Naamsteen Drie Grachten

Tekst van Naamsteen Drie Grachten Voorpost (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/79571)

Aan de hoek met de Drie Grachtensteenweg staat de naamsteen Drie Grachten. In 1987 opgericht op initiatief van de provincie West-Vlaanderen ter herinnering aan de voorpost die ter hoogte van het gehucht de Drie Grachten tijdens de Eerste Wereldoorlog werd ingericht.

Wanneer in de maand september en oktober 1914 verschillende Duitse verkenners te paard (Uhlanen) aankomen in Merkem en verder trekken naar Noordschote (Lo-Reninge), Reninge (Lo-Reninge), Oostvleteren (Vleteren), Proven (Poperinge), Ieper en Poperinge, bouwen de Belgische genietroepen vanaf 10 oktober 1914 hier een verdedigingsstelling uit om te verhinderen dat de Duitsers de strategisch belangrijke brug aan de "Drie Grachten" zouden kunnen innemen. Om zeker te zijn dat de brug niet in Duitse handen zou vallen blazen ze deze op 15 oktober samen met de nabijgelegen "Cayennemolen" en de "Knokkebrug" op. Op 21 oktober 1914 wordt het gehucht "Luigem" ten oosten van het gehucht "Drie Grachten" door de Duitsers ingenomen en tot een belangrijke stelling uitgebouwd (zie Westbroekstraat, naamsteen Luigem schiereiland). Wanneer het gebied in november door de geallieerden onder water wordt gezet, is enkel nog de hoger gelegen Drie Grachtensteenweg begaanbaar met aan de westkant de voorpost "Drie Grachten" (bemand door Franse troepen) en aan de oostkant de Duitse stelling "Luigem". In de nacht van 9 op 10 november 1914 ondernemen de Fransen, waaronder vooral Zoeaven een mislukte aanval op de Duitse stelling "Luigem" met zware verliezen als gevolg. Een Duitse tegenaanval in de nacht van 11 op 12 november 1914 op de Franse voorpost "Drie Grachten" mislukte eveneens. Op 29 maart 1915 ondernemen de Duitsers met meer succes een tweede offensief op de voorpost "Drie Grachten", die sedert begin 1915 door Belgische troepen was overgenomen en door de Duitsers uiteindelijk op 8 april wordt veroverd en vervolgens als Duitse voorpost tot een onneembaar bolwerk van bunkers en loopgraven wordt ingericht. Tot op de dag van vandaag herinnert een zogenaamde demarcatiepaal aan de verste vooruitgeschoven Duitse voorpost, een kleine wachtpost voor de Drie Grachtenbrug (zie Drie Grachten zonder nummer, Noordschote, Lo-Reninge). Omwille van het onder water gezette gebied behoorde de voorpost "Drie Grachten" in de periode 1915-1917 samen met de stelling "Luigem" en "Merkem" tot de Duitse rustsector. Hieraan komt een einde met de Derde Slag om Ieper waarbij Franse troepen er midden augustus 1917 in slagen om de frontlinie terug te dringen tot voorbij de Drie Grachtenbrug, de start van een langdurig eindoffensief.

Vrijstaand gedenkteken naar ontwerp van J. Vansteenkiste (Brugge) samengesteld uit sokkel in spanbeton en ruitvormige gedenksteen in witte natuursteen met het opschrift: "DRIE GRACHTEN VOORPOST 1914-1918".

  • Inventarisatie van Relicten uit de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek (Provincie West-Vlaanderen, "Oorlog en Vrede in de Westhoek" en Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, Afdeling Monumenten en Landschappen).
  • JACOBS M., Naamstenen 1914-1918, Brugge, 1988, p. 82-88.

Bron: MISSIAEN H. & VANNESTE P. met medewerking van GHERARDTS F. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Houthulst, Deelgemeenten Jonkershove, Klerken en Merkem, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL24, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Vanneste, Pol; Missiaen, Halewijn
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Naamsteen Drie Grachten Voorpost [online], https://id.erfgoed.net/teksten/79571 (geraadpleegd op ).