Geografisch thema

Polenplein

ID
12784
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12784

Beschrijving

Straat en aansluitend plein tussen de Tramweg, de Poekestraat en de G. Gezellelaan. De aanleg dateert van 1912 wanneer een tweede tramlijn ten zuiden van de dorpskern wordt gerealiseerd. Tussen 1912 en 1956 heet dit plein "De Tramstatie". Huidige naam vanaf 1956 als aandenken aan de bevrijding van Ruiselede op 8 september 1944 door de 1ste Poolse Pantserdivisie van generaal Maczek. Op het plein komen vier wegen samen: de Verlovestraat, de G. Gezellelaan, de Poekestraat en de Tramweg.

Vóór de aanleg van het plein aanwezigheid van een driehoekige motte, gevoed door de Motebeek en toegankelijk via een brugje zoals te zien op de gravure van Sanderus' Flandria Illustrata (1641-1644). Op een "Plan figuratif van het dorp of plaets van Ruysselede" van 1785 is de loop van de beek en de driehoekige motte, aangeduid als "mote toebehoorende aen de Cappelrye". Ook op de Ferrariskaart (1770-1778) afbeelding van de driehoekige motte met ten westen ervan het grote, afgebakende erf zie G. Gezellelaan nummer 10 en verspreide bebouwing ten zuiden van het voormalige kerkhof (tegenwoordig met parkaanleg). De Atlas der Buurtwegen (1842) geeft een gelijkaardige situatie weer.
Foto's van circa 1900 tonen de beek afgeboord met knotbomen en een brugje leidend naar de motte, ook het 'eilandje' genoemd, waar vrederechter Henri Faict (zie Kasteelstraat nummer 7) een moestuin onderhield.

In het begin van de 20ste eeuw bestaan er plannen voor een bijkomende tramlijn tussen Gent en Ruiselede. Tegelijkertijd wordt, om de dorpskern te ontzien, de bestaande tramlijn tussen Tielt en Aalter verlegd vanaf de Tieltstraat (kruispunt met Kapellestraat) langs de huidige Tramweg naar het station op het huidige Polenplein. De werken starten in 1911, de omwalling van de motte wordt met afval gedempt. Aanleg van het "Statieplein" in 1912 om dienst te doen als 'tramstatie' met een goederenstation. De nieuw aangelegde Tramweg volgt grosso mode het tracé van de oude Kanegemse voetweg. Inhuldiging in hetzelfde jaar van de lijn Gent-Nevele-Ruiselede. Naast de bestaande herbergen, onder andere het dorpscafé "De Toekomst" (zie G. Gezellelaan) ontstaan enkele nieuwe cafés: "De Wachtzaal" en "De Nieuwe Tramstatie" (zie G. Gezellelaan nummer 17). Deze verdwijnen allen in de tweede helft van de 20ste eeuw. De lijn wordt in 1953 afgeschaft.
Heraanleg van het plein in 1998 met centraal een grasveld omgeven door hagen. Aan de westkant staat een beeldhouwwerk van Jef Claerhout (Oedelem), aan de oostkant is een fontein ingeplant. Rond het plantsoen bestrating met betonklinkers en enkele parkeerplaatsen.

Woonstraat met vrijstaande of halfvrijstaande woningen, het oudste huis dateert van 1929 (zie nummer 1).
De overige woningen dateren hoofdzakelijk uit de tweede helft van de 20ste eeuw.
In een verbouwd aardappelmagazijn is tegenwoordig het Cultureel Centrum Polenplein gevestigd.

  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en Plannen, nummer 1509.
  • BRAET M., Rusleda 900 jaar. Een kroniek 1106-2006, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 23, nummer 4, 2006, p. 235.
  • BRAET M., Verklaring van de Ruiseleedse straatnamen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 23, nummer 1, 2006, p. 30-31.
  • CLAEYS M., Polenplein – Tramstatie – 'Geenplein', in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 1, nummer 2, 1984, p. 55-58.
  • DEGUFFROY G., DEPREDOMME J., Ruiseleedse plaatsnamen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 10, nummer 4, 1993, p. 182.
  • DEPREDOMME J., Foto's uit de oude doos: De Motebeek, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 10, nummer 3, 1993, p. 116-117.
  • DE RAM P., Ruiselede graag gezien. De oudste prentkaarten, 2004, Koksijde, p. 18.
  • VAN DER PLAETSE E., Huizen rond het park, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 10, nummer 3, 1993, p. 98-105.
  • VAN WONTERGHEM E., Honderd jaar buurtspoorwegen te Ruiselede, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 4, nummer 2, 1987, p. 67-86.
  • VAN WONTERGHEM E., Inventaris van de Ruiseleedse herbergen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 19, nummer 2, 2002, p. 57.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ruiselede, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL39, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Bronzen sculptuur Wachten op de tram

  • Omvat
    Hoekhuis met de Poekestraat

  • Is deel van
    Ruiselede


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Polenplein [online], https://id.erfgoed.net/themas/12784 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.