Gemeentehuis van Uitbergen

Tekst van Gemeentehuis Uitbergen (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/78644)

Voormalig gemeentehuis, heden dienstencentrum. Vrijstaand gebouw beeldbepalend ingeplant aan het dorpsplein naast de achterin gelegen dorpskerk met omringend kerkhof.

Historiek

Gebouwd ter vervanging van een vroeger gemeentehuis door A. Visart de Bocarmé, kasteelheer van Uitbergen en burgemeester (1895-1947) van de gemeente Uitbergen, op een deel van het openbare domein. Ontwerpplannen van 1925 opgemaakt door architect Valentin Vaerwyck (Gent). Volgens het geschilderde gedenkschrift met profielportret in bronzen reliëf aangebracht in de hal, schonk de bouwheer, "Messire A. Visart de Bocarmé, de Grootste Burgemeester", het gebouw in september 1927 aan de gemeente. Restauratie uitgevoerd in 1995 naar ontwerp van architecten Charles Cornelis en Sabine Van Wulpen (Berlare) met respect voor het originele concept en maximale behoud van de oorspronkelijke materialen.

Beschrijving

Pittoresk landelijk gemeentehuis gebouwd volgens een bijzonder concept in de vorm van een klein paviljoen. Opgetrokken in Vlaamse regionalistische stijl, gebaseerd op een vermenging van traditionele met interbellumelementen, kenmerkend voor architect Vaerwyck. Duidelijk geïnspireerd op het grotere gemeentehuis van Zomergem van 1923, dat Vaerwyck in 1920 ontwierp. Dit vertoont op zijn beurt sterke gelijkenissen met het door hem gerealiseerde gemeentehuis in het "Modern Dorp" op de Wereldtentoonstelling van 1913 in Gent. Traditionele bak- en zandstenen constructie op rechthoekige plattegrond, van drie traveeën, met lage onderbouw en verhoogde begane grond, onder schilddak (natuurleien). Grote muurankers vormen het bouwjaar 1927 onder de kroonlijst van de voorgevel. Daknok gedomineerd door de centrale hoge bakstenen schoorsteen in decoratief metselwerk en met koperen nokbekroningen. Omlopende, overstekende houten kroonlijst op daklijstbalkjes.

Symmetrisch uitgewerkte voorgevel gemarkeerd door een zware bordestrap met balkonnetje, die vanaf de linker gevelhoek leidt naar de pui met ingang op de hoofdverdieping. Centraal deurrisaliet met bekronend getrapt hoog dakvenster en brede deuromlijsting geaccentueerd door zandstenen negblokken. Bekronend deurstuk met gemeentewapen onder driehoekig fronton en met vruchtenguirlandes. Behouden dubbele deur met deurlichten en zware makelaar. Zijtraveeën met typisch Vlaams regionalistische houten kruiskozijnen; behouden schrijnwerk met kleine roedeverdeling en halve luiken, onder boogvelden. Kleine vierkante venstertjes in de onderbouw. Zij- en achtergevels met omlopende speklagen, dienstingangen en gelijkaardige houten kruiskozijnen. Sierankers op de penanten.

Interieur

Interieur met grotendeels bewaarde binnenindeling, licht aangepaste benedenverdieping waar nog een vloer met rode gebakken tegels bewaard bleef (vroegere dienstlokalen en gevangenis). Bovenverdieping met centrale hal, raadzaal in L-vorm en rechts twee burelen. Raadzaal uitgevoerd in de typische stijl van architect Vaerwyck met houten lambrisering, gemetste schouw met gemeentewapen en plafond met balkenlaag. Ramen met behouden koperen sluitwerk en houten vensterbanken. Het meubilair, met twee eikenhouten wandkasten met gemeentewapen en jaartal 1927, een eikenhouten neorenaissance tafel en 8 stoelen in dezelfde stijl, is duidelijk voor deze plaats gemaakt. Houten trap vervangen door een ijzeren trap.

  • Gemeentearchief Berlare, Register van besluiten van burgemeester en schepenen van Uitbergen, 1859-1933.
  • Gemeentearchief Berlare, dossier gemeentehuis Uitbergen, Renovatie gemeentehuis Uitbergen.
  • DEMEY A., Valentin Vaerwyck, Van Oud-Vlaanderen tot nieuw provinciehuis, Gent, 1993, p. 34-35.
  • DE SMET F., Valentin Vaerwyck, Zijn werk, Brussel, 1932, p.54-55.
  • DEVOS P., De gemeentehuizen van Oost-Vlaanderen, Band 1, Inventaris van het kunstpatrimonium van Oost-Vlaanderen, 16,Gent, 1982, p. 150-152.

Bron: BOGAERT C., DUCHÊNE H., LANCLUS K. & VERBEECK M. 2006: Inventaris van het bouwkundig erfgoed, Provincie Oost-Vlaanderen, Gemeenten: Berlare, Buggenhout, Lebbeke, Waasmunster, Hamme en Zele, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 20n, onuitgegeven werkdocumenten.
Auteurs:  Bogaert, Chris; Lanclus, Kathleen; Verbeeck, Mieke; Duchêne, Helena
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Gemeentehuis Uitbergen [online], https://id.erfgoed.net/teksten/78644 (geraadpleegd op ).