Geografisch thema

Kapellestraat

ID
11463
URI
https://id.erfgoed.net/themas/11463

Beschrijving

Straat in het centrum van Oostkamp. Verbindingsstraat tussen Oostkamp en Hertsberge, lopende van de Stationsstraat in zuidelijke richting tot aan de Hertsbergsestraat, ter hoogte van het viaduct over de autosnelweg Brussel-Oostende (E40). De huidige straatnaam is vermoedelijk afgeleid van de neogotische kapel van 1884 (zie nummer 11) op de hoek met de Hogedreef. Een tweede etymologische verklaring verwijst naar een voormalige hoeve op de hoek van de Stations- en Kapellestraat, zogenaamd "'t Capelrie Hof", die toebehoorde aan de Gilde van Onze-Lieve-Vrouw.

De straat is één van de historische tracés in de 16de-eeuwse dorpskern van Oostkamp zie reeds afgebeeld op de Grote Kaart van het Brugse Vrije van Pieter Pourbus (1561-1571), gekopieerd door Pieter Claeissens (1601); de straat vormt samen met de Hertsbergsestraat de verbinding vanuit het dorp naar Hertsberge; via de Breeweg kwam men uit ter hoogte van de toenmalige proosdij, het kasteel van Hertsberge (zie Hertsberge, Proosdijstraat nummer 38). Op het einde van de 18de eeuw is het eerste stuk van de straat slechts een onbebouwde, kronkelende weg doorheen een deel van het Warandebos, bij kasteel "Gruuthuse" (zie Stationsstraat nummer 196) zie Kabinetskaart van de Oostenrijkse Nederlanden, opgenomen op initiatief van Graaf de Ferraris (1770-1778). In die periode worden in de bossen ten oosten en ten westen van de straat hofsteden gebouwd, die ten laatste in het begin van de 19de eeuw herbouwd worden tot kleine kasteeltjes met name "De Herten" (zie Hertsbergsetraat nummers 2-4) en "De Cellen" (zie nummer 113). In een verslag van 1805 wordt de straat nog "Erkeghemstraete" genoemd. De benaming Kapellestraat is pas na 1816 in documenten terug te vinden. Daarvoor wordt de straat hoofdzakelijk aangeduid als Tieltweg. Op de Atlas der Buurtwegen (circa 1843) wordt de Kapellestraat, samen met de in het verlengde liggende Hertsbergsestraat, "Chemin n° 5" genoemd, omschreven als "Chemin d'Ostcamp au hameau de Hertsberge", meer bepaald "Wollestraet". De straat is in beperkte mate bebouwd onder meer met het latere kasteel "Aubépines", het huidige "Beukenpark" (zie nummer 19) en het meer ten zuiden gelegen gehucht Kapellestraet. In 1855 beslist de gemeenteraad de aardenweg tussen Oostkamp en Hertsberge te verharden. De totale lengte van de weg bedraagt 5.155 meter; het meest bebouwde gedeelte zal over een lengte van 260 meter in kasseistenen gelegd worden. De verharding is in 1856 voltooid. Om de kosten van de nieuwe weg te kunnen dekken worden er in 1857 twee tolpalen geplaatst: op Oostkamps grondgebied komt die op de kruising van de Kapellestraat en de latere Siemenslaan, op de hoek met de toenmalige Daeledreef; de plaats krijgt dan ook de naam barrière. In 1878 beslist de gemeenteraad de veldstenen van de weg Oostkamp-Hertsberge te vervangen door kasseien. In 1887 wordt nogmaals beslist werken uit te voeren aan de buurtweg Oostkamp-Hertsberge: het gedeelte van de straat ter hoogte van het huidige Canadese monument (zie zonder nummer) wordt rechtgetrokken. Bij het overlijden van Louis-Charles de Bie de Westvoorde, die van 1878 tot 1904 burgemeester van Oostkamp was en woonde in het kasteel "De Herten" (zie Hertsbergsetraat nummers 2-4), wordt een deel van de Kapellestraat een tijdlang naar hem genoemd.

Vanaf de jaren 1930 wordt de straat abrupt onderbroken door de autosnelweg Brussel-Oostende (E40). In 1948 wordt de riolering in de Kapellestraat herlegd en krijgt het wegdek een betonnering (uitgevoerd door aannemer M. Van Hullebusch). Het viaduct over de autosnelweg Brussel-Oostende (E40) wordt niet onmiddellijk met de aanleg van de autosnelweg voorzien. Oud fotomateriaal toont nog het levensgevaarlijke kruispunt zonder brug van de Kapellestraat in de richting van Hertsberge en de autosnelweg. Pas in 1956 - zie datering boven het wapenschild van Oostkamp dat is bevestigd op de leuning - wordt de viaduct gebouwd. Ook in de jaren 1950, plaatsing van het huldemonument voor de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog (zie zonder nummer).

