Parochiekerk Sint-Pieter

Tekst van Parochiekerk Sint-Pieter met kerkhof en kerkplein (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/9410)

Gelegen langs de verkeersweg Ninove-Halle, met omringend, ommuurd kerkhof, beboomd kerkpleintje met oude lindeboom, ook nog platanen en berken, afgesloten met hek en arduinen postamenten, vooraan pijlers met siervazen en trap; benadrukte verbinding met ertegenover liggende pastorie.

De plattegrond ontvouwt een driebeukig schip van drie traveeën, een uitspringend transept en kruisingstoren; ten zuiden, halfronde traptoren in de oksel van koor en transept, koor met twee rechte traveeën en vlakke koorsluiting. Sacristieën ten noorden en ten zuiden. Het gotisch koor van circa 1250 en het laatgotisch transept (1642-1643) werden aangepast in 1750 met de bouw van het barokke schip (zie chronogram van de westgevel: Meerbeeck Hac Aede Floret. Baksteenbouw op zandstenen plint en integrale zandsteenbouw voor de koorpartij; zadeldaken (leien) van diverse volumes. Barokke westgevel met in- en uitgezwenkte topgevel, hersteld in 1806. Zeer vlak gehouwen Gobertange in combinatie met hardsteen, geritmeerd door pilasters; top gemarkeerd door gekorniste lijsten waartussen aftekenende klauwstukken lopen, siervazen en pijnappelmotieven op de uiteinden. Accent op de middentravee, uitlopend op een gebogen fronton. Rondboogdeur ingeschreven in rechthoekige arduinen omlijsting met neuten en imposten, bekroond door een druiplijst met segmentboogfronton met sierstuk, trapezoïdale sleutel, casementen in de zwikken. Daarboven en aan weerszij, rondboogvensters met lekdrempels gevat in een natuurstenen geriemde omlijsting met spiegelboogvormig tracé, oren en neuten, imposten en sluitsteen, bekronende druiplijst; kleine cartouches met haast onleesbaar chronogram, middenvenster met bekronende cartouche met wapenschild en rocaillemotief, oculi opzij.

Schip geritmeerd door pilastersteunberen met spiegels op de schachten; zuidgevel op sokkel van hardsteen, lisenen en spiegels van zandsteen. Segmentboogvensters met hoekblokken van hardsteen met steenkappersmerken afwisselend met baksteen, doorlopende onderdorpels, ramen in ijzeren harnas.

Transept gestut door overhoekse steunberen met drievoudige versnijdingen; noord- en zuidgevel met stomp spitsboogvenster in geprofileerde zandstenen omlijsting, omlopende kordons ter hoogte van onderdorpel en druiplijst; vernieuwde tracering ten noorden en ijzeren harnas ten zuiden.

Vierkante lantaarntoren met leien bekleding, onder koepelachtige helm. Zandstenen koor gestut door op elkaar gestelde steunberen met twee versnijdingen. Verbouwde noord- en zuidgevel voorzien van gedrukt boogvenster met geprofileerde archivolt. Zuidelijke muur met raam in ijzeren harnas, deels aflijnende kroonlijst op klosjes. Noordelijke muur met metsers- en steenkappersmerken. Oostmuur met diverse materialen in het parement, vernieuwde top; blind rondboogvenster met halfrond beloop. Gepleisterd en beschilderd interieur. Hoofdbeuk met rondboogarcaden op zuilen met achtzijdige basis en astragaal. Kruisribgewelven met gepleisterde ribben.

Mobilair: Classicistisch hoofdaltaar; barokke zijaltaren door P. Valcx (Mechelen); koorbanken (18de eeuw); barokke koorlambriserirg; rococolambrisering in het schip; preekstoel (19de eeuw); Lodewijk XIV-doksaal door J. de Coninck (Brussel); neobarokke glasramen.


Bron: D'HUYVETTER C., DE LONGIE B. & EEMAN M. met medewerking van LINTERS A. 1978: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Oost-Vlaanderen, Arrondissement Aalst, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 5n2 (H-Z), Brussel - Gent.
Auteurs:  d'Huyvetter, Clio; de Longie, Bea; Eeman, Michèle
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Pieter met kerkhof en kerkplein [online], https://id.erfgoed.net/teksten/9410 (geraadpleegd op ).