Geografisch thema

Papebrugstraat

ID
11054
URI
https://id.erfgoed.net/themas/11054

Beschrijving

Straat met een licht gebogen tracé vanaf het kruispunt Beerstraat/ Breidelstraat/ Spinneschoolstraat tot aan Brildam/ Ganzevijverstraat. Viaduct van circa 1962-1963 onder de spoorweg Brugge-Kortrijk.

De Papebrugstraat vormde tijdens het ancien régime de verbinding tussen de stad en de kapittelgronden ten oosten van de stad. De Vestingbeek kruiste de straat ongeveer in de helft, daar bevond zich de houten "papen brugghe" die pas in de 19de eeuw versteend wordt. De benaming "spapen brugghe ande oostsyde vander stede veste" wordt voor de eerste maal vermeld in 1550 (zie K. De Flou). 'Papen' verwijst naar de seculiere geestelijken van het Torhoutse kapittel. Op de door M. Pyck op basis van de ommeloper gereconstrueerde kaart "Thorhoudt anno 1700" tracé reeds aangeduid als " 't Paepenwegelken". De benaming "Papenbrugstraat" komt voor het eerst voor op de Atlas der Buurtwegen (1846). De brug blijft bestaan tot rond 1900.

De aanleg van de Viaductstraat (vermoedelijk in de jaren 1960) en de nieuwe spoorwegtunnel (1962-1963) ontsluiten de straat. De straat wordt gekenmerkt door gebouwen van het Sint-Vincentiusinstituut (zie Spinneschoolstraat) en van de Sint-Aloysiusschool, het huidige Vrij Technisch Instituut en het Centrum voor Leerlingenbegeleiding Torhout. Tot 1934 loopt het zogenaamde "Pensionaats-", "Ommeganck-" of "Processiewegeltje" over de straat, een restant van een voetwegel van de Bassinstraat over de bedding van de huidige Elisabethlaan, langs het Sint-Jozefsinstituut tot aan de Bruggestraat (afschaffing in 1934 "onder zedelijk oogpunt").

De oude verbinding Papebrugstraat/ Brildam wordt verstoord door de aanleg van de spoorweg Brugge-Kortrijk in 1845-1847. Daarna vindt een discussie plaats over het behoud van deze oude verbinding. Circa 1850 wordt een klein viaduct aangelegd waardoor de verbinding behouden blijft. Circa 1962-1963 wordt een nieuw viaduct aangelegd waardoor de Papebrugstraat een vlotte verbinding vormt met het oosten van Torhout. Het nieuwe viaduct is opgetrokken in een verzorgde gele baksteenbouw in combinatie met beton.

De auteur Bruno ("Torhout rond 1900") beschrijft de straat met voornamelijk "oude lage huisjes" en de toegang tot de "Vlaamse school", voor meisjes uit de lagere standen, dit in tegenstelling met "de Franse en meer burgerlijke meisjesschool met toegang langs de Spinneschoolstraat". Op vandaag klopt de typering van lage arbeidershuizen en een uitgesproken onderwijsfunctie nog steeds. De lage arbeidershuizen nummers 10-12 (zie infra, Papebrugstraat nummers 10-12) hebben wellicht een oudere 19de-eeuwse kern, de cementering van nummer 12 dateert uit het eerste kwart van de 20ste eeuw. Links aansluitend, blinde bakstenen muur. Nummer 26 is een arbeidershuis uit de jaren 1920 met bewaard witgeschilderd houtwerk, na de Tweede Wereldoorlog verhoogd met een halve bouwlaag. Een aantal panden van twee bouwlagen uit het eerste kwart van de 20ste eeuw zijn uitgewerkt met een verzorgde boogfries: nummer 2 met recente beschildering, nummer 6 met deels bewaard houtwerk en gewijzigde begane grond. Gelijkaardig zijn nummers 3-5 (zie infra, Papebrugstraat nummers 3-5).

De gebouwen van het Vrij Technisch Instituut, van het Centrum voor Leerlingenbegeleiding en grotendeels die van het Sint-Vincentiusinstituut dateren uit de tweede helft van de 20ste eeuw. Een geelbakstenen gebouw van het Sint-Vincentiusinstituut, met markerende vensterpartijen dateert vermoedelijk uit het interbellum.

  • BRUNO, Torhout rond 1900, Torhout, 1985.
  • DE FLOU K., Woordenboek der toponymie van westelijk Vlaanderen, Vlaamsch Artesië, het land van den Hoek, de graafschappen Guines en Boulogne en een gedeelte van het graafschap Ponthieu, Brugge, deel 12, 1931, kolom 333-334.
  • MESTDAGH M., Torhout. De geschiedenis van een stad, Torhout, 2000, p. 148, 160.
  • PYCK M., Torhout 1702, in Jaarboek van de Geschied- en Heemkundige kring Het Houtland, Torhout, 1999, p. 53-125.

Bron: VANNESTE P. met medewerking van MOEYKENS S. & CALLENS T. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Torhout, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL28, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Vanneste, Pol
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Kunstwerk Fantastisch Technisch Onderwijs

  • Omvat
    Samenstel van arbeiderswoningen

  • Omvat
    Samenstel van stadswoningen

  • Omvat
    Sint-Vincentiusinstituut

  • Is deel van
    Torhout


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Papebrugstraat [online], https://id.erfgoed.net/themas/11054 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.