Station Neerpelt

Tekst van Station Neerpelt (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/80290)

Het huidige gebouw vervangt een ouder kleiner stationnetje, afgebroken in 1883, en werd gebouwd in 1879-80 door de privé-maatschappij Grand Central Belge die de IJzeren Rijn aanlegde, terwijl de drie linkse traveeën in 1901 werden verhoogd met een tweede bouwlaag voor het woongedeelte van de stationschef, nadat de Staat de spoorlijnen had overgenomen. Overkapping van het perron eveneens van 1901. Voor Herentals, Neerpelt en Vlodrop ontwierp genoemde maatschappij een standaardgebouw met dezelfde stijlkenmerken: een laag langgestrekt gebouw onder zadeldak, parallel lopend met de sporen, met aan de uiteinden een topgevel met grote, van hardstenen sluitsteen voorziene oculus. Het belangrijkste kenmerk is de ritmerende bakstenen rondboogfries. Het station is nu het enige van de Grand Central Belge dat in Limburg nog is overgebleven. De beschermde wachterswoning te Neerpelt werd in 1994 afgebroken. De dito lampisterie van 1879 onderging hetzelfde lot in 1995. De beschermde wachterswoning en aanhorigheden, gelegen in Overpelt (Donkerstraat 37), brandde dan weer in 1998 af. In 2002, buitenschilderwerken aan het station.

Bakstenen gebouw, hoger gelegen ten opzichte van de straat en voorafgegaan door een terras met latere afsluiting; vijftien traveeën oorspronkelijk van één bouwlaag onder zadeldak (nok evenwijdig aan de straat, nu mechanische pannen); drie linkse traveeën met later toegevoegde bovenverdieping onder een schilddak dat eertijds aan straatzijde voorzien was van twee dakkapellen onder zadeldakje met dakschild vooraan, confer oude prentbriefkaart. Bepleisterde en beschilderde voorgevel, dito zuidelijke zijpuntgevel en latere noordelijke aanbouw. Gebruik van hardsteen voor afwerking van plint, hoekbanden, sluitstenen, oculus in driehoekig spaarveld en kordonlijst van zuidelijke zijpuntgevel, die eertijds voorzien was van schouderstukken en topstuk met smeedijzeren bekroningen, cf. dezelfde prentbriefkaart. Deels bewaard houtwerk, onder meer geprofileerde kroonlijst op daklijstbalkjes. Ritmerende lisenen en verbindende rondboogfries. Getoogde muuropeningen. Veelal rechthoekige muuropeningen onder hardstenen lateien aan de perronzijde; in de drie later verhoogde traveeën, oorspronkelijk drie in plaats van twee deuren; luifel op sierlijke ijzeren spanten opgevangen door hardstenen consoles; vroegere beglazing vervangen door plexiglas. Gelijkaardige iets latere luifel aan de zuidelijke zijpuntgevel. Noordelijk aanbouwsel, wc-paviljoen, van na 1883, opgetrokken op de plaats van het vroegere stationnetje; één bouwlaag en twee traveeën onder vlakke bedaking; aangepaste muuropeningen.

  • Afdeling ROHM Limburg, Cel Monumenten en Landschappen, dossier nr. 2002.
  • Het Gengske, 11, 4, 1998, p. 37-39, afbn.
  • BILSEN A., Honderd jaar Neerpelt. Fotokroniek van een dorp in de 20ste eeuw, Neerpelt, 2000, recente foto en oude prentbriefkaarten op p. 113-114.
  • BILSEN A., BIERKENS G., BOONEN M. & KENIS E., Het Boseind... Van heidevlakte tot modern gehucht, Neerpelt, 1996, p. 19.
  • DE BOT H., 2002, p. 162, 165, 198, prentbriefkaart op p. 164.
  • CONINX J., Neerpelt. Korte geschiedkundige schets, s.l., 1951, p. 80.
  • VAN DER EYCKEN M., DE BOT H. & SCHUERMANS J., 125 jaar spoorwegen in Noord-Limburg, s.l., 1991, p. 66-68 en passim, afbn. 25, 36 (prentbriefkaart met station vóór de verhoging met een tweede bouwl.), 51-64, 69, 71, 59, fign. 18-19.
  • STEVENS J. & CUYVERS M., Neerpelt vroeger jaren, Neerpelt, 1986, oude prentbriefkaart op p. 48.
  • TUYAERTS L., Inleiding tot de studie van de industriële archeologie van Neerpelt, onuitg. verhandeling, Hasselt, H.R.I.T.H.V., 1985, fol. 41-45, afbn.

Bron: PAUWELS D. 2005: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Provincie Limburg, Arrondissement Maaseik, Kanton Neerpelt, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 19n2, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Pauwels, Dirk
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Station Neerpelt [online], https://id.erfgoed.net/teksten/80290 (geraadpleegd op ).