Bouwvallige resten van de Boembekemolen, ook watermolen te Boembeke genaamd; gelegen bij de monding van de Boembeke in de Zwalmbeek, naast de brug over de Zwalmbeek; ten noorden grenzend aan Zwalm (Rozebeke) en ten oosten met de Zwalm aan Zottegem (Sint-Goriks-Oudenhove).

Historiek

Als watermolensite in oorsprong minstens opklimmend tot 16de eeuw; later eigendom van Petrus Blondel, heer van Sint-Maria-Oudenhove en Michelbeke (confer document van 1668). Volgens kadasterarchief watermolen in 1896 uitgebreid en deels vernieuwd onder meer ten noorden met huis; plaatsing van stoommachine (1898, intussen verdwenen). In 20ste eeuw sterk gewijzigd uitzicht, voornamelijk door verbouwingen in tweede kwart 20ste eeuw (onder meer 1927 en kort na de Tweede Wereldoorlog): aan de straat vergroot met ondiep hoekhuis van twee verdiepingen; vroeger molenhuis aangepast ter verruiming van de graanmaalderij. Sterk toegenomen verval van het geheel na stopzetting in 1967 van de maalderij.

Beschrijving

Rechthoekig bouwvolume van twee verdiepingen met naast de brug hoger opgaand, ondiep voormalig huis met links afgeschuinde hoek en onder onregelmatig schilddak (kunstleien); donkere bakstenen straatgevel met bouwkenmerken uit eerste helft 20ste eeuw (confer lisenen, gele bakstenen boogstenen van muuropeningen). Verhoogde lange bakstenen watergevel (oost) waarvan linkerhelft merendeels ouder dan eind 19de eeuw met resten van zandstenen onder meer in de onderbouw en in muurdam onder houten dakkapel; melding van jaarsteen 1704 verwijzend naar (ver)bouw(ing) van de watermolen, naar verluidt binnenin de vroegere watermolen bewaard in boog op bovenverdieping. Westgevel met rood bakstenen parement uit midden 20ste eeuw. Doorgeroeste bovenslagrad en zijn vervallen overdekking verwijderd naar aanleiding van de bouw in 1995-96 van een automatische stuw bij de Boembekemolen door het Provinciebestuur Oost-Vlaanderen. Oprichting van automatische stuw gepaard met, vernieuwing van sluiswerk en van getrapte bakstenen strekdam; vernieuwde hardstenen afdamming deels met hergebruikte oorspronkelijke elementen zoals de geleiders; nieuwe houten voetbrug naast de stuwinrichting; naast de beek aangelegde vissentrap. Sterk gehavende en onvolledig bewaarde technische uitrusting van de maalinstallatie omvat onder meer één koppel maalstenen, houten binnenluiwerk met verticaal wiel, galg, semi-dieselmotor "Leon Claeys/ Zedelghem/ Belge".