Geografisch thema

Oude Tieltstraat

ID
12773
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12773

Beschrijving

Lange, rechte straat vanaf de Bruggestraat in zuidwestelijke richting tot aan de Waterwalstraat (die gedeeltelijk de grens vormt met Schuiferskapelle, zie Tielt). Vroeger een belangrijke verkeersader naar Tielt. Pas vanaf het tweede kwart van de 19de eeuw wordt deze functie overgenomen door de huidige Tieltstraat, onderdeel van de latere gewestweg N37.

Op de Ferrariskaart (1770-1778) staan een paar huizen aan de kruispunten met de Bruggestraat en de Waterwalstraat, ertussen enkele landerijen en de "Vlaagtmolen" ook "Branders molen" met bijhorend molenaarshuis (zie nummer 91). Op een ongedateerde figuratieve kaart (vermoedelijk tweede helft 18de eeuw) van de heerlijkheid Sint-Pieters-Schalklede staat "Den Tielschen Dosch Wegh". In 1774 op een figuratieve kaart van de Kortrijkse landmeter P.J. Lemaieur afgebeeld als "den cleenen thielt wegh". Op de Atlas der Buurtwegen (1842) beschreven als "Chemin de la Cour de Bruxelles à la ferme dite Viggezele par le hameau 't Zwijntje" of "Kleine Thielt Straet". De herberg "Cour de Bruxelles" staat op de Vandermaelenkaart (circa 1850). Voorbij de kruising met de Kruiswegestraat vertrekt aan de zuidkant, in een hoek van 90°, een verbindingsweg met de Pontstraat. Deze staat op de Atlas beschreven als "Chemin de Pontstraat au chemin dit Vlaegtmolen" of "Tendeken Weg" als een weg met erfdienstbaarheid. Het tracé is bewaard gebleven in een zuidelijke aftakking uitlopend op een pijpenkop en in oostelijke richting verder gezet als voetwegel uitgevend op Pontstraat nummer 1. De hoekige voetweg "Sentier du Cabaret dit de Borze à la ferme dite Goed ter Vlaegt" of "Vlaegt Voetweg" richting het "Groot Goed ter Vlaagt" (zie Abeelstraat nummer 37) aan de noordzijde van de straat is verdwenen.
Net voorbij de "Vlaagtmolen" staat op de Atlas een tweede voetwegel beschreven als "Sentier du hameau het Zwyntje par le Moulin dit Vlaegtmolen à Caneghem" of "Ouden Wal Wegel". De weg loopt van de Tieltstraat naar de Waterwalstraat snijdt zo een hoek van de Waterwalstraat en kruist de Oude Tieltstraat.

Naast de "Vlaagtmolen", bevindt zich ter hoogte van nummer 67 eertijds een tweede molen "Smets molen", een houten windmolen vlakbij het kruispunt met de Kruiswegestraat en daarom ook "Kruiswegemolen" genoemd. Naar verluidt bestaat de molen al in het begin van de 16de eeuw, staat evenwel niet op oude kaarten en wordt afgebroken in 1946. De voormalige herberg "'t Meuleke" situeert zich ter hoogte van het huidige nummer 69. Andere herbergen waren "'t Bisdom" en "De Borse".
Op de Atlas is een concentratie van bebouwing te zien rond de kruispunten met de Bruggestraat en de Kruiswegestraat. Voorbij deze laatste voornamelijk verspreide landelijke bewoning. In 1952 wordt de straat heraangelegd en verhard.

Woonstraat waarvan de bewoning in vergelijking met de Ferrariskaart en de Atlas weinig is toegenomen. Oudste bebouwing eventueel opklimmend tot het einde van de 18de eeuw of ouder (zie nummers 61-63 en 91). Op de kaart met de schutkring voor de koeplaag van 1774 staat ter hoogte van de nummers 1, 74, 78, 79, 80, 83, 84, 89, 91 en 93 bebouwing aangeduid. Enkele lage dorpswoningen uit de 19de eeuw (zie nummers 4-6 en 68) en het begin van de 20ste eeuw (zie nummer 1 en nummers 13-15, volgens kadastergegevens circa 1903). Voorts vrijstaande en halfvrijstaande huizen uit het midden van de 20ste eeuw, voornamelijk in het eerste straatdeel. De opvallende villa nummer 46 dateert van circa 1958.
Voorbij het kruispunt met de Kruiswegestraat van oudsher landelijke bewoning, sommige achterin gelegen hoeves langs restanten van voetwegels.
Nummer 84 is een hoeve met losse bestanddelen. De site klimt in ieder geval op tot de 18de eeuw, zie afbeelding op een kaart uit 1774 van P.J. Lemaieur. Tussen 1865 en 1877 aanwezigheid van een rosmolen achter het woonhuis. Circa 1931 wordt een nieuw woonhuis opgetrokken naast het oorspronkelijke, dat thans verdwenen is. Opvallend schuurstalvolume aan de straat, onder zadeldak (Vlaamse pannen), met hoger opgetrokken gedeelte. Geheel geritmeerd door brede segmentboogvormige nissen.
Op de hoek met de Kruiswegestraat staat een geknotte linde met kruisbeeld achter glas, onderdeel van de "Cruyswege", een ommegang waarvan voor het eerst sprake in 1457.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207: Mutatieschetsen, Ruiselede, 1903/60, 1942/5, 1943/15, 1958/55.
  • Rijksarchief Gent, Kaarten en Plans, nummer 566.
  • Rijksarchief Gent, Kaarten en Plans, nummer 1585.
  • BRAET M., Petrus Judocus De Muynck en zijn nageslacht, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 18, nummer 2, 2001, p. 82, p. 91, p. 96.
  • BRAET M., Verklaring van de Ruiseleedse straatnamen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 23, nummer 1, 2006, p. 27.
  • DEGUFFROY G., Ruiseleedse kapellen en kruisen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 12, nummer 3, 1995, p. 132-133.
  • DEGUFFROY G., Ruiseleeds Molenrepertorium, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 14, nummer 2, 1997, p. 67-69, p. 91-93.
  • DEGUFFROY G., DEPREDOMME J., Ruiseleedse plaatsnamen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 10, nummer 4, 1993, p. 180.
  • GELAUDE F., Coeyplaege te Ruiselede in 1774, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 15, nummer 2, 1998, p. 85-86.
  • LISTHAEGHE M., Opening vernieuwde Oude Tieltstraat, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 8, nummer 3, 1991, p. 137-140.
  • VAN WONTERGHEM E., Inventaris van de Ruiseleedse herbergen, in Oud Ruysselede. Heemkundig Tijdschrift Doomkerke, Kruiskerke, Ruiselede, jg. 19, nummer 2, 2002, p. 58.

Bron: VAN VLAENDEREN P. & VRANCKX M. 2008: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Ruiselede, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL39, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Vlaenderen, Patricia; Vranckx, Martien
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Gekoppelde dorpswoningen

  • Omvat
    Gemeentelijke weefschool 't oud fabriekske

  • Omvat
    Halfvrijstaande dorpswoning

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Lage dorpswoning

  • Omvat
    Lage dorpswoningen

  • Omvat
    Molenaarswoning bij de Vlaagtmolen

  • Omvat
    Romp van de Ter Vlaagtmolen

  • Omvat
    Vrijstaande villa

  • Is deel van
    Ruiselede


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Oude Tieltstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/12773 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.