Geografisch thema

Wakkensesteenweg

ID
10868
URI
https://id.erfgoed.net/themas/10868

Beschrijving

Verbindingsweg in het verlengde van de Gruuthusestraat, die tot 1948 gekend is onder dezelfde benaming, vanaf het kruispunt aan de Kastanjelaan met zuidoostwaarts verloop naar de dorpskern van Wakken (Dentergem). Aan zuidoostzijde de haakse Muizewegel, waarvan de bebouwing meegaat met de steenweg. Kruist in uiterste zuidelijk punt, aan de grens met Wakken, de Poelbergbeek.

Doorkruist eertijds "Gruuthuse" of "Tielt-ten-Hove", dé belangrijkste heerlijkheid van Tielt en het enige grafelijke gedecentraliseerde leenhof, opgericht in de 14de eeuw en via de ammanie van Tielt afhankelijk van het grafelijk kasteel van Kortrijk (zie Gruuthusestraat). De kern van de heerlijkheid, met name de kasteelhoeve van de heren van Gruuthuse, bevindt zich aan de oostzijde van de huidige steenweg, voorheen toegankelijk met beboomde toegangsdreef vanuit het noorden, de huidige Gruuthusestraat (zie nummer 16).

Vormt volgens het eerste landboek van Tielt-buiten van 1645 de grens tussen de "Poelberghoek" en de "Abeelstraathoek", twee van de 17de-eeuwse prekadastrale indelingen.

De reeds gedeeltelijk bestrate weg naar Wakken wordt verbonden met de in 1771-1772 aangelegde steenweg naar Deinze na de bestrating van de weg over het Stokt in 1774 en van de huidige Grote Hulststraat in 1788. Het nog niet rechtgetrokken tracé wordt weergegeven op de Ferrariskaart (1770-1778) met vermelding en weergave van de hoeve "Gruythuyse". Nog in 1788 wordt de steenweg hersteld en waar nodig rechtgetrokken. Het ontwerp door landmeter A. Lefebvre geeft de primitieve noord-zuidas in Tielt-binnen weer, waarbij de Markt via de Kortrijkstraat en de huidige Steenstraat ter hoogte van het Stokt met de weg naar Wakken wordt verbonden.

In de 19de en 20ste eeuw zijn hier enkele herbergen gelegen, onder meer "Den Bek" (zie nummer 2), "Gruuthuyse" op de hoek met de Seyntexlaan, later gekend als "De Scorpioen" (zie nummer 31), "De Sneppe" vermeld op de Atlas der Buurtwegen (1847) en waarnaar een gehucht genoemd is, "A La Belle-Vue" op de hoek met de Putterijstraat en "De Nieuwe Bakkerij", gesloopt bij moderniseringswerken aan de steenweg in 1969 en naderhand herbouwd.

Pas circa 1973 wordt de gekasseide steenweg geasfalteerd, verder rechtgetrokken en afgezoomd met rode beuken. Aan de westzijde, ten zuiden van de Seyntexlaan, ligt het "Bedrijventerrein-Zuid" dat zich uitstrekt tot aan de Marialoopsesteenweg en gegroeid is uit een van de oudste industriezones, met name "Marialoop" (1961). De tapijtweverij van Henk Van Putten, die zich in 1978 vanuit Markegem in Tielt komt vestigen, wordt in 1990 door een brand vernield. De oostzijde van de steenweg, ten zuiden van de Mankemerriestraat tot net ten noorden van de Putterijstraat, vormt de westgrens van de ankerplaats "Poelbergmolen" die opgenomen is in de Landschapsatlas.

Met uitzondering van de aanpalende industriezone, bewaarde agrarische functie met verspreide hoeves met losstaande bakstenen bestanddelen, veelal minimaal teruggaand tot de 18de eeuw, en enkele oude herbergen. Centraal aan de oostzijde, kleine ontdubbeling van de weg met kasseistrook als restant van het voormalige 18de-eeuwse tracé van steenweg, omzoomd door bomen (foto).

