Braetsmolen

Tekst van Romp van Braetsmolen (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/87848)

Molenromp van de voormalige stellingmolen "Braetsmolen" of "Oostmolen", thans zogenaamd "De Wieke". In oorsprong een bakstenen stellingmolen (koren- en oliemolen) met zelfzwichting op één roede, daterend van "1842" zie beschilderde jaarsteen boven de toegang. Sinds 1978 is de molen van de openbare weg gescheiden door een appartementsgebouw (nummer 11). Thans ingericht als tentoonstellingsruimte en onder meer gebruikt door verenigingen, kunstenaars en musici.

Historiek

In 1842 krijgt Francis Vanderhaeghe, de toenmalige koster van de parochie, van de gemeente de toestemming om een windoliemolen te bouwen vlakbij de Sint-Pieterskerk. De molen moet minstens op 38 meter afstand van de weg staan. Na het overlijden van Vanderhaeghe in 1842, hertrouwt zijn weduwe met David Derynck, die de taak van molenaar overneemt (vandaar de "Derynckmolen"). Op 8 november 1890 wordt de molen door notaris Henri Claeys openbaar verkocht. Het woonhuis met stalling, wagenhuis, schuur en windmolen worden aangekocht door Alfons Braet, postmeester uit Oedelem. Op 20 mei 1891 geeft het schepencollege hem de toestemming om een stoommachine op zijn goed te installeren, om zo een olieslagerij op te starten. In 1897 bouwt de familie Braet een groot herenhuis vóór de molen.

In 1904 wordt de molensite achteraan uitgebreid met brouwerij "Help u zelve", samen met de olieslagerij, maalderij, brouwerij en steenkoolhandel in het bezit van de familie Braet. In 1925 is er sprake van een motormolen en in 1935 wordt het gevlucht verwijderd. De brouwerij stopt in 1955 met het brouwen van bier en vanaf datzelfde jaar wordt de molen gebruikt als magazijn. Daarna is de molen eigendom van brandweercommandant Julien Braet, die de molen gebuikt voor de opslag van brandweermateriaal (de brandweer is in die periode gevestigd aan de overzijde van de straat zie nummer 30). In 1971 en 1978 wordt de molen verkocht en aannemer Vanhaerents uit Torhout. Deze aannemer knapt de molen op en maakt er een expositieruimte en drinkgelegenheid van, zogenaamd "De Wieke". In 1999 koopt de gemeente de molen aan als cultuurmolen.

Beschrijving

Oorspronkelijk wit beschilderde, bakstenen molenromp, vermoedelijk sinds de jaren 1970 vrij ingrijpend gerestaureerd onder meer vervangen van de bakstenen door een nieuwe steen, doch met weglating van de druiplijsten boven de oorspronkelijke rondboogvensters. Romp van 19 meter hoog met een breedte onderaan van 9 meter en bovenaan van 4,5 meter. Wit beschilderd, bakstenen voorportaaltje met ingang afgewerkt met een driehoekig fronton, gedateerd met jaarsteen "1842". In de romp, thans licht getoogde openingen. Het gaande werk van de molen, onder meer de wieken en de houten ommegang, is ontmanteld. Naast de molen liggen onder meer de molenstenen geïntegreerd in de nieuwe aanleg. Voormalige opslagruimte op de benedenverdieping, daarboven vier zolders.

  • BOULJON B. 1984: Het Oostkamp, Ruddervoorde, Hertsberge en Waardamme van toen. Een verzameling foto's van de vier Oostkampse deelgemeenten in de 19de en de eerste helft van de 20ste eeuw, Brugge, 8.
  • BOULJON B. 1981: Oostkamp, Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme in oude prentkaarten, Zaltbommel, nummer 38.
    CLAEYS G. 1985: Kroniek van Oostkamp, Brugge, 257, 329.
  • CLAEYS G. 1982: Oostkamp in oude prentkaarten, Zaltbommel, nummers 4-5, 7.
  • DEMULDER J. 2003: De Wieke, Heemkundige Kring Oostkamp 4.8, 46-61.
  • DEVLIEGHER L. 1965: Beeld van het Kunstbezit, Kunstpatrimonium van West-Vlaanderen, deel 1, Tielt, 322-323.
  • S.N. 2000: De Wieke, De Merel 30.3, 2-3.
  • VAN SLAMBROUCK J. s.d.: De molens van Oostkamp, Ons Molenheem 30, 200, 75, 94.

Bron: VANWALLEGHEM A. met medewerking van CREYF S. 2007: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Oostkamp, Deel I: Deelgemeente Oostkamp, Deel II: Deelgemeenten Hertsberge, Ruddervoorde en Waardamme, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL30, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Vanwalleghem, Aagje
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Romp van Braetsmolen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/87848 (geraadpleegd op ).