Stenen bovenkruier, type stellingmolen met bakstenen romp en omlopende houten stelling. Aanpalende mechanische maalderij met dieselmotor.

Historiek

De oudste vermelding van een molen in Weelde, gelegen tussen 't Broek van Ravels-Eel en de Polderstraat, zie toponiemen als Moleneinde, dateert van 1296. Circa 1801 werd deze houten standaardmolen verplaatst naar het Molenveld in de Meir, halverwege de kerk en de Straat, en op 6 maart 1940 neergehaald. De nog bestaande, hieronder beschreven stellingmolen werd in 1850 voor rekening van de familie Bax-Pelkmans uit Weelde op de huidige standplaats door molenbouwer Van Himbergen opgericht en na de brand in de olieslagerij in 1906 door Goris en Vosters heropgebouwd; kap en wieken werden in 1921 tijdens een hevige storm afgerukt, doch onmiddellijk teruggeplaatst. In 1936 werd de molen stilgelegd en het gemaal overgenomen door een dieselmotor. Bij Koninklijk Besluit van 28 mei 1962 werd hij beschermd als monument, in 1966 onder leiding van J. Schellekens door J. Caers en in 1979, onder leiding van architect L. Jansen door de gebroeders Caers gerestaureerd en in 1989 aangekocht door de gemeente; in 1993-1994 werden restauratie- en in 1996 onderhoudswerken uitgevoerd.

Beschrijving

Molen

Conische bakstenen romp met korfboogpoort, rondboogvensters en jaarcijfers 1850 in contrasterend metselwerk onder wolfsdak (roofingleien) met nok van kruis naar staart. Vernieuwde staartbalk met lange en korte spruit, schoren en vernieuwd stalen kruiwiel op de stelling. Vernieuwde geklinknagelde stalen potwieken met houten latwerk. Begane grond met tussenzolder en houten steektrap. Meelzolder met drie meelschuiven, bascule en kleine houten lessenaar; met ijzeren I-balken ondersteunde zoldering. Steenzolder met drie koppels maalstenen. Luizolder met twee hijsraderen waarvan één gemonteerd op de koning voor het ophijsen van de zakken en één houten, manueel te bedienen rad met ijzeren gaffels voor het neerlaten ervan. Smeerzolder met stalen asbalk. Vangrad met inscripties, onder meer 1979 en F. Caers en zonen. Engels kruiwerk.

Maalderij

Verankerd bakstenen maalderijgebouw met jaartal 1940 en opschrift "Arbeid Adelt" in contrasterend metselwerk; volumes van één of twee bouwlagen onder zadeldak en plat dak, met punt- en lijstgevel, segmentboogvensters, rechthoekige deur en dito laadluik. Nog aanwezige dieselmotor met één cilinder, fabrikaat van de firma Ruston & Hornsby Ltd., Lincoln England, van 1935.