De herberg "In den Leeuw" links van de neogotische kapel (zie nummer 11) wordt op het einde van de jaren 1970 gesloopt. Links van deze herberg bevond zich de herberg "In de Keyzer", eveneens gesloopt. In 2002 is ook de "Vloedhoeve" gesloopt, eertijds gelegen ten zuiden van het kasteeldomein "De Cellen" (zie nummer 113), langs de oevers van de meanderende Rivierbeek. In jaren 1820 was de mooie hoeve aangekocht door d'Hanins van het toenmalig kasteel "De Herten" (zie Hertsbergsestraat nummers 2-4) van de graaf de carmin de Staden. Het probleem van herbestemming ten gevolge van de zware geluidsoverlast van de autosnelweg Brussel-Oostende (E40), de slechte bouwfysische toestand en de moeilijke toegankelijkheid van de hoeve hebben echter geleid tot de afbraak. De nabijgelegen vijver werd gedempt en de vrijgekomen gronden bebost met Eik en Es.

Het gedeelte van de Kapellestraat tussen het Europaplein en de Hertsbergsestraat vormt de westelijke grens van de ankerplaats "Kastelen Gruuthuyse - Cellen - Erkegem en Kampveld" zie landschapsatlas.

Heden wordt de straat in de gemeentekern getypeerd als winkelstraat - zie winkelpuien - met vrij aaneengesloten bebouwing. Aanwezigheid van het administratief centrum "Beukenpark" (zie nummer 19). Hoe meer zuidelijk, hoe meer vrijstaande panden, voornamelijk ter hoogte van het 19de-eeuwse gehucht Kapellestraet en de kruising van de Dalevijverbeek, waar de straat even een dubbel tracé heeft, het oude en het rechtgetrokken tracé van het einde van de 19de eeuw. Vanaf het kruispunt met Siemenslaan, het Europaplein, loopt het tracé thans tot aan de autosnelwegbrug; een kort zijtracé leidt naar het kasteel "De Cellen" (zie nummer 113). Tussen de straat en de autosnelweg ligt het 20ste-eeuwse kasteel "Cruydenhove" (zie nummer 146) gewrongen. Naast de aanwezigheid van de twee historische kastelen, afwisselend enkele burgerwoningen (nummers 4, 6, 32), doch hoofdzakelijk kleinschalige woningen uit 19de-20ste eeuw. Nummers 41-43, restant van de eind 19de-eeuwse bebouwing van twee dorpswoningen van anderhalve bouwlaag, nu met gewijzigde openingen op de begane grond. Nummer 2, eenvoudig breedhuis van de jaren 1930. Ook uit de jaren 1930 dateert de opvallende hoekwoning bij de Stationsstraat met art deco-invloed in de brandschilderingen aan de kant van de Kapellestraat. In beperkte mate recente architectuur, met name nummer 116 van 1996.

  • Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg, Monumenten en Landschappen, Landschapsatlas, 2001, OC GIS-Vlaanderen.
  • Rijksarchief Brugge, Kaarten en plannen Mestdagh, nummer 1106: Plan van eigendommen, eigendom van Isabelle en Jeannette Beaucourt, 19de eeuw.
  • BOULJON B., Bij het eeuwfeest van het Oostkampse gemeentehuis (3), in De Merel, jg. 12, nummer 2, 1988, p. 29.
  • BOULJON B., Het Oostkamp, Ruddervoorde, Hertsberge en Waardamme van toen. Een verzameling foto's van de vier Oostkampse deelgemeenten in de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw, Brugge, 1984, p. 19, 61.
  • CLAEYS G., De gemeente Oostkamp, boek twee, Handzame, 1981, p. 125, 238-239.
  • CLAEYS G., Kroniek van Oostkamp, Brugge, 1985, p. 265-266, 298, 321, 371.
  • CLAEYS G., Oostkamp in oude prentkaarten, Zaltbommel, 1982, nummer 28, 63.

Bron: VANWALLEGHEM A. met medewerking van CREYF S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanwalleghem, Aagje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Beukenpark

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis

  • Omvat
    Burgerhuis, gedateerd 1898

  • Omvat
    Dorpswoning

  • Omvat
    Dorpswoning Onzen droom

  • Omvat
    Herdenkingsmonument

  • Omvat
    Kasteel Cruydenhove

  • Omvat
    Kasteeldomein De Cellen

  • Omvat
    Langgestrekte hoeve

  • Omvat
    Neogotische kapel

  • Omvat
    Villa

  • Omvat
    Vrijstaand herenhuis

  • Is deel van
    Oostkamp


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Kapellestraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/11463 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.