Geografisch thema

de Limburg Stirumlaan

ID
12591
URI
https://id.erfgoed.net/themas/12591

Beschrijving

Drukke verbindingsbaan tussen het centrum van Wemmel en Laken, genoemd naar de in 1907 overleden burgemeester graaf Engelbert de Limburg Stirum (1888-1907) die het plaatselijke kasteel bewoonde. Aangelegd in functie van de stoomtramlijn tussen het centrum van Wemmel en de Bockstaellaan te Laken en ingetekend op het kadaster in 1910. In 1911 werd de tramlijn ingehuldigd, in 1913 geëlektrificeerd en 1916 doorgetrokken tot Brussel. De laatste tram reed in 1978. Voorheen was de oude steenweg Brussel-Dielegem-Wemmel (huidige Steenweg op Brussel) de enige verbindingsweg tussen het dorp en Brussel. De vroegste bebouwing werd op het kadaster geregistreerd in 1911.

Brede, beboomde straat aan weerszijde geflankeerd door voortuintjes. In het begin gekarakteriseerd door een vrij heterogene lintbebouwing van circa 1910 tot 1930, verderop afgewisseld met vrijstaande en gekoppelde ééngezinswoningen uit de daarop volgende decennia. Doorsnee rijwoningen van overwegend twee tot drie traveeën, een kelderverdieping of keldergarage en twee bouwlagen onder pseudo-mansardedak. De meeste panden werden in de loop der jaren verhoogd, de kelderverdiepingen omgevormd tot garages en het schrijnwerk vernieuwd.

Basisbebouwing in neoclassicistische stijl: nr. 7 en nr. 13 (vernieuwd schrijnwerk) beiden op het kadaster ingetekend in 1913; in een meer uitgesproken neotraditionele stijl: nr. 11 ingetekend in 1911 en met art-nouveau-elementen: nr. 82: "Villa Joseph" met een parement van licht gele geglazuurde tegels, een art nouveau getint tegeltableau en dito luifel, het schrijnwerk en de kroonlijst zijn vernieuwd, geregistreerd in 1916 en de beeldbepalende gevelwand nrs. 131 tot 153 ingetekend in 1912.

Panden met neo-Lodewijk XV-reminiscenties: nr. 15 met initialen "GH" in het ijzerwerk van de deur, ingetekend in 1926 en nr. 142 vermoedelijk uit de jaren 1930.

Vage invloed van de cottagestijl waarbij vooral de verspringende volumes, puntgevels, erkers en het karakteristieke pseudo-vakwerk werden overgenomen, is terug te vinden in: nr. 71: rijwoning met vermenging van cottage- en art-deco-elementen (later toegevoegde keldergarage) ingetekend in 1935; nr. 76: vrijstaande woning met bouwaanvraag van 1924 en nr. 166: gedeeltelijk vrijstaande woning met fraaie driezijdige houten erkers en bewaard schrijn- en glaswerk naar ontwerp van L. Tenaerts des Gadeaux van 1927, door het wit schilderen van de gevel is het contrasterend materiaalgebruik echter verloren gegaan.

Rijwoningen met in meer of mindere mate art-deco-invloed: nr. 50: verzorgd handelspand in uitgesproken art deco voorzien van een gevelsteen met olifant op de afgeschuinde hoektravee, vernieuwd schrijnwerk op de bovenverdiepingen, ingetekend in 1933; nr. 125: verzorgd rijhuis met gestileerd decoratief reliëf op de bovenverdieping, deurtravee verhoogd en nieuw schrijnwerk deels naar oorspronkelijk model, ingetekend in 1933; nrs. 128, 130, 132: drie rijhuizen met sterk verhoogde begane grond omwille van de keldergarages, volgens gevelstenen en bouwaanvraag van 1928 als één geheel ontworpen door architect C. Breeus (Brussel); nrs. 138-140: dubbelwoonst in spiegelbeelschema waarbij de flankerende deurtraveeën als één geheel werden uitgewerkt, eveneens naar ontwerp van architect C. Breeus en ingetekend in 1928 (nr. 138 verhoogd); nr. 177: rijwoning met traditioneel schema van brede venster- en smalle deurtravee opgetrokken in gele baksteen in combinatie met cementering, grotendeels behouden schrijnwerk met gekleurd glas en glas-in-lood, voortuin afgesloten door een bakstenen muurtje, ingetekend in 1937; nr. 179: rijwoning met gelijkaardig schema eveneens opgetrokken in gele baksteen met decoratieve metselverbanden doch speelser uitgewerkt door de verspringende volumes en de hoger opgetrokken venstertravee, geometrisch ijzeren hekwerk als tuinafsluiting, ingetekend in 1928; nr. 296: gedeeltelijk vrijstaand rijhuis met keldergarage, decoratief metselwerk en gedeeltelijk behouden schrijnwerk met figuratief glas-in-lood ontworpen door architect Des. Muylaert in 1934.

Modernistische invloed is terug te vinden in 53: ingetekend in 1933 en in 188: waar architekt C. Breeus (zie opschrift) circa 1932 modernistische elementen, zoals de strakke inkompartij met horizontaliserende luifel en dito bovenlicht, toegevoegde aan een eerder traditioneel art deco pand.

  • Kadaster Vlaams-Brabant, mutatieschetsen Wemmel: aanleg straat: 1910/26; nrs. 7 en 13: 1913/10; nr. 11: 1911/11; nr. 15: 1926/24; nr. 50: 1933/29; nr. 53: 1933/20; nr. 71: 1935/27; nr. 82: 1916/13; nr. 125: 1933/21; nrs. 131-153: 1912/15; nrs. 138-140: 1928/29; nr. 177: 1937/55; nr. 179: 1928/32 en nr. 188: 1932/42.
  • Technische dienst Wemmel, archief bouwaanvragen: nr. 76: 51/1947 (oud klassement nr. 74); nrs. 128-130-132: 49/1928 en 50/1928; nr. 166: ?/1930 (straatklassement nr. 48); nr. 296: 41/1934 (straatklassement nr. 21).
  • DE BACKER P., Wemmel. Tram story, Luxemburg, 2001, p. 16.
  • DESSAER R., Geschiedenis van Wemmel, Anderlecht-Brussel, 1945, p. 82.
  • GUYOT G., Wemmel III. Voortbestaan en uitbreiding van het dorp, in Wamblinus, jaargang 6, nr. 3, Wemmel, 1978, p. 33.

Bron: VAN DAMME M. met medewerking van KENNES H. & STEYAERT R. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Vlaams-Brabant, Gemeente Wemmel, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen VLB10, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Van Damme, Marjolijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Eclectische burgerhuizen

  • Omvat
    Hoekpand

  • Omvat
    Neoclassicistisch burgerhuis

  • Omvat
    Villa

  • Is deel van
    Wemmel


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: de Limburg Stirumlaan [online], https://id.erfgoed.net/themas/12591 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.