De sifons

Tekst van Sifons Schipdonk- en Leopoldkanaal (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78873)

"De sifons", de kunstwerken waarmee de Leopolds- en de Schipdonkvaarten onder de Damse Vaart werden geleid. Bij uitbreiding ging deze naam gelden voor de omgeving rond deze constructie, gekenmerkt door grote bedrijvigheid in steenbakkerijen en aanlegplaatsen langs de Damse Vaart en de bijhorende herbergen.

Vanaf 1811 wordt op initiatief van Napoleon een poging ondernomen Brugge te verbinden met de Schelde door de aanleg van een kanaal, de "Damse Vaart" zie straatinleiding. In 1847 wordt het Leopoldskanaal gegraven om het streekwater af te voeren, en in 1855 wordt ten westen daarvan het Schipdonkkanaal gegraven om het water van de Leie naar de zee af te voeren. Deze parallelle afleidingsvaarten zijn in de volksmond gekend als "De Blinker en de Stinker".

Waar deze twee kanalen de Damse Vaart kruisen, worden twee kunstwerken opgericht, waardoor de twee afleidingsvaarten onder de Damse Vaart doorlopen. Het plan voor de "sifon" van het Leopoldskanaal wordt goedgekeurd in Luik op 24 februari 1847. Het water in de Leopoldsvaart vloeit onder de Damse Vaart door middel van vier openingen met een breedte van zes meter en een hoogte van drie en een halve meter. Het plan voor de "sifon" van het Schipdonkkanaal wordt opgemaakt door ingenieur Pierard uit Gent op 24 juni 1845 en wordt vier jaar later goedgekeurd door minister Frère-Orban. Deze sifon heeft vijf openingen met een breedte van ruim vijf meter en een hoogte van ruim drie meter.

De Sifons worden tijdens de Tweede Wereldoorlog om militaire redenen gedynamiteerd door de Franse genie. Na de oorlog worden ze niet meer hersteld, waardoor geen scheepvaart meer mogelijk is van Brugge naar Oostkerke. Er worden enkele dammen opgericht om te voorkomen dat het afleidingswater in de Damse Vaart terecht komt en om de scheepvaart weer mogelijk te maken tussen Brugge en de Sifons.

  • BRAEMS J.-P. 1972: Zwinstreek in oude prentkaarten, deel 1, Zaltbommel, 57-58.
  • DE KEYSER R. s.d. Zo was Oostkerke, Oostkerke, s.l.
  • DE KEYSER R. 1994: De siphon over het Leopoldkanaal, De kleine kroniek 1.2, 1-10.
  • DE KEYSER R. 1994: Nog over siphons te Oostkerke, De kleine kroniek 2.2, 40.
  • DE KEYSER R. 1997: De siphons te Oostkerke, Rond de poldertorens 3.39, 85-92.

Bron: CALLAERT G. & HOOFT E. met medewerking van SANTY P. & SNAUWAERT L. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Damme, Deel I: Stad Damme, Deelgemeenten Hoeke, Lapscheure en Moerkerke, Deel II: Deelgemeenten Oostkerke, Sijsele en Vivenkapelle, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen WVL17, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Hooft, Elise; Callaert, Gonda
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Sifons Schipdonk- en Leopoldkanaal [online], https://id.erfgoed.net/teksten/78873 (geraadpleegd op ).