Bijzonder verzorgde wederopbouwhoeve van de jaren 1920 naar ontwerp van architect Camille Van Elslande (Veurne).

Geschiedenis

Circa 12de eeuw: de oorsprong van de hoeve gaat terug op de vestiging van een schaapskooi in de loop van de twaalfde eeuw. 1161: de schaapskooi wordt bezit van de Franse norbertijnenabdij Vicogne, gelegen te Raisne nabij Valenciennes. Door de talrijke gronden die de orde in de omgeving in leen krijgt van graaf Diederik van de Elzas (1128-1168) wordt het domein, aanvankelijk "Werkenesse" genoemd, aanzienlijk uitgebreid. 10 maart 1247: de bisschop wijdt in het pachthof een altaar en een kerkhof. Tweede helft 16de eeuw: het kloosterdomein met kerk wordt in 1566 door de Geuzen geplunderd en in 1596 versterkt als onderdeel van de Spaanse antipenetratielijn tegen de systematische plundertochten van de hervormingsgezinden vanuit de havenstad Oostende.

Circa 1770-1778: "'t Clooster Vicogne" zie Ferrariskaart is een kloosterdomein met losstaande bestanddelen binnen een dubbele omwalling toegankelijk via een poortgebouw. De bijhorende "Clooster Molen" bevindt zich ten noorden van de omwalling, ongeveer ter hoogte van de huidige Sint-Pieterskerk. Circa 1796: het kloosterdomein wordt door de Franse overheid als 'nationaal goed' verkocht aan de 'ex-religieux' Laurent De Smet uit Brugge. Circa 1843: volgens de Atlas der Buurtwegen (zie illustratie) heeft het hoevecomplex "'T goed de Vicogne Ferme" nog dezelfde configuratie als op de Ferrariskaart (1770-1778).

2de helft 19de eeuw: J.B. Degraeve baat op de hoeve een groot en modern landbouwbedrijf uit dat omstreeks 1868 219 ha, 20 paarden en 120 stuks rundvee telt. Ondertussen wordt het woonhuis van de hoeve in die mate uitgebreid dat het in de volksmond de naam "Kasteel Degraeve" of "Chateau Vicogne" krijgt.

Circa 1866-1870: op initiatief van J.B. Degraeve wordt een nieuwe parochiekerk in de omgeving van de kloostermolen opgericht. Eind 19de eeuw: de uitgestrekte landerijen worden verkaveld en de hoeve wordt als buitenverblijf eigendom van de familie Vernier-Valentin (Roubaix). 23 oktober 1914-1918: tijdens de Slag aan de IJzer (18-31 oktober) veroveren de Duitse troepen de Viconia-hoeve. Na de inundatie van de IJzervlakte wordt de hoeve ingericht als Duitse voorpost. Vier jaar aanhoudend oorlogsgeweld zorgt ervoor dat van het domein bovengronds niks meer overeind blijft.

1923-1925: de eigenaar laat enkel de hoevegebouwen in een gewijzigde opstelling heropbouwen naar ontwerp van architect Camille Van Elslande (Veurne). De toegangspoort krijgt eveneens een gewijzigde vormgeving en de oorspronkelijk aansluitende spietoren wordt vervangen door een kapel toegewijd aan de Heilige Theresia van Lisieux.

Beschrijving

Achteringelegen hoeve met losse geelbakstenen bestanddelen in het vierkant rondom het gekasseide erf opgesteld. Gekasseide erftoegang met opvallende bakstenen poort bovenaan gemarkeerd door ezelsrug en schuingeplaatste kantelen. Centrale grote rondboogdoorgang met verzorgd uitgewerkt metalen hek en links kleinere voetgangersdoorgang van elkaar gescheiden door versnijdende steunberen. Aan de rechterzijde ronde bakstenen kapel onder leien puntdak toegewijd aan de Heilige Theresia van Lisieux. Uitzonderlijk verzorgd metselwerk, onder meer licht vooruitspringende rondboogtoegang met in de zwikken voluutwerk in geschaafde baksteen en bekronend fronton. Ten noorden, symmetrisch opgebouwde hoofdvleugel (woonhuis) met centraal haaks ingeplant, hoger volume aan weerszijden geflankeerd door twee lagere vleugels. Centraal volume met gebroken puntgevel gemarkeerd door rondbogige doorgang, afgedekt door bakstenen tongewelf, met daarboven uitzonderlijk verzorgd aediculavenster in geschaafde baksteen: venster met schelpmotief geflankeerd door bakstenen driekwartzuilen op postamenten en bovenaan bekroond door driehoekig fronton. Links in de oksel van het volume, verhoogde toegangserker met rondbogen op ionische zuilen in natuursteen. Lagere volumes onder mansardedaken onderbroken door twee dakvensters met tuitgevel bekroond door bolornament. Voorts, rechthoekige muuropeningen gevat in verdiepte korfboognissen en toepassing van voluutornamenten in geschaafde baksteen ter hoogte van de borstweringen. Gelijkaardige, maar eenvoudigere achtergevel. Vernieuwd houtwerk, geïnspireerd op het oorspronkelijke houtwerk.

Ten oosten en ten westen, respectievelijke schuurvleugel en stalvleugel aangepast aan de huidige hotelfunctie. Allen heropgebouwd in de jaren 1920, zie tuitgevels als aandaken op schouderstukken en dakkappellen met vlechtingen. Ten zuiden, dito kippen- en konijnenhok met puntgevel bekroond door getorst bolornament en geritmeerd door verzorgde ankers. Vernieuwd houtwerk. Grotendeels gewijzigd interieur: behouden bordestrap en houten binnendeuren.