Parochiekerk Sint-Eligius

Tekst van Parochiekerk Sint-Eligius (https://id.erfgoed.net/erfgoedobjecten/7642)

Noord-zuid-georiënteerde neogotische driebeukige kruisbasiliek. Opgericht in 1903-05 naar ontwerp van J. Coomans ter vervanging van een voorlopige kapel opgericht in 1889. Openbare aanbesteding op 11 juni 1903, KB van 14 augustus 1903 machtigde de opbouw. Eerstesteenlegging op 10 augustus 1903; in gebruik genomen op 30 mei 1905.

Complex op rechthoekig perceel, omvat een driebeukig schip van zeven traveeën met ingangstravee en ingebouwde vierkante toren op de zuidwestelijke hoek, waarin doopkapel; niet uitspringend transept van één travee met vlakke sluiting; rechthoekig koor met drie traveeën; vierkante zijkoren, waarachter aan westzijde rechthoekig aanbouwsel van drie traveeën(heden weekkapel) en aan oostzijde nagenoeg rechthoekig gebouw met sacristie en pastorie. Bakstenen gebouw met decoratief gebruikte hardsteen, leien zadel- en lessenaarsdaken; houten dakkapellen, polygonale dakruiter bij kruising. Vierkante toren van vier geledingen, met achtzijdige klokkenverdieping onder dito naaldspits (leien). Eenvoudige versneden steunberen. Puntgevels transept, voor- en koorgevels met verdiepte spitsbogige muurvlakken waarin vier lancetvensters onder radvenster. Voorgevel met voorgeplaatst portaal bekroond met balustrade; rondbogige toegang, tussenstijl waarop beeld Heilige Eligius. Zijbeuken met verdiepte spitsbogige muurvlakken waarin drielichtvensters, lichtbeuk met dito vensters. Toren met radvensters en gekoppelde lancetvensters, spitsbogige galmgaten. Westelijk aanbouwsel (zijkoor en weekkapel) voorzien van punt- en trapgevels. Verdiepte spitsbogige muurvlakken met rechthoekig, lancetvenster en bekronend rond venster.

Sacristie en pastorie (Onderwijsstraat nummer 38) uitgewerkt als neogotische woning van vier traveeën en twee bouwlagen onder zadeldaken (leien). Licht uitspringende venstertravee met trapgevel. Gekoppelde smalle rechthoekige vensters en rechthoekige deur, met lancetbogige ontlastingsbogen.

Interieur. Bepleisterd en beige geschilderd; polychrome beschildering bij lambriseringen, banden, boog- en deuromlijstingen. Muurschilderingen bij transept, koor en zijkoren. Spitsbogige scheibogen op arduinen zuilen met arduinen sokkels en knopkapitelen. Houten spitstongewelf voorzien van sierlijke trekbalken, zijkoren met bepleisterd en beschilderd kruisgewelf. Koor met tribunes: gekoppelde spitsbogige openingen, arduinen borstweringen en vlak houten plafond.

Mobilair. Witstenen hoofdaltaar van 1903 door Peeters, retabel door F. Rooms; ingebouwde neogotische arduinen biechtstoelen; orgel van circa 1910 door J. Stevens; glasramen koor met voorstellingen uit het Oude en Nieuwe Testament in verband met Eucharistie, westgevel met taferelen uit het Oude Testament, noordelijk transept met taferelen uit het leven van Maria, zuidelijk transept met taferelen uit het leven van Jezus, door Gustave Ladon van 1903; marmeren grafmonument van Constance Teichmann door Aloïs de Beule van 1908.

  • Provinciaal Archief Antwerpen, Antwerpen, Kerken, Sint-Eligius, dossiers 1, 3, 4, 5, 6.
  • BAKELANTS I., De glasschilderkunst in België, 19de en 20ste eeuw, Deel 1A, Deurne, 1983, 42.
  • FAUCONNIER A. & ROOSE P., Het historisch orgel in Vlaanderen, Dl. IIIa Antwerpen-Arr. Antwerpen, Brussel, 1983, 135-136.
  • JANSEN J., Fotorepertorium van het meubilair van de Belgische bedehuizen. Provincie Antwerpen. Kanton Antwerpen I tot IV, Brussel, 1979, 58-59.
  • S.N., St. Eligiuskerk te Antwerpen 10 aug. 1903-1 dec. 1903. Beknopte geschiedenis en beschrijving, Antwerpen, sine dato

Bron: PLOMTEUX G. & STEYAERT R. met medewerking van WYLLEMAN L. 1989: Inventaris van het cultuurbezit in België, Architectuur, Stad Antwerpen, Bouwen door de eeuwen heen in Vlaanderen 3nc, Brussel - Turnhout.
Auteurs:  Plomteux, Greet; Steyaert, Rita
Datum:
De tekst wordt ter beschikking gesteld door: Agentschap Onroerend Erfgoed (AOE)


Je kan deze tekst citeren als: Inventaris Onroerend Erfgoed 2024: Parochiekerk Sint-Eligius [online], https://id.erfgoed.net/teksten/7642 (geraadpleegd op ).