Geografisch thema

Rooiveldstraat

ID
11595
URI
https://id.erfgoed.net/themas/11595

Beschrijving

Straat in het noorden van Waardamme, ten noordoosten van de dorpskern gelegen. Lange weg vertrekkende van de Kortrijksestraat met een vrij hoekig tracé met eerst noordwaarts verloop doorheen de dorpskern van Waardamme om vervolgens na een S-vormige bocht noordoostwaarts te lopen doorheen de wijk Rooiveld. De straat eindigt na een abrupte knik in oostelijke richting aan de Scharestraat, ter hoogte van de kruising met de Waterstraat/Papenvijversstraat, i.c. de grens van Waardamme met Oostkamp en Hertsberge. Tussen de dorpskern van Waardamme en het Rooiveld kruist de straat de Waardammebeek.

Etymologisch wijst de naam "Rooiveld" op het rooien van bos en het bouwklaar maken van akkers. Vanaf de 10de tot de 12de eeuw worden de uitgestrekte bossen deels gekapt om te voorzien in de stijgende vraag naar constructie- en brandhout. Na het rooien van het bos en het winnen van enkele oogsten, geraakt de zandbodem snel uitgeput. Het oerbos degradeerde tot veld of wastina, een heideachtige toestand met nogal wat bomen en struiken (zie Algemene geschiedenis van de veldontginningsgebieden). Later wordt de benaming overgenomen voor het kasteel (zie nummer 107), de kasteelhoeve (zie nummer 109), een nabijgelegen hoeve (zie nummers 70-72), het gehucht en de straat.

Het Rooiveld is in oorsprong een wijk tussen Waardamme en Ruddervoorde, die reeds in 1484-1510 als "Jeghenste royvelt in Wardamme" wordt vermeld. In 1507 zou er reeds een jachthuis met de naam het "Royveld" gestaan hebben (zie nummer 107). De huidige Rooiveldstraat wordt nog niet weergegeven op de Grote Kaart van het Brugse Vrije van Pieter Pourbus (1561-1571), gekopieerd door Pieter Claeissens (1601). De "Straete loopende naer het roijvelt" wordt volgens De Flou weergegeven op de ommeloper van Ruddervoorde van 1726. Eveneens weergegeven op de Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778); nog geen bebouwing in de dorpskern van Waardamme, enkel weergave van de toenmalige jachtwoning "Rooiveld" (zie nummers 107-109) en een aantal verspreid gelegen hoeves behorende tot de eigendommen van het jachtdomein (zie nummers 62-64 en 111).

Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1843): aanduiding van het tracé tussen de Scharestraat en de bocht bij het begin van de dreven leidend naar het kasteel "Rooiveld" (zie nummer 107) en de hoeve nummer 103 als "Chemin n° 9", met name "Chemin et sentier d'exploitation des prairies dites Nieuwenhove meerschen à l'angle du chemin dit Schaerstraat" of "Denemetstraetje" (zie Denemetstraat). Het gedeelte van de Rooiveldstraat vertrekkende vanaf het centrum van Waardamme tot en met de dreef naar het kasteel "Rooiveld" (zie nummer 107) wordt op de Atlas aangeduid als "Chemin n° 8", met name "Chemin d'exploitation et sentier de Wardamme à la ferme Verhaeghe et de la chemin dit Schaerstraet" of "Royveldstraetje". Het gedeelte van de Rooiveldstraat tussen het kasteel "Rooiveld" en de Scharestraat wordt dus circa 1843 de Denemetstraat genoemd, terwijl de rest van de straat reeds de huidige benaming krijgt. Op de Atlas van Vandermaelen (1846-1854) en op de 19de-eeuwse kaarten uit het Brugse Stads- en Rijksarchief valt voornamelijk bebouwing op aan het begin (kant Kortrijksestraat) en het einde (kant Scharestraat) van de straat. Op de kaart van het Dépôt de la Guerre (circa 1865) en op de kaart van het Militair Cartografisch Instituut (circa 1880) is de zijarm van de Rooiveldstraat aan de kant van de Scharestraat - waar thans de hoeve nummers 70-72 gelegen is - verbonden met de dorpskern van Waardamme via de huidige Waterhoenstraat.
Het tracé van de Rooiveldstraat vanaf de Kortrijksestraat (tussen nummers 403-405) wordt in 1899 verder aangelegd (zie Kortrijksestraat nummer 405): de oorspronkelijke landelijke weg wordt er heraangelegd en verbreed.

Thans geasfalteerde weg met behouden, hoekig verloop voornamelijk doorheen de velden (schrale zandgronden). Het begin van de Rooiveldstraat loopt in de dorpskern door een woonwijk die is aangelegd vanaf van de jaren 1960. Ten zuidoosten van de Rooiveldstraat bevindt zich in de dorpskern tevens een recente kleinschalige woonverkaverling met open, alleenstaande bebouwing, zogenaamd de Waterwijk. Aan de noordzijde van de straat, ter hoogte van de kruising met de Beekstraat, ligt de gemeentelijke begraafplaats ontworpen in 1959 en het gemeentedomein "De Waarde" met sportfaciliteiten, aangelegd in jaren 1980-1990 (zie Beekstraat). Vanaf de kruising met de Waardammebeek verspreide hoevebebouwing, grotendeels gebouwd in fucntie van of in opdracht van de eigenaars van kasteeldomein "Rooiveld" (zie nummer 107) en opklimmend tot de 18de en 19de eeuw. Nummer 79, sterk gerenoveerd voormalig boerenhuisje met bijhorende stalling, volgens het kadaster daterend van circa 1926, thans uitgebreid met verschillende bijgebouwen.

  • Kadasterarchief West-Vlaanderen te Brugge, 207: Mutatieschetsen, Waardamme, 1899/1, 1926/5.
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en plannen Mestdagh, nummer 1120: Figuratieve kaart van eigendommen (sectie A, E en F), 19de eeuw.
  • Stadsarchief Brugge, Archief Moentack de Melgar, nummer 486: Kaarten, documenten en nota's met betrekking tot het rechttrekken van een landweg op Waardamme, Rooiveld, eigendom van P. de Melgar, 1829.
  • BOULJON B., Het Oostkamp, Ruddervoorde, Hertsberge en Waardamme van toen. Een verzameling foto's van de vier Oostkampse deelgemeenten in de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw, Brugge, 1984, p. 141.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne, en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, deel XIII, Brugge, 1926, kolom 778.
  • Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Oostkamp, Oostkamp, 2006.

Bron: VANWALLEGHEM A. met medewerking van CREYF S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve met losse bestanddelen

  • Omvat
    Kasteeldomein Rooiveld

  • Omvat
    Vrij zwaar verbouwde hoeve "'t Rooiveld"

  • Is deel van
    Waardamme


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Rooiveldstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/11595 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.