabij zijn hoevegebouwen een bescheiden buitenverblijf optrekken (op de site tegenover de huidige Pastoor De Beirstraat). Het kasteel met hoeve wordt afgebeeld door Antonius Sanderus in Flandria Illustrata (1641-1644), vermeld als "Praetorium de Lendele": binnen een vierkante walgracht bevindt zich een herenwoning op L-vormig grondplan, bereikbaar vanaf het zuidelijke neerhof via een houten brug met poort. Ten oosten van het neerhof bevond zich het boerenhuis met centrale duiventoren (trapgeveltjes) en een stal in het verlengde, ten zuiden van het erf stonden twee landgebouwen, vermeld in 18de-eeuwse bronnen als schuren. Het erf werd afgesloten door een stenen poort aan de westzijde, tegenover de huidige Pastoor De Beirstraat. In het tiendboek van de Sint-Maartensabdij van Doornik (1645) wordt het kasteelgoed op dezelfde manier afgebeeld en omschreven als: "de bewalde mote, thof ende boghaert...". De koopakte uit 1700 beschrijft: "seker huijs van plaijsance met het neerhof, huijsinghen, stallen twee scheuren ende andere Edificien ...".
Heer Bavo de Bisschop laat in het eerste kwart van de 18de eeuw herstellingswerken uitvoeren aan het kasteel, de hoeve en de zuidelijker gelegen Plaatsemolen (Rozebeeksestraat). In 1715 laat hij enkele nieuwe dreven aanleggen, beplant met abelen. In een huwelijkscontract uit 1749 wordt het kasteel niet meer vermeld, vermoedelijk is het toen reeds afgebroken. Op de Ferrariskaart (1770-1778) wordt binnen de circulaire walgracht geen bebouwing meer weergegeven, en wordt de site vermeld als "Chateau Oudt Casteelken". Er worden ten zuiden daarvan twee L-vormige hoevevolumes weergegeven. Op een kaart van de heerlijkheid Steurenambacht uit 1784 worden de twee volumes afgebeeld als een woonhuis met stal in het verlengde en schuur ten zuiden. In de 19de eeuw worden nieuwe hoevegebouwen opgetrokken, onder meer een woonhuis en stal. De oude schuren verdwijnen, het voormalige woonhuis met aanpalende stal blijft nog gedeeltelijk bewaard als landgebouw. In 1840 is de omwalling reeds voor de helft gedempt, overblijfselen blijven bewaard tot de jaren 1940-1950. In 1925 wordt het 19de-eeuwse woonhuis op zijn beurt omgevormd tot stal en wordt langs straatzijde een nieuwe woning opgetrokken. De voormalige kasteelhoeve wordt in de loop van de 20ste eeuw "Neerhof", "Maaihof" of "hoeve Lampaert" genoemd. Het toponiem "Mayhof" wordt voor het eerst vermeld in schepenregisters uit de periode 1692-1707. Recent zijn ook deze resterende hoevegebouwen volledig afgebroken. Een resterend kasseipad duidt nog de aanzet van de vroegere erfoprit aan. Op de site zal een verkaveling van 32 woningen gerealiseerd worden.

De Atlas der Buurtwegen (1847) duidt ten noorden van de kasteelsite een tweede omwalling aan waarbinnen twee hoevegebouwen in L-vorm rondom het erf, aangevuld met twee kleinere nutsgebouwen (thans ingenomen door het begin van de Beukenlaan).

In 1883 wordt het kerkhof, dat rondom de Sint-Blasiuskerk op het Dorpsplein gelegen was, verplaatst naar de Ingelmunstersestraat. Het nieuwe kerkhof wordt in 1884 in gebruik genomen. Naar verluidt liep de tramlijn Beitem-Hulste, aangelegd in 1916-1917, doorheen weiland ten noorden van het "Maaihof".

Voornamelijk woonfunctie. Oudere bebouwing vernieuwd of ingrijpend verbouwd. Nummer 37 op de plaats van een oude hoeve, nummers 36-38, verbouwde eenlaagsbouw eerste kwart 20ste eeuw. Aan de westzijde van het begin van de straat, eenheidsbebouwing uit de jaren 1950: diverse open, halfopen en gesloten bebouwing van één of twee bouwlagen in rode baksteenbouw onder zadeldaken. Voortuintjes met lage tuinmuurtjes. Meegaand met begin van Pastoor De Beirstraat. Verder alleenstaande villabouw uit de jaren 1970-1980, meegaand met de Beukenlaan en de Wilgenlaan, aangevuld met recente alleenstaande eengezinswoningen.

Op de hoek met de Pastoor De Beirstraat (nummer 7) ligt de vroegere Rijksbasisschool thans een afdeling Centrum Deeltijds Onderwijs van het Koninklijk Technisch Atheneum II van Heule.

  • Archief Sint-Andriesabdij Brugge, Pretiosa, nr. 6: Tiendboek van de Sint-Maartensabdij van Doornik, circa 1645.
  • Rijksarchief Kortrijk, Aanwinsten, VI, 5483: renteboek Steurenambacht, 1784.
  • DELAERE J., 75 Lendeleedse straatnamen, in Lethae, nr. 14, 1995, p. 22.
  • DELAERE J., Geschiedenis van Lendelede tot 2000, Kortrijk, 2000, p. 91, 95-96, 341, 346.
  • DELAERE J., Het kasteel van Lendelede, in Lethae, nr. 2, 1981, p. 1-6.
  • DELAERE J. e.a., Landelijk leven en hoevengids, Lendelede, Lendelede, 1987, p. 98.
  • SANDERUS A., Verheerlykt Vlaandre, behelzende eene algemeene en nauwkeurige Beschryving van dat Graafschap en van zyne algemeene en byzondere Wetten ; alsmede eene Chronologische en Historische opvolging zyner Graaven, tot op Karel den VI tegenwoordig Roomsch Keizer, deel 2, Handzame, 1968.

Bron: SANTY P. & DEVOOGHT K. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Lendelede, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL41, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Santy, Pieter; Devooght, Kristien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Gemeentelijke begraafplaats

  • Omvat
    Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes

  • Omvat
    Samenstel van dorpswoningen

  • Is deel van
    Lendelede


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Ingelmunstersestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/13126 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.