Nummer 89, hoeve gelegen aan de grens met Dentergem en Wakken, waarvan twee haakse volumes weergegeven worden op de Ferrariskaart met kapel ten noorden van het erfingang (zie zonder nummer); op het primitief kadasterplan (circa 1830) worden tevens een bakhuis en een cirkelvormige walgracht ten zuiden van de hoeve weergegeven. Het kadaster registreert in 1949 de bouw van een nieuw woonhuis en afbraak van het bakhuisje. Haakse bakstenen schuurstalvleugel onder zadeldak (mechanische pannen) met onder meer gewijzigde muuropeningen en stalvensters onder witgeschilderde betonnen lateien. Nummer 42, hoeve waarvan de parallelle bestanddelen voorkomen op de Ferrariskaart en de Atlas der Buurtwegen met nieuw woonhuis van twee bouwlagen onder schilddak (zwartgeglazuurde mechanische pannen) met zwartbakstenen deuromlijsting, daterend uit het derde kwart van de 20ste eeuw. Nummer 26, "Popelierhof", een verbouwde voormalige hoeve met in de zijgevel een mijtervormig, getralied gevelkapelletje met vlakgepleisterde en blauwgeschilderde omlijsting. Nummer 44, dieper gelegen hoeve met deels afgebroken en/of vervallen bestanddelen, thans in verbouwing. Tevens enkele verbouwde en/of gerenoveerde hoeves, onder meer nummers 24, 40, 63.

Nummer 2, voormalige herberg "Den Bek" gelegen in de spitse hoek aan het smalle wandelpad dat zuidwaarts via de Mankemerriewegel doorloopt naar de Poelberg, uitgebaat van 1911 tot circa 1965. Eenlaagse roodbruine baksteenbouw met afgeschuinde hoektravee (inkom) oplopend in trapgevel onder combinatie van schild- en zadeldak (mechanische pannen); geelbakstenen banden; gecementeerde plint; gewijzigde en deels gedichte muuropeningen met natuurstenen onderdorpels.

Aanvullende losstaande eengezinswoningen uit de tweede helft van de 20ste eeuw, onder meer aan de noordwestzijde, tussen de Kastanjelaan en de Seyntexlaan, meegaand met de verkaveling aan de Bosakkerstraat.

  • Administratie Ruimtelijke Ordening, Huisvesting en Monumentenzorg - Monumenten en Landschappen, Landschapsatlas, 2001, OC GIS-Vlaanderen.
  • Archief Ruimtelijke Ordening West-Vlaanderen - Onroerend Erfgoed, Fotoarchief.
  • Heemkundig Kring De Roede van Tielt, Fototheek.
  • Kadasterarchief West-Vlaanderen, 207 : Mutatieschetsen, Tielt, Afdeling 3, 1912/39, 1949/65.
  • Gids voor Groot-Tielt 1987, Tielt, 1987, p. 193, 205.
  • HOLLEVOET F. e.a., Als straten gaan… praten. De roede van Tielt, Tielt, 2005, p. 244.
  • HOLLEVOET F., Tielt feodaal, in De Roede van Tielt, jg. 33, nr. 3, 2002, p. 88-93, 96.
  • OSTYN R., Historische stedenatlas van België, Tielt, Brussel, 1993, p. 44, 52, 58, 60.
  • VERBRUGGE J., Tieltse caférijkdom. Een overzicht van cafés en uitbaters tussen 1900 en 1980, in De Roede van Tielt, jg. 11, nr. 2-3-4, 1980, p. 176-178.
  • VERBRUGGE J., Tielt, textielstad (Deel 2: twintigste eeuw), in De Roede van Tielt, jg. 21, nr. 2-3, 1990, p. 46, 118-119.

Bron: CALLAERT G. & SANTY P. met medewerking van BOONE B., DEVOOGHT K. & MOEYKENS S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Tielt, Deel I: Stad Tielt (straten A-R), Deel II: Stad Tielt (straten S-Z), Deelgemeenten Aarsele, Kanegem en Schuiferskapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL29, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs: Callaert, Gonda; Santy, Pieter
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Relaties

  • Omvat
    Herberg Gruuthuyse

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve

  • Omvat
    Hoeve De Potschietere

  • Omvat
    Hoeve Gruuthuse

  • Omvat
    Onze-Lieve-Vrouwekapel

  • Is deel van
    Tielt


Je kan deze pagina citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Wakkensesteenweg [online], https://id.erfgoed.net/themas/10868 (geraadpleegd op ).

Beheerder fiche: Agentschap Onroerend Erfgoed

Contact

Heb je een vraag of opmerking over deze fiche? Meld het ons via het contactformulier.