Schans Dorpveld

Tekst van Schans Dorpveld (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/200698)

Veldschans van de buitenste fortengordel rond Antwerpen, de zogenaamde Hoofdweersstandsstelling met oudere werken van 1878 vervolledigd door de wet van 3 maart 1906. Volgens deze wet was er een fort om de vijf km en tussen twee forten telkens een schans, wanneer het terrein dit noodzaakte kon echter afgeweken worden van het principe zodat tussen de forten van Sint-Katelijne-Waver en Koningshooikt twee halve schansen werden opgericht, zogenaamd "Bosbeek" (Bosbeekweg) en "Dorpveld", respectievelijk ten noordoosten en ten zuidwesten van het centrum.

Schans van metselwerk en ongewapend beton opgericht in 1909, ruwbouw en afwerking voltooid in 1912, koepel van de Bosbeekschans reeds ingebetonneerd in 1914, deze van de Dorpveldschans nog niet. Omgrachte, ellipsvormige schans zonder glacis, van 1909-1912 met oorspronkelijk een aan de keelzijde onderbroken infanterievuurkam, keelgebouw met vensters en schietgaten.

Verdediging van het voorterrein door een draaikoepel voor een 7,5 centimeter kanon van het type Cockerill model 1909 opgesteld in een afzonderlijk betonmassief. Traditorebatterij in het keelgebouw met gelijkvloers twee 12 centimeter-Houwitsers en op de verdieping twee 7,5 centimeter kanonnen. Bij de inval in 1914 planden de Duitsers een doorbraak van de buitenste fortengordel tussen de forten van Walem en Lier, waardoor Sint-Katelijne-Waver in het centrum van de aanval lag. De schans "Dorpveld" hield een week stand en kreeg hiervoor een vermelding in het legerdagorder.

Ter herinnering aan de bemanning van de schans in 1914 werd in 1931 naast de ingangspoort een monument opgericht en worden jaarlijks in september de gesneuvelden herdacht; herdenkingskruisjes vóór de schans. Tijdens het interbellum verloren de schansen en forten hun artilleriefunctie en werden ze omgebouwd tot infanteriesteunpunten. Heden massieve betonbouw met segmentbogige muuropeningen.

  • S.N., Een tuinders-DORP werd slag-VELD. Over de oorlogsgebeurtenissen in 1914 in Sint-Katelijne-Waver en hun gevolgen, Sint-Katelijne-Waver, 1994.

Bron: KENNES H. & STEYAERT R. 1997: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Antwerpen, Arrondissement Mechelen, Kantons Duffel - Heist-op-den-Berg, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 13n4, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Schans Dorpveld [online], https://id.erfgoed.net/teksten/86218 (geraadpleegd op